İngiltere hükümeti ve Avrupa Birliği, Brexit sonrasındaki geçiş süreci müzakerelerinde, Avrupa Birliği vatandaşları ve onların ailelerinin nasıl bir yasal statüye sahip olacağı konusunda anlaşmaya varmıştı.
Varılan anlaşmaya göre, İngiltere’nin AB’den resmi olarak ayrılacağı 29 Mart 2019 ve geçiş sürecinin sona ereceği 31 Aralık 2020 tarihleri arasında AB vatandaşları ülkede şu anki koşullar altında yaşamaya devam edebilecek.
Ancak, bu tarihler arasında ülkeye gelecek olan ve üç aydan fazla kalmak isteyen AB vatandaşlarının kayıt yaptırması gerekecek.
İngiltere’de yasal bir şekilde beş yıl aralıksız kalan AB vatandaşlarının ise 31 Aralık 2020 tarihinden itibaren ‘yerleşik statüsü’ almak için başvuru yaparak süresiz oturum hakkı kazanabilecekleri belirtiliyor.
Şu anda ülkede bulunan 3 milyon AB vatandaşının ve geçiş sürecinde gelecek olanların başvuru süreçlerinin nasıl olacağı ve bunların ne kadar zaman alacağı merak konusu.
Eski İçişleri Bakanı Amber Rudd, şu an ülkede olan ve süresiz oturum hakkı almak isteyen AB vatandaşlarının kayıt yaptırabilmesi için modern bir sistem geliştirileceği sözünü vermişti. Rudd, geçen ay yaptığı açıklamalarda bu sistemin dijital bir sistem olacağını açıklamıştı.
Bunun yanında , İçişleri Bakanlığı’nın kayıt başvuruları için 1,200 yetkili daha görevlendireceği belirtiliyor.
Bakanlar, bazı kişilerin başvurularını kağıt kullanarak yapabileceklerini söylese de esas amacın, başvuruların oldukça büyük bölümünü bilgisayar kayıtları üzerinden tamamlamak olduğu ifade ediliyor.
Avukat Dudu Ozoran, konuyla ilgili şu açıklamalarda bulundu:
“Ülkede yasal olarak beşinci yılını dolduran AB vatandaşları, Brexit sonrasında ‘yerleşik statüsü’ alarak süresiz oturum hakkı elde etmek için 31 Aralık 2020’ye kadar başvuru yapabilecek.
“Bu da İngiltere’de özgürce yaşayabilecekleri, kamu fonu ve hizmetlere erişim sağlayabilecekleri ve Britanya vatandaşlığı başvurusunda bulunabilecekleri anlamına geliyor. AB vatandaşlarının aileleri de beş yıl sonunda ‘yerleşik statüsü’ almak için başvuru yapabilecek.“Bu tarihe kadar ülkede yasal olarak beşinci yılını doldurmayan kişiler ise beşinci yılları dolana kadar Birleşik Krallık’ta kalmak ve sonrasında süresiz oturum hakkı almak için başvuru yapabilir.
“Başvurular online olarak ve akıllı telefonlar üzerinden yapılabilecek.”
İçişleri Bakanlığı, online başvuru formlarının 2018 yılının sonlarına doğru hazır olmasını bekliyor.
Eski İçişleri Bakanı Amber Rudd’un istifa etmesine yol açan Windrush skandalı, İçişleri Bakanlığı’nın bu süreci iyi yönetememesi ve AB ülkelerinden gelen kişiler için de ciddi sorunların çıkmasına yönelik korkulara neden oluyor.
Brexit’ten sorumlu bakanlardan Suella Braverman, konuyla ilgili milletvekillerine yaptığı açıklamalarda, AB vatandaşları için uygulanacak yerleşim programının etkili, basit, kullanışlı ve güvenilir olacağını söyledi ve Brexit sonrasında AB vatandaşlarının haklarının korunacağını ifade etti.
İçişleri Bakanlığı, yapılan başvuruların küçük teknik hatalar sonucunda reddedilmeyeceğini ve başvuru süreçlerini değerlendiren yetkililerin, uygun olduğu yerlerde takdir hakkını başvuru sahibinden yana kullanacağını açıkladı.
İçişleri Bakanlığı tarafından yapılan açıklamalarda, ‘yerleşik statüsü’ için yapılan başvuruların büyük çoğunluğunun kabul edilmesinin beklendiği belirtildi.
Avukat Dudu Ozaran, başvurusu kabul edilmeyen kişilerin, 31 Aralık 2020 tarihine kadar yeniden başvuru yapabileceğini söyledi.
Ozoran, 1 Ocak 2021 tarihinden itibaren kabul edilmeyen başvurular için itiraz etme hakkı olacağını, fakat yeniden başvuru yapılamayacağını ifade etti.