Özel sektördeki kiracılar, piyasadaki kiralık ev sayısının azalma riskinden dolayı fiyatlarda artışla” karşı karşıya.
Yüzbinlerce ev sahibi, on yıldır artan ev fiyatlarından faydalanarak kazanç elde etmek için evini satmayı planlıyor.Hükümetin kiralamak için ev satın alanlara (buy-to-let) karşı vergi yardımlarını azaltması da ev sahiplerini bu piyasadan çıkmaya iten sebepler arasında gösteriliyor.
Ev sahiplerini temsil eden bir kuruluş olan Residential Landlords Association (RLA), ülkedeki dört ev sahibinden birinin, gelecek yıl içerisinde en az bir evini satmayı planladığını söylüyor. Yapılan açıklamaya göre bu durum, özel sektörde ev kiralayan kiracılar için bir krize yol açabilir.
Ülke genelinde 5 milyon kişinin özel sektörde kiralanan evlerde yaşadığı belirtiliyor.
The Times gazetesinin haberine göre, ülkedeki bebeklerin yarısı, özel sektörde ev kiralayan ailelere doğuyor.
Britanya genelinde 1,5 milyon ev sahibi bulunduğu ve bunların toplamda 3,4 milyon mülke sahip olduğu ifade ediliyor. RLA, ev sahiplerinin mülklerini satmaya başlaması halinde kiracıların daha az seçeneğe sahip olacağını ve daha yüksek kira ücretleriyle karşı karşıya kalacaklarını söylüyor. Mortgage danışmanları da ülkede ev kiralayan birçok kişi için ev sahibi olmanın hala gerçekçi bir seçenek olmadığını düşünüyor.
Sosyal konutlar için hazırlanan bekleme listeleri de oldukça uzun. The Royal Institution of Chartered Surveyors tarafından daha önce yapılan açıklamalarda da kira piyasasındaki arz ve talep dengesizliğinin, gelecek beş yılda kira fiyatlarını yüzde 15’ten fazla yükseltmesinin beklendiği uyarılarında bulunulmuştu.
Hükümetin alabilecekleri vergi yardımlarını azaltmasıyla ev sahipleri, kiraladıkları evleri satmaya daha sıcak bakmaya başladı.
Nisan 2020 tarihinden itibaren, ev sahipleri yalnızca gelir vergisinin temel oranına göre vergi yardımı alabilecek. Kiralamak için ev alanların ödediği damga vergisi (stamp duty) de Nisan 2016’dan itibaren yüzde 3 oranında yükseltilmişti.
Ayrıca, hükümetin yeni planlarına göre, ev sahiplerinin kiracıları evlerinden çıkarması daha zor olacak.
RLA’dan David Smith, konuyla ilgili şu açıklamalarda bulundu:
“Hükümetin sektördeki vergileri arttırması, halihazırda kiracıların yaşayacak yer bulmasını zorlaştırmaya başladı. Birçok ev sahibi kira sözleşmelerini yenilemiyor. “İyice düşünülmediği ve aceleye getirildiği takdirde, ev sahiplerinin mülklerini geri alabilme yöntemlerinde yapılacak değişiklikler, bu durumu daha da kötüleştirme riski oluşturuyor.
“Büyümeye yönelik vergilendirmeyle arzı yükseltmek ve evleri geri alma sürecini herkes için adil bir şekilde gerçekleştirmek için harekete geçilmesi gerekiyor.”
Son on yılda ev fiyatlarında görülen artışlar da ev sahiplerini satışa teşvik eden en büyük nedenlerden olarak görülüyor.
Emlak acentesi Hamptons tarafından yapılan bir araştırmaya göre, geçen yıl İngiltere ve Galler genelinde mülklerini satan ev sahipleri, evleri aldıkları fiyattan yaklaşık olarak 80 bin sterlin daha fazla vergi öncesi kazanç elde etti.
Buna rağmen, kazanılan miktarın bölgeye göre farklılıklar oluşturduğu belirtiliyor.
Londra’daki ev sahipleri en çok kazanan kesim olurken, Kuzeydoğu bölgelerindeki ev sahiplerinin en az kazanan kesim olduğu ifade ediliyor. Araştırmaya göre, satış yapanlar evlerini ortalama olarak 9,6 yıl elinde tuttu.
Hükümet tarafından yapılan ve Ocak ayında yayımlanan araştırmaya göreyse ev sahiplerinin yüzde 10’u, sahip oldukları ev sayısını azaltmayı düşünüyor.
Bu ev sahiplerinin mevcut kira anlaşmalarının yüzde 18’ini oluşturduğu belirtiliyor.
Buna rağmen, mevcut kira anlaşmalarının yüzde 16’sını oluşturan ev sahiplerinin ise daha fazla ev satın almayı planladığı ifade edildi.
Bu da kiralık ev arzında yaşanacak azalmanın sınırlı olabileceği anlamına geliyor.
Yine de kiralık ev taleplerinin artmakta olduğu ve arzda yaşanabilecek küçük düşüşlerin bile kiracılar için sorun oluşturabileceği belirtiliyor.