Birleşik Krallık’ta erken genel seçimler yapıldı. Süpriz bir kararla “baskın” şeklinde gelişen 8 Haziran Erken Genel Seçimleri tartışmalı ve çetin geçti. AB’den çıkış ve gelecek yılların nasıl planlanacağına dair politikalar masaya yatırıldı.
Brexit Referandumu’nda ‘çıkmak mı zor kalmak mı’ sorusunun net yanıtını bilmeyen insanlar bu seçimler aracılığıyla yeniden düşünme ve tercih yapma imkanı buldular. ‘AB’den çıkalım da gerisi ne olursa olsun’ diyen UKIP bu seçimde yok oldu. Onların arkasına saklanan Muhafazakarlar’ın ‘Hard Brexit’ siyasetleri de beklenen ilgiyi görmedi. Baskın seçim amacına ulaşmadı, ava gidenler avlandı. Başbakan Teressa May zor durumda. Anketlerde iki ana parti arasındaki yüzde 21 oranla başlayan oy farkı, yedi hafta içinde yüzde 2’ye düştü. 330 milletvekili bulunan ve tek başına iktidar olarak seçim çağıran Muhafazakar Partisi, 8 Haziran 2017 seçimlerinde 12 sandelyesini ve tek başına iktidar şansını kaybetti. Birleşik Krallık Avam Kamarası’nda toplamda 650 sandalye bulunuyor. Hükümet kurabilmek için yarıdan bir fazla anlamına gelen salt çoğunluk için 326 milletvekili gerekiyor. 8 Haziran Genel Seçimleri’nden birinci parti olarak çıkan Muhafazakarlar, 318 sandelye alabildiler, oy ve sandelye artırarak bu seçimlerden karlı çıkan İşçi Partisi ise 262 sandelye aldı , 326 sayısını bulması zor.
Kimsenin tek başına hükümet kuramadığı, ‘Hung Parliament’ olarak adlandırılan bu durumdan sonra ne olacak? Muhafazakarlar, siyaseten yakın oldukları Kuzey İrlanda’nın sağ partisinin (DUP)’un 10 milletvekilinin desteğiyle kıl payıda olsa parlemento’da çoğunluk sağlayabiliyorlar. Ülkeyi hükümetsiz bırakmamak için şu anda en yakın olasılık bu gibi gözüküyor. Böyle durumlarda uzun olmayan bir gelecekte yeni bir erken genel seçim olabileceğini söylemek kehanet olmasa gerek. Şu anda parlementoda bulunan milletvekillerinin üçte ikisinin çağrısıyla erken seçim yolu açılıyor. Son seçimde iyi bir çıkış yapan Jeremy Corbyn yönetimindeki İşçi Partisi’nin buna sıcak bakacağı kesin. Masada bulunan hükümet seçeneklerine bir göz atalım. Azınlık hükümeti nasıl kurulur? Muhafazakâr Parti ve İşçi Partisi mecliste çoğunluğun desteğini elde etmeyi başaramasa bile azınlık hükümeti kurabiliyor. Aynı zamanda ikinci olan bir partinin hükümet kurma şansı da bulunuyor. Kamuoyunun böyle bir hükümeti benimseyip benimsemeyeceği ise şüpheli. Britanya’da daha önce de azınlık hükümetleri kuruldu. Azınlık durumundaki hükümet, Avam Kamarası’ndaki oylamalarda, küçük partilerle ittifaklar kurmak zorunda olacak ve hükümet partisi bir başka partiyle ‘güven ve tedarik’ anlaşmasına gitmek durumunda.
Daha önce Westminster’da azınlık hükümetleri kurulduğunda başbakan, mecliste tek başına çoğunluğun desteğini elde etmek için ilk fırsatta seçime gitme yolunu seçti. Ya da muhalefet yeni bir seçimi zorladı. Muhafazakar Partisi ve Liberal Demokratlar’ın 2010 yılında meclisten geçirdikleri yasaya göre, seçimlerin yapılabilmesi için mecliste bulunan milletvekillerinin üçte iki çoğunlukla seçim kararını desteklemeleri gerekiyor. Basit çoğunluktaki milletvekillerinin bir gensoru önergesini onaylaması gerekiyor. Bu durumda en geç 14 gün içinde seçim çağrısı yapılıyor. İngiltere’de yazılı bir anayasa bulunmadığından uzmanlar, kimsenin hükümet kuramadığı bir durumda neler yaşanabileceği konusunda farklı görüşleri savunuyorlar. Eğer Avam Kamarası’ndan bir gensoru önergesi geçerse başbakan görevi partisinden başka birine bırakabilir. Bu kişi de, 14 günlük süreç içinde yeniden güven oyu girişiminde bulunabilir. Bir başka senaryo Başbakan istifa edip görevi muhalefet liderine devredebilir. Yeni başbakan da ülkeyi 2022’ye kadar yönetebilir. Bu, hükümetin seçimsiz değişmesi demek ki daha önce İngiltere tarihinde hiç yaşanmamış. Sonuçlar nasıl gelişirse gelişsin, önümüzdeki iki yıl içinde bir erken genel seçimin olması büyük ihtimal. Yükselişte olan Ana Muhalefet İşçi Partisi ve koşulların uygun olduğunu düşündüğü durumda tek başına iktidar şansını denemek isteyecek olan birinci parti Muhafazakarlar, yeni bir erken seçime sıcak bakacaklardır.
Daha önceki yazılarımda da belirtmiştim, yüzde bir gibi bir çoğunlukla kazanılan ve derin görüş farklarının olduğu referandumlar, huzur değil sert kırılmaların yaşanmasına neden oluyorlar. Brexit Referandumu’nun dalgaları İngiltere’yi bir süre daha sallayacağa benziyor.
- İşçi Partili adayların kazanma şansı yüksek…
- Irkçılık Farklı Şekillerde Ortaya Çıkan Bir Hastalıktır
- Sokağa çıkma yasağını kaldırmanın yol haritası
- İngiltere, Türkiye arasında seyahat yasak değil ama çok zor
- Kripto Para Piyasasında Neler Oluyor?
- Sokağa Çöp Atmak Alışkanlık Haline Geldi
- 6 Mayıs 2021 UK Seçimlerinde Herkes Galip!
- 6 Mayıs 2021 Seçimleri
- İlk Defa Ev Alacaklara Kolaylıklar!
- İngiltere ‘açılımında’ yeni yol haritası