Siyatik kelimesi ilk defa 1452 yılında kullanılmıştır. Siyatik bir sinir adıdır bu sinirin geçtiği bölgelerde hissedilen ağrıya ise siyatik ağrısı denir.
Siyatik siniri, leğen kemiğinden başlar, kalça içinden geçerek, iki bacağımızın arka yüzü boyunca dizimize kadar iner burada sinir çatallanır ve diz altında baldır kısmına yayılır, bu sinir vücudumuzdaki belki de en büyük sinirdir. Siyatik ağrısı lokal bir ağrı değildir, bütüncül bir yapı gösterir.Siyatik ağrısı bazen hafif seyretse de bazen ağrı sahibi yürüyemez hale gelebilir.
Dikkat ve önem gerektiren bir ağrı çeşididir. Siyatik çoğu zaman tek başına görülmez bel fıtığı, disk kayması, omurga hastalıkları, şeker gibi sinirleri sıkıştıran rahatsızlıklarla beraber görülebilir. Siyatik ağrısı çekenler ağrılarını genelde şöyle ifade ederler:” Belimden, ayağıma kadar bir ağrı hissediyorum” ya da “Sanki gövdemden topuğuma kadar bir çekme hissi yaşıyorum” bu ağrı tarifi siyatik ağrısına işaret eder. “ Hasta Bel fıtığı hastası ise ağrısının vücudunun tüm alt kısmına yayıldığını söyleyebilir.
NEDENLERİ
Siyatik sinirler genellikle omurgadaki bir fıtık tarafından veya omurlar üzerindeki kemiklerin aşırı büyümesine bağlı olarak(kemik çıkıntısı) sinirlerin baskı görmesi sonucu oluşur.
Nadir olarak sinirlerin diyabet gibi bir hastalık veya bir tümör tarafından sıkıştırılması veya hasar görmesi ile de ortaya çıkar. Siyatik hastalığı ile ilişkili risk faktörleri şunlardır:
• Yaş: Yaşlanmaya bağlı gelişen bel fıtıkları ve kemik çıkıntıları gibi omurga değişiklikleri siyatiklerin en sık nedenleridir.
• Obezite: Omurgada baskı artışına sebep olan aşırı vücut ağırlığı siyatik ağrılarını tetikleyen omurilik değişikliklerinin bir nedeni olur.
• Meslek: Sırtınızı döndürmek ve ağır yükleri taşımak zorunda kaldığınız işler ve uzun süreli motosiklet üzerinde kalmanızı gerektiren işlerde çalışmak siyatik rahatsızlığı için bir risk faktörü sayılmaktadır.
• Uzun süreli oturma: Uzun süre oturan ya da sedanter bir yaşam tarzı olan insanlarda, aktif insanlara göre siyatik hastalık gelişme olasılığı daha yüksektir.
• Diyabet: Vücudun kan şekerini kullanma şeklini etkileyen bu hastalık da sinir hasarı açısından risk faktörlerinden biridir.
TEDAVİ VE İLAÇLAR
Siyatik ağrı eğer öz bakım tedaviler ile düzelmediyse muhtemelen bazı ilaçlar ve fizik tedavi önerilecektir. Hastanın akut ağrıları geçince, doktor ya da fizyoterapist tekrarlayan yaralanmaları önlemeye yardımcı olmak için bir rehabilitasyon programı tasarlayacaktır.
Bu programda genellikle duruşun düzelmesi, sırt kaslarının güçlenmesi ve desteklenmesi ve vücuda esneklik kazandırılması gibi egzersizler içerir. Bu seçeneğe genellikle sıkıştırılmış sinirin önemli derecede güçsüzlüğe neden olduğu durumlarda, bağırsak veya mesane inkontinansı olan hastalarda, hastalığın zamanla kötüleşmesi ve diğer tedavilerin düzelme sağlamadığı durumlarda başvurulmaktadır. Cerrahi girişim ile sinirlere baskı yapan kemik çıkıntısı ve disk kayması onarılır.
ÖNLEMLER
Siyatik hastalık ve ağrıları önlemek her zaman mümkün değildir ve durum tekrarlayabilmektedir. Aşağıdaki öneriler omurga ve bel bölgesinin korunmasında önemlidir:
Düzenli egzersiz yapınız. Bu, hem genel sağlığınız için hem de sırt için yapılabilecek en önemli şeydir. Uygun duruş ve hizalama için gerekli olan karın kasları ve bel kaslarına özellikle dikkat ediniz.
Yapılabilecek uygun egzersizler için doktorunuzdan öneri isteyiniz. Oturduğunuzda da doğru duruşunuzu koruyunuz. Oturduğunuz koltuğun bel desteği, kol desteği ve döner tabanlı olması önerilir. Belin normal eğriliğini korumak için küçük bir yastık veya rulo yapılmış bir havlu koyabilirsiniz. Dizlerinizi kalça seviyesinde tutunuz.
İyi bir vücut mekaniği kullanın. Eğer uzun süre ayakta kalıyorsanız, zaman zaman bir tabure ya da küçük bir kutu üzerinde ayaklarınızı dönüşümlü olarak dinlendirin. Ağır bir şey kaldıracağınız zaman, kuvveti belden almak yerine bacak kasları gibi alt kaslardan almaya çalışınız.
Sırtınızı dik tutun ve sadece dizleri bükün. Vücudunuzu yüke yakın tutun.
Yük kaldırma ve dönme hareketlerini aynı anda yapmaktan kaçının. Nesnenin ağırlığına ve hacmine göre taşıma esnasında risk almaktansa birinden yardım almaya çalışınız.