Türkçe Trabzon hurması adıyla tanınan meyvenin Latince ismi Diospyros kaki olup, Ebenaceae (abanozgiller) ailesindendir. Anavatanı Çin olan meyve, yöresel olarak ambe veya amme, Cava elması, Japon hurması, cennet hurması veya Allah’ ın meyvesi gibi isimlerle de bilinir
Çin’ den önce Kore ve Japonya’ ya ve sonra da dünyaya yayılmıştır. Tipik olarak subtropikal bölge meyvesi olmakla beraber Türkiye’de Akdeniz ve Karadeniz bölgesinde de yetiştirilmektedir. Ekim kasım aylarından sonra yenmeye başlar.
Trabzon hurması çeşitleri
Trabzon hurmasının pek çok çeşidi vardır. En çok tüketilenleri ise Hachiya ve Fuyu’dur.
Hachiya en çok tüketilen, sertken fazla miktarda tanenden dolayı kekre olan, ancak olgunlaşıp yumuşayınca yenilen çeşididir. Tanen çaya ve şaraba buruk tat veren maddedir.
Fuyu ise sertken yenen, tadı buruk olmayan çikolatalı hurma, Kakaolu hurma, siyah hurma olarak da bilinen çeşittir. Bunların sert olanı makbuldür, olgunlaşmadan yenir.
Hachiya ve Fuyu meyveleri görünüm olarak birbirine benzese de kolayca ayırt edilir. Hachiya’nın kabuğunun rengi daha canlıdır, içinde çekirdek yoktur, meyve eti olgunlaşınca turuncudur, çok yumuşak ve suludur. Fuyu’nun meyve eti ise kahverengidir ve içinde büyük çekirdekler vardır.
Nasıl tüketilir?
Meyve olgunlaştıkça ve hacmi arttıkça eriyen tanenler erimez olur ve bu da meyvenin tatlanmasını sağlar. Olgun meyve taze olarak kabuğu soyularak kaşıkla yendiği gibi kurutularak da yenebilir. Hamur işleri, dondurmalar ve tatlılarda kullanılan meyve yoğurda veya salatalara da katılabilir. Reçel, marmelat, şurup, şerbet, pekmez ve alkollü içeceklerin yapımında da kullanılır.
Besin değeri
A, C, E ve B (B6, folik asit, tiamin) vitaminleri ve manganez, bakır, magnezyum, potasyum, kalsiyum ve fosfor gibi mineraller icerir. 100 gramında 3.6 gram lif vardır. Kateşin, gallokateşin, betulinik asit, zeaksantin ve karotenoidler gibi antioksidanlar da bulunur.Trabzon hurmasında güçlü bir antikanserojen ve mutasyon önleyici elajik asidin de bulunduğu bildirilmiştir. 100 gramında 70 kalori vardır ve hiç yağ yoktur.
Faydaları
Kanserden korur, bağışıklığı kuvvetlendirir, hazmı kolaylaştırır, tansiyonu düşürür, kan dolaşımını artırır, göz sağlığına iyi gelir, yaşlanmayı geciktirir. Hıçkırığı kesmek için de tavsiye edilir. Bir flavonoid olan fisetin sayesinde normal meme hücrelerine zarar vermeden kanserli meme hücrelerini öldürdüğü bildirilmiştir. Fisetin aynı zamanda kolon ve prostat kanserine karşı da etkilidir.
Aşırı tüketmekten kaçınılmalıdır
Fazla yendiğinde midede ve ince bağırsaklarda birikerek kitle (bezoar) oluşturabilir. Mide ve bağırsak gibi organlarımız üzerinde oldukça etkilidir. Bu yüzden aşırı tüketilmesi ve iyi çiğnenmeden yutulması gibi durumlarda bu organlar üzerinde faydalı değil zararlı bir hale gelebilir. Ülser, gastrit, reflü gibi mide ve kabızlı ksorunları yaşayanlar ile şeker hastalarının doktorlarına danışmadan yememesi gerekir. Hamilelik döneminde olan kadınların yemesi pek önerilmez.
Kaynak: https://www.nutrition-and-you.com/persimmon-fruit.html