Maliye Bakanı Rishi Sunak, ekonominin korona virüs pandemisinin etkilerinden kurtulmasına yardımcı olmak için hazırladığı destek paketini yaz bütçesinde açıkladı.
Çarşamba günü yapılan bütçe açıklamasında duyurulan 30 milyar sterlinlik destek paketiyle birlikte, korona virüsle mücadele kapsamında yapılan kamu harcamalarının toplamı da 190 milyar sterline ulaştı. Açıklanan destek paketi çalışanların işlerini korumak, genç işçilere yardımcı olmak ve vergi kesintileriyle tüketici harcamalarını teşvik etmek gibi önlemleri de içeriyor. 30 milyar sterlinlik ek destek paketi de eklenince, pandemi sürecinde açıklanan kamu harcamalarının toplamı, ülkede kişi başına neredeyse 3 bin sterline denk geliyor. Böylelikle, korona virüs nedeniyle açıklanan destek paketlerinin toplamı, 2020-21 yılları için planlanan sağlık harcamalarını da geride bırakmış oldu. Ek kamu harcamaları, 15 milyar sterlinlik kişisel koruma ekipmanlarını (PPE) da içeriyor. Bunun yanında, hastalığa yakalanan kişileri takip etmek ve bu kişilere test yapmak için de 10 milyar sterlin ayırıldı. Maliye Bakanı’nın açıkladığı yaz bütçesinde, işverenler, izne çıkarılmış (furloughed) çalışanlarını işten çıkarmaması için teşvik ediliyor.
Bu kapsamda, izne çıkarılmış çalışanlarını Ocak 2021’in sonuna kadar işten çıkarmayan firmalara, işçi başına bin sterlin değerinde tek seferlik ödemeler yapılacak. Bu uygulama, Birleşik Krallık genelinde ayda 520 sterlinin üzerinde kazanan işçileri kapsayacak. Ayrıca, eğlence ve konaklama sektörlerine yardımcı olmak için vergi indirimleri de açıklandı. Belirli bölgelerde, VAT vergisi 15 Temmuz’dan 12 Ocak 2021’e kadar yüzde 20’den yüzde 5’e düşürüldü. Restoranlardaki yemeklerle alkolsüz içecekler, publar, kafeler ve sıcak takeaway yemekleri de bu indirime dahil olacak. Bu durum oteller, B&B konaklama yerleri ve eğlence parklarının yanında sinemaları da etkileyecek. Vergi indirimleri sadece eğlence ve konaklama sektörlerini kapsamıyor. Konut piyasasını canlandırmak adına da vergi indirimleri yapılacak. Buna göre, İngiltere ve Kuzey İrlanda’daki konutlar için damga vergisi (stamp duty) limiti arttırıldı. Artık, değeri 500 bin sterline kadar olan evler için damga vergisi ödenmeyecek. Bu durum 8 Temmuz’dan, 31 Mart 2021’e kadar geçerli olacak. Daha önce damga vergisi ödememe limiti 125 bin sterlindi. Bu durumda, ülke genelinde yapılacak on konut alışverişinden dokuzunda vergi ödenmeyeceği öngörülüyor. Tüketici harcamalarını teşvik etmek adına alınan kararlardan biri de ağustos ayı boyunca dışarıda yenilen yemeklerde indirim yapılması oldu.
Bu program dahilinde, ağustos ayı boyunca pazartesi ve çarşamba günleri arasında, dışarıda yenen yemeklere kişi başı 10 sterline kadar olacak şekilde yüzde 50 indirim uygulanacak. Bu programa katılım gösteren restoran, pub ve kafe gibi yerlerde geçerli olacak olan uygulama, yalnızca yemekleri ve alkolsüz içecekleri kapsayacak. Restoran sahipleri, müşterilere uygulanan indirimlerin tamamını online bir form üzerinden hükümetten talep edebilecek. Maliye Bakanı tarafından hazırlanan yaz bütçesinde genç işçilere yönelik destek paketleri de yer aldı. Bu kapsamda, universal credit alan 16 ve 24 yaş arasındaki gençlerin işe alınması için 6 aylık maaşlarını karşılamak üzere 2 milyar sterlin ayrıldı. Ödemeler, national minimum wage (asgari ücret) üzerinden haftalık 25 saat çalışanları kapsayacak. Bunun yanında national insurance ve emeklilik yatırımları da karşılanacak.
Yaz bütçesinde önemli noktalar
• Eğlence ve konaklama sektöründe VAT vergisi 6 aylığına yüzde 5’e düşürüldü
• Gelecek ay restoran ve pub gibi yerlerde yemeklere yüzde 50 indirim uygulanacak
• Değeri 500 bin sterlinin altında olan konut alışverişlerinde 6 ay boyunca damga vergisi (stamp duty uygulanmayacak)
• İşyerlerine, kasım ayına kadar işe geri çağırdıkları her izinli (furloughed) çalışan için bin sterlin verilecek