Turistik gemi yolculukları ve tatil paketleri… Turistik gemi yolculuklarına olan talep büyük ihtimalle uzun bir süre düşük olacak. “Korona gemileri” içinde mahsur kalan insanların görüntüleri hala hafızalarda taze. Yani, büyük şirketler daha fazla sermaye yaratıp faaliyetlerini azaltarak hayatta kalabilecek olsa da küçük şirketler muhtemelen halihazırda işlerini sonsuza kadar durdurmuştur.
Odalarını tatil paketleri satan şirketlere sunan oteller zorlanacak. Korona etkisi, 2020 ilkbahar/ yaz tatil sezonunun iptal olduğu anlamına geliyor. Bu da yok olan milyonlarca, muhtemelen milyarlarca kazanç demek. Thomas Cook Eylül 2019’da, Korona başlamadan iflas etti. Bu, İspanya ve Türkiye gibi popüler yerlerde olan otel operatörleri için ölüm haberi demekti. California’da 6 oteli bulunan ve hepsi kapalı olan küçük, özel bir Amerikan operatör, yıllık gelirlerinin yüzde 25’i için – 15 milyon dolar civarında – nisan ayındaki “Spring Break” hafta sonuna bel bağlıyordu. Bu gelirin sonsuza dek kaybolduğunu ve bir daha gelmeyeceğini söylüyorlar. Şu an çalışanlarının yüzde 90’ını işten çıkardılar – iskelet personeli ve bakım işçilerini tuttular – ve sadece temizlik yapıp, dekore edip iyileştirme yapıyorlar. Bir iki otel satış yapılırsa düzgün bir durumda olsunlar diye. Yüksek oranda borçlu – ipotekli – olan herhangi bir otel veya eğlence esaslı işletme oldukça zorlanabilir ve hayatta kalamayabilir. Bankalar geri ödeme ister, şanssızlık hikayeleri değil.
Birleşik Krallık’a dönecek olursak, olumlu bir şekilde, Tesco’nun son derece iyi dayanarak büyük bir güç ve dayanıklılık örneği gösterdiğini görüyoruz. Evet, gıda arzı faaliyetleri etkileyici ama Avrupa’nın en büyük emlak şirketi olmaları çok az konuşulan bir konu. Mağazalarının yüzde 85’i kendilerine ait (kabaca, 2000 ayak kareden daha büyük olan mağazalarının hepsi kendilerine ait – yani sadece Tesco Express tarzında, daha küçük olan mağazalarını kiralıyorlar). Yani, zor zamanlar geçirmeleri halinde (pek olası değil), kolaylıkla mülk geliştirme işini ilerletebilirler – istikrarlı bir kira gelirine bağlı nakit akışı için ev ve daire yapabilirler. Güzel bir pozisyondalar.
Korona öncesi dönemde müşterilerin gelip take away almasına bel bağlayan daha küçük, bağımsız gıda işletmeleri (Kebap, Pizza, Burger), teslimat hizmetinde çok istenen bir talep olduğunu keşfetti. Bu, kendi sürücülerinizin olması gerektiği anlamına gelmiyor – müşteriler seve seve Uber Eats veya Just Eat gibi uygulama esaslı hizmetleri kullanacaktır. Eğer bir işletme bunları halihazırda kullanıyorsa, bunun üzerine koyup büyüyebilir. Daha önceki gibi sadece müşterilerin gelip take away aldığı bir çalışma tarzına dönmeye gerek yok.
Son olarak, ticari mülk sahibi olan ve kiralayan herkes, eğer öz sermayesine oranla yüksek borca sahip değillerse ya da yüksek ipotekleri yoksa iyi durumda olacaklar – özel veya büyük kurumsal yatırımcılar olsun ya da olmasın. Uzun zamandır insanlara, mülk yatırımı işine girmeleri halinde mümkün olduğunca kısa bir sürede 5 veya daha fazla kiralık ünite sahibi olmaları tavsiyesinde bulunuyorum. Bir tanesi geçici olarak kiralanamayacak hale gelse veya kira ödemesi gecikse bile, diğerleri bu açığı kapatacaktır. Faiz oranlarının en düşük rekor seviyelerde olduğu bu zamanlarda, borç alınan para masrafları hiç daha düşük olmamıştı.
Yerleşim amaçlı kiralık mülk yatırımının uzun dönemli istikrarlı bir gelir olduğuna dair kanıt isteyen varsa, 2017’de Legal and Pensions group, ağırlıklı olarak “build to rent” (uzun süreli kiralamak için tasarlanan, yeni inşa edilmiş mülkler) yatırımı yapacaklarını duyurmuştu. Başka bir büyük emeklilik grubu Scottish Widows da içinde yerleşik kiracı bulunan ya da bulunmayan büyük, mevcut portföyler satın almıştı. Kısa dönemli belirsizlikler olsun ya da olmasın, insanların kalacak yere ihtiyacı var. Kiracılar, kiralık mülklerinde kalmaya devam etmek istemeleri halinde kira ödemesi yapmaları gerektiğini biliyor.
Buna rağmen, kısa dönemli oynaklık ve kiralarını zamanında ödeyemeyen kiracılarla yaşanabilecek muhtemel sorunlar, daha küçük veya finansal olarak daha az istikrarlı ev sahiplerinin zorlanabileceği ve çöl kadar sessiz bir piyasada hızlı bir şekilde satış yapmaları gerekebileceği anlamına geliyor. Zorunlu satış yapanların başarılı olması çok rastlanan bir şey değil.
Yani, bilgili yatırımcıların ucuzlamış fiyatlardan yerleşim amaçlı yatırım mülkleri satın alması için büyük fırsatlar olacak.
- Emekli olmak mı, yeniden yapılanmak mı?
- Şans mı beceri mi?
- Mali danışmanınız zengin mi?
- Duyabileceğiniz en önemli soru
- Konut piyasasındaki son gelişmeler (2)
- Konut piyasasındaki son gelişmeler (1)
- Yoksul kalmanızı sağlayan 9 alışkanlık
- Borsa merkezli dolandırıcılıklar artışta – dikkatli olun…
- İnsanlar neden böyle aptalca şeyler yapıyor?
- Yıllık yüzde 73 oranında, garantili bir geri dönüş ister miydiniz?