Dünyanın ikinci büyük turizm fuarı World Travel Market’e (WTM) katılan Türk turizmciler 2013 turizm sezonunda Gezi Olayı ile Yunanistan, İspanya ve Portekiz’in turizmdeki atağına rağmen hedeflerini tutturdukları ortak görüşünde birleşirken, turizmde çeşitlemeye gidilmesi, doğru bir fiyat politikası izlenmesi ve siyasilerin ortamı gerecek açıklamalardan kaçınması durumunda 2014’den iyimser olduklarını açıkladılar…
WTM, Londra ExCel’de 4-7 Kasım arasında sürüyor. Fuara 5 binden fazla turizm şirketi ve 200’e yakın ülke katıldığı ve son günü ziyaretçi sayısının 100 bine ulaşması bekleniyor. Türkiye fuarda 64 kurumla temsil edildi. WTM’in Türkiye standında özel firmalar, sektör birlikleri, il kültür ve turizm müdürlükleri ile kalkınma ajanslarından oluşan 4 bin 319 katılımcı yer aldı.
WTM’e katılan Türk turizmcilere 2013 sezonunu değerlendirmelerini istedik ve yeni sezondaki beklentilerini sorduk. Turizmciler 2013 turizm sezonunda Gezi Olayı ile Yunanistan, İspanya ve Portekiz’in turizmdeki atağına rağmen hedeflerini tutturdukları ortak görüşünde birleşirken, develüasyonun sektörün işine geldiğini ve Haziran Temmuz aylarındaki gelir düşüşünü artıya çevirdiğini söylediler…
İstanbul’dan gelen turizmciler Gezi olaylarından en çok etkilenen kesim olduklarını belirterek, bir hafta süren olayların yarattığı rezervasyon iptallerinin ancak 1 ayda toparlanabildiğini öne sürerek, yabancı turistlerin Gezi olaylarını Arap ülkelerindeki çalkantılarla ilişkilendirdikleri için İstanbul’a gelmekten çekindiklerini dile getirdiler… 2014 sezonu konusunda temkinli bir iyimserlik belirten turizmciler, özellikle politikacıların Gezi olaylarında olduğu gibi sert açıklamalarının yüreklerini ağzına getirdiğini vurgulayarak, hükümetten olası krizlerde becerikli bir yönetim, kültür ve sağlık gibi turizmde çeşitliliğe gidilmesi ve istikrarlı fiyat politikası izlenmesi gerektiğini savundular.
WTM’e katılan turizmcilerin yorumları şöyle:
“İYİ BİR SEZON GEÇİRDİK”
Cazım Alaybaşı (Cactus Hotels&Resorts): Sezonda faaliyette olan toplam 3.500 yataklı 8 hotelimiz var. Bu sezondaki doluluk oranımız yüzde 93’dü. Bu iyi bir oran sayılır. Bizim pazarımız ağırlıklı olarak Fransa olmak üzere Avrupa’dır. 2014’ün daha iyi geçeceğini umuyorum. Müşteri memnuniyetine önem veriyoruz. Devamlı gelen müşterilerimizin oranı yüzde 35 dolayında. Gezi olayları sahildeki hotelleri etkiledi. Bize de olayların içeriği ve gidişatını soran müşterilerimiz oldu.
“İZMİR ÖNEMLİ BİR TURİST BÖLGESİ OLACAK”
Deniz Özkardeş (Movenpick Hotel): Şehir hoteli olduğumuz için yurtdışı müşterilerimiz daha fazla. Merkezi konumumuzdan dolayı Gezi olayları bizi etkiledi. 1 haftalık olayların kaybını 1 ayda toparlayabildik. Sezon beklediğimizden iyi geçti. İzmir istikrarlı bir şekilde büyüyor. Önü açık ve büyük yatırımların gelmesini bekliyoruz. Şehrin büyümesi turizme de yansıyacak. İzmir 5 yıl içinde iyi bir turizm bölgesi olacak.
“GEZİ OLUMLU ETKİLEDİ”
Tezcan Özdemir (NG Güral Sapanca WellnessandConvention): Bu sezon hedeflerimizi tutturduk. Gezi olayları İstanbul’u olumsuz etkilese de İstanbul’da kalmak istemeyen turistler Sapanca gibi yakın yerleri tercih ettiler. Bu açıdan bizi olumlu etkiledi. Bu sezon yüzde 10’luk bir büyümemiz oldu. 2014’de büyüme grafiğimizi sürdüreceğiz. Bölgemizde duracak hızlı treninin Marmaray bağlantısı gerçekleştiğinde hedeflerimize daha ulaşacağımızı düşünüyorum. 2014’den daha umutluyuz.
“POLİTİKACILAR SERT DEMEÇTEN VAZGEÇMELİ”
Ufuk Arslan (Mina Hotel – Özel Belgeli, Özel Nitelikli Turistik ve Butik Otelciler ve İşletmeciler Derneği ‘ÖZBİ’ Başkanı):Sezon yüzde 10-12 artışla süper başlamıştı fakat Gezi olayları İstanbul hotellerinin 1.5-2 ay yitirmesine neden oldu. Kayıplar genellikle ‘online’ turizmde yaşandı. İspanya ve Yunanistan turizminin ekmeğine yağ sürmüş olduk. Türkiye turizmde hâlâ kaygan bir zeminde. Politikacıların sert demeçleri turizmcilerin yüreklerini ağzına getiriyor. 2014’de daha dikkatli olmalıyız.müşterilerimiz oldu.
“DÜŞÜŞÜ DEVALÜASYON ARTIYA ÇEVİRDİ”
Bülent Pehlivanlıoğlu (Kuşadası Golf&Spa): Gezi ya da diğer değişkenler in etkisiyle Ege Bölgesi’nde 15 Haziran-15 Temmuz arasında sıkıntı yaşandı. Yunanistan ve İspanya’nın Türkiye fiyatlarının altında kalması gelen turist sayısına olumsuz yansıdı. “Bu sıkıntı genel hedefleri yüzde 3 gibi aşağıya çekse de döviz kurundaki değişiklik gelire yüzde 13 olarak yansıdı ve bu sapmayı yüzde 10 artışla kurtardı” denilebilir… İngiltere pazarında yüzde 10-22 arasında bir artış bekliyoruz.
“MISIR OLUMLU ETKİLEDİ”
Muharrem Kaan Yıldırım (DelmarSuites Hotel): İzmir Çeşme bölgesi sezon olarak yerli turizme hizmet ediyor. Bu sezon doluluk oranlarımız iyiydi. İngiltere piyasasına da girmek istiyoruz. Özellikle İzmir merkezi ve yarım adayı yurtdışı turizmine açmak istiyoruz. Bu açıdan EXPO 2020’yi İzmir’in kazanması çok önemli… Gezi olayları İzmir bölgesini çok etkilemese de Mısır’daki siyasi ve Yunanistan’daki ekonomik krizlerin getirdiği olayların İzmir’e olumlu yansıması oldu. 2014 için iyimseriz.
“GEZİ, TAKSİM HOTELLERİNDEKİ FİYATLARI NORMALLEŞTİRDİ”
Burcu Deligöz Sanlı (Mavaret House Travel-WWS Turizm Org. Ve Tic. Ltd. Şrk): Bu sezon hotellerde uygun fiyatlara ulaştık. Gezi olayları Taksim’deki hotellerin astronomik fiyatlarını uygun hale getirmelerini sağladı. İşlerimizin azalmasına karşın fiyatlardaki uygunluk daha iyi oldu. Türkiye’nin turizde daha iyi noktalara geleceğini düşünüyoruz. Türkiye deniz, kum, güneş tatilinin ötesine geçerek kongre turizmi, kültür, tarih ve sağlık turizminde stratejiler geliştirmeli.
“TURİZMDE YENİ ÜRÜNLER İSTİKRARLI PAZARLANMALI”
Kamil Berk (NG Turizm Koordinatörü): Gezi olayları genelde İstanbul’u etkiledi ve orta vadedeki kongre turizmi farklı yerlere kaçtı. Bunun dışında genel hedefler açısından başarılı bir sezon gerçekleşti. Suriye olayları bölge illerini olumsuz etkiledi. 2014’den daha iyimserim. Deniz, kum, güneş de doyuma ulaşıldığını düşünüyorum. Yeni ürünler geliştirilmeli ve dikkatli pazarlanmalı. Batıdaki “wellbeing” sağlıklı kalmak için yapılan turizmin bizde altyapısı ve tesisleri var.
“YATAK VE GELEN TURİST DENGELİ ARTMALI”
Hakan Alpay (Hilton Dalaman SarıgermeResort&Spa): Türkiye genelinde tatil pazarı Gezi’ye rağmen toparlanıp 2012’ye göre daha iyi bir seyir izledi. Devalüasyon turizmcinin yüzünü güldürdü. Turizm Bakanlığı verilerine göre Türkiye’ye gelen turist ve geldiği ülke sayısında artış oldu. Her yıl sisteme yüzde 70’i Antalya bölgesinde olmak üzere 25-35 bin arasında bir yatak ilave ediliyor. Yatak sayısındaki artışa paralel olarak gelen turist sayısındaki artış olması gerekir. 50 bin yatak artışı 3 milyon turist artışına denk düşüyor.
“FİYATLARDA İSTİKRAR SAĞLANMALI”
Ş. Sadun Alp (Sürmeli Hotels& Resorts): Sezon iyi geçmedi. Hedeflerin altında kaldı. Portekiz, Yunanistan ve İspanya atağa kalktı. Bu ülke fiyatlarının bizimkilerin altında kalması İngiliz pazarını etkiledi. Fiyat düşüşüyle toparlanılmaya çalışıldı. Bu düşüş 2014 sezonuna da olumsuz olarak yansıyacaktır. Aşırı fiyat oynanmasından kaçınılmalı ve fiyatlarda istikrar sağlanmalı. Turizmde özellikle hizmet kalitesi artırılarak rekabet gücü sağlanmalı. İngiliz pazarında stabilize sağlanacağını umuyorum.