Bunamaya karşı çözüm vaadi

13 Aralık 2013

G8 Liderleri, halk arasında bunama olarak bilinen ‘Demans’ hastalığına karşı tedavinin 2025 yılına kadar bulunmasını hedefine koydu. Geçen çarşamba, Londra’daki bir G8 Konferansı’nda, Dünya Sağlık Örgütü’nün bunamayı “küresel sağlığa karşı büyüyen bir tehdit” olarak tanımlaması kararı alındı.
Londra’daki konferansta hastalığa karşı da HIV/Aids ile mücadelede olduğu gibi daha fazla ödenek ayrılması ve küresel işbirliği yapılması istendi. Alınan kararların politik gündem üzerindeki etkisini sürdürmesi için küresel bir “misyoner” atanması kararlaştırıldı. Böylece uluslararası araştırmalar da koordine edilebilerek çözüm süreci hızlandırılacak. Alınan kararlara göre, önümüzdeki yıllarda hastalıkla ilgili toplantılar düzenlenecek. Ayrıca 2015’te süreci gözden geçirmek için de küresel bir konferans toplanacak.
Bunama hastalığına karşı küresel mücadele kararı bu hastalıktan dolayı çile çeken aileler tarafından sevinçle karşılanırken, uzmanlar 2015 yılına kadar care bulunması konusunda “aşırı iyimserliğe” kapılınmamasını istedi. Bunama hastalığı şu anda tedavi edilemiyor. Hastaların giderek beyin fonksiyonlarını yitirmesi de onları başkasına muhtaç ve bağımlı hale sokuyor.. İngiltere, yıllık araştırma bütçesini 2025’e kadar iki katına yükselterek 132 milyon sterline çıkaracağını açıkladı. Başbakan, tüm yerkürede 35 milyon insanın bunama hastası olduğunu ve Dünya Sağlık Örgütü’nün bu sayının 2050’ye kadar 135 milyona çıkacağını tahmin ettiğini belirtti.
Britanya Hükümeti, bu yıl hastalığın tedavisini 52 milyon sterlin harcadı, Başbakan David Cameron’un bu rakamı ikiye katlaması bekleniyor. Hükümetin bütçe artırımına ek olarak, Avrupa Komisyonu 460 milyon sterlin, özel firmalar da araştırma bütçelerini artırma vaadinde bulundu. Medical Research Council da bunamaya karşı var olan bütçesini 150 milyon sterlin yükselecek.
‘Dementia Challenge’ Mart 2012’de Başbakan David Cameron tarafında açıklandı ve nüfusun yaşlanmasıyla ortaya çıkan en temel sorunlardan birisiyle mücadele etmeyi hedefliyor. Bunama Hastalığı’yla (Demans) mücadele eden 3 grup, 3 farklı cephede faaliyet gösteriyor: bakım ve sağlıkta geliştirici faaliyetler, demans dostu topluluklar yaratma ve demans araştırmalarını geliştirme. YouGov araştırması da halkın yüzde 61’inin ya kendilerinin ya da tanıdıkları birisinin, hayatlarının geri kalan bir bölümünde bunama hastalığına yakalanmaktan korktuklarını söyledi.
Demans nedir?
Demanslı bir kişide; hafıza, düşünme, mantık yürütme, yer ve zaman tayini, okuduğunu anlama, konuşma, günlük basit işleri yapma gibi işlevlerde bozukluk olarak tanımlanabilir. Entelektüel fonksiyonlardaki bu aksaklıklar zamanla hastanın günlük yaşam aktivitelerini sürdürmesini olanaksız hale getirir. Bu durum, hastanın yıkanma, yemek yeme gibi günlük tüm ihtiyaçlarının bir başkası tarafından karşılanmasını zorunlu kılar. Normal yaşlanma sürecinde beyin fonksiyonları bir miktar geriler ancak her yaşlıda demans belirtileri bulunmaz. Bunun en iyi ayırıcı kriteri kişinin kendi işlerini yardımsız olarak yapabilmesidir. Fiziksel hastalığı olmadığı halde günlük yaşam aktiviteleri (yemek yeme, giyinme, temizlenme vb.) için bile yardım gereken hastalarda demans düşünülmelidir. Yaşlıların çoğu hafızalarının eskisi kadar iyi olmadığından yakınır. Örneğin isimleri ve yapacakları işleri hatırlamakta güçlük çekerler. Bu demans anlamına gelmez. Demans 65 yaşının üstünde olan insanların yaklaşık %15’inde görülür. Hastalığın görülme sıklığı yaşla doğru orantılı olarak artmaktadır. 80’li yaşlarda her iki yaşlıdan birinde demans görülmektedir. Özellikle yakın hafızası zayıflar ve yapılan sohbetler, çarşıdan alması gereken şeyler gibi günlük işleri unutmaya başlar. Fakat her unutkanlık bir demans belirtisi değildir.
Tedavisi var mı?
Demansın çoğu türü tedavi edilemiyor. Ancak vitamin eksikliği ya da baş çarpmasından oluşan demans etkileri tedavi edilebiliyor. Demansın ilk aşamlarında insanlara yardımcı olabilecek bazı psikolojik tedaviler mevcut. Tedavide bu nedenle erken teşhis çok önemli.