Temel yetkilerin Brüksel’den geri alınması vaadinde bulunan Başbakan, bir zirve kapsamında AB liderleriyle biraraya gelecek. Eğer bu olmazsa, Başbakan ayrıca, iktidarda olması halinde Britanya’nın AB üyeliğini 2017’de referanduma koyacağı vaadinde bulundu. 1 Ocak 2014 yılından itibaren İngiltere’ye gelme hakkına sahip olan 27 milyon Romanyalı ve Bulgaristanlı için göçmenlik kontrollerinin kaldırılmasından 15 gün önce açıklanan YouGov araştırması, İngiltere’deki insanların yüzde 72’sinin temel AB yetkilerinin yeniden tartışılmasını istediğini gösterdi.
Britanya ve AB arasındaki tüm çatışma başlıkları içinde göçmenliğin temel yanıcı madde olduğu görülüyor. Britanya’nın tüm ırklardan göçmenleri sıcak karşılayan uzun bir geleneği var. Son yıllardaki ekonomik nedenler ve işsizlik, kamuoyu görüşünü Britanya’nın artık ülkeye kontrolsüz gelenler için mevcut bir iş olmaksızın milyonlarca göçmeni artık barındıramayacağı fikrine kaydırdı. Ekonomiyi geliştirmek 2015’te yapılacak bir sonraki seçimde merkezi sorun olacak olsa bile, kamuoyu siyasi partilerin artık temel politik mesele olarak göçmenliği gözardı edemeyeceğini düşünüyor. Bu hafta, koalisyon hükümeti AB işsizlerinin yardım başvurusunda bulunmak için ne kadar süre bekleyeceğine ilişkin yeni kuralları parlamentonun gündemine getirdi. Yasa, 1 Ocak 2014’ten itibaren geçerli olacak. Bu tarih, hem Romanya hem de Bulgaristan’dan insanların sınırlama olmadan İngiltere’de çalışabileceği tarihle örtüşüyor.
National Institute of Economic and Social Research’ten Jonathan Portes, hükümetin “hayali bir sorunla karşılaşmak için hayali önlemler” getirmekte olduğunu savundu. Yardım turizmi olarak isimlendirilen sorunu kısıtlayan önlemler, Liberal Demokratların da desteğiylegeçtiğimiz az Romanyalı ve Bulgaristanlıların olası bir akışı hakkındaki endişeler arasında duyurulmuştu. Romanyalılar ve Bulgarlar, 2014’ün başında İngiltere’de tam haklarına sahip olarak çalışmaya başlayacaklar. İngiltere’ye kaç kişinin geleceği bilinmiyor. Şu anda ülkede, 100 binden fazla insan çalışıyor. Çarşamba günü mecliste görüşülen düzenleme kapsamında, tüm AB üyesi ülkelerden gelen göçmenler, işsizlik yardımı ve diğer iş dışı yardımlara başvurmak için üç ay beklemek zorunda olacak.
Yeni sınırlama duyurulduğunda, Downing Street uygulamanın 1 Ocak tarihinden önce yürürlüğe konmasının muhtemel olmadığını söylemişti. Ancak perşembe günü başlayacak Noel tatili öncesi Parlamentoya getirilen yasa, bu ihtimalin olabileceğini gündeme getiriyor. Cameron, hükümetin AB’den İngiltere’ye gelecek olan bazı göçmenlerin yardım sisteminin ve NHS gibi kamu hizmetlerinden faydalanacakları yönündeki kamu kaygısı üzerine harekete geçtiğini söyledi. Başbakan, “Uzun dönemli ekonomi planımızın parçası olarak, yardım ve göçmenlik sistemlerimizi onarmak için doğrudan harekete geçiyoruz ve böylece hiçbir şey için bir şey kültürüne son vereceğiz ve kurallara göre oynayan insanlara hizmet edeceğiz” dedi. “Bu yeni sınırlamaları hızlandırmak, İngiltere’yi buraya gelip devleti soymak isteyen AB göçmenleri için daha az cazip bir yer haline getirecek. “Britanya iş için tümüyle açıkken, katkıda bulunmayan insanları sıcak karşılamayacağımıza dönük açık bir mesaj göndermek istiyorum.”
Soru & Cevap:
AB göçmenlerinin alabileceği yardımlar nelerdir?
AB göçmenlerinin bir başka AB ülkesinde başvuruda bulunabildiği yardımlar 28 ülkeli blok çapında farklılık gösteriyor ancak AB hukukunda belli kurallarla sınırlanıyor. Sorun İngiltere’de sıcak bir tartışma konusu haline geldi çünkü Bulgaristan ve Romanya vatandaşları üzerinde var olan emek piyasası sınırlamaları AB çapında kaldırılacak. AB’nin 2004’te genişlemesinin ardından, İngiltere beklediğinden çok daha büyük bir Doğu Avrupalı akışına maruz kalmıştı.
AB göçmenleri bir başka AB ülkesine gittiğinde kolaylıkla yardıma başvurabiliyor mu?
Hayır- Koşulları var, bu bir kişinin durumuna bağlı. Üç ay kalabilirler, ancak daha uzun kalmalarının koşulları var: çalışmalı ya da gerçekçi bir işe alınma ihtimaliyle iş aramalılar; ya da kamu hizmetlerine yük olmayacaklarını göstermeye yetecek kadar paraları olmalı. Bunun dışında, yardım istismarı delili ya da sahtecilik bir kişiyi sınır dışı etmek için neden kabul ediliyor.
Eğer bir AB göçmeninin kalma izni varsa, yardım başvurusunda bulunabilir mi?
Otomatik olarak değil – bir göçmenin hala AB yasası kapsamında bir “sürekli yaşam testi”nden geçmesi gerekiyor. Test, göçmenin kalma süresi, faaliyeti, eğer öğrenciyse gelir kaynağı, aile konumu ve ev durumunu kapsıyor. Göçmenin aynı zamanda kendi ülkesine dair de yeterli düzeyde belge göstermesi gerekiyor. Ülkede zaten geçirilmiş olan süre yardım alma hakkına dair tek başına yeterli değil.Eğer iş arayan kişi İngiltere’deki testi geçerse haftada tek kişi için 71 sterlin ya da çift için 11.45 sterlin işsizlik yardımı alınabiliyor.İngiltere’de çalışan ya da serbest meslek sahibi olan ve testi geçmiş bir AB göçmeni, kira yardımı ve belediye vergisi yardımından faydalanabiliyor. Miktar, yerel yönetime göre değişebiliyor. İngiltere, AB testi standartlarının ötesine giden bir ilave “ikamet hakkı” testi uyguluyor. Avrupa Komisyonu, UK Test’inin adil olmadığını ve İngiltere’yi bu konuda Avrupa Adalet Divanı’na vereceğini söylüyor. Komisyon, İngiltere’de vergilerini ödemiş AB göçmen çalışanlarının belirli yardımlardan faydalanabilmesi için ekstra teste tabi olmamasını savunuyor.
Sağlık Bakımı ne olacak?
AB yasası kapsamında, AB vatandaşları kısa süreli ziyaretlerinde temel ve acil bakımdan, European Insurance Card (EHIC) aracılığıyla yararlanabiliyor. Hastaların ev durumunda sağlık hizmeti tarafından uygulanan tedavi maliyetlerini karşılamak göçmenin kendi ülkesinin sorumluluğu. İngiliz hükümeti, Ulusal Sağlık Hizmeti’nin bu maliyetleri tahsil edemediğini savunuyor. İngiltere, ücretsiz, maliyeti vergi mükellefleri tarafından karşılanan “evrensel” sağlık hizmeti olan tek AB üyesi değil. İskandinav ülkeleri de benzer modellere sahip ancak çoğu AB üyesi, tıbbi sigorta sistemleri aracılığıyla sağlım bakımını finanse ediyor. En az 400 bin Britanyalı İspanya’da fulltime çalışıyor ve bunların yüzde 25’i de emekli ve İspanyol yerel doktorların hizmetinden faydalanabiliyor. İspanyol sağlık hizmeti, hastane tedavilerinin büyük bölümünü NHS’ten tahsil ediyor.