Anadolu mimarisi mercek altına alındı

10 Temmuz 2021

Londra Yunus Emre Enstitüsü, çevrim içi gerçekleşen “Mimarlık ve Tasarım Sohbetleri” konuşma serisinin ikinci bölümünde, ödüllü mimar Mert Eyiler’i ağırladı. Eyiler, Anadolu’nun yerel konut geleneğini yeniden yorumlayan mimardan biri olan “Cengiz Bektaş ve Anadolu mimarisini mercek altına aldı.

Cengiz Bektaş’ın mimari teorileri, Anadolu yöresel mimarisinin dayandığı sosyal ve kültürel öğelerden beslenmiştir. Eyiler, konuşmasına Anadolu’nun yöreselliği hakkında bir harita çizerek başladı. Bektaş’ın çalışmalarıyla bir bağ kurmak için ilk başta verdiği mücadeleden bahseden Eyiler, onun adımlarını takip ettiği bu süreçte, bu çalışmaların ne kadar önemli olduğunu fark ettiğinin altını çizdi. Ayrıca, Bektaş’ın mühendislik ve mimarlık arasındaki zarif bağı kurma yeteneğine hayran olduğunu da dile getirdi. “Mimarlık ve Tasarım Sohbetleri” serisinin ilk konu başlığı olan Alpaslan Ataman gibi, Bektaş da modernist mimarlar arasında yer almakta olduğunu söyleyen Eyiler, bu mimarların ortak özelliklerinin eserlerinin eşzamanlı olgunlaşmış olduğuna dikkat çekti.

Bektaş, 1970 ile 1980 arasındaki Anadolu’nun seçkin coğrafyasını ele aldığı bir dizi kitap ve çizimde, Anadolu insanını ve mimarisini bütüncül bir şekilde özetlemeyi başarmıştır. Söyleşi sırasında Eyiler, Anadolu’nun muhtelif zaman ve mekân dilimlerinden ayrı ayrı okunabilen çeşitli ve zengin tarihinin eşsiz yol ayrımına değindi. Anadolu’yu içerinden gözlemlemeyi başaran Bektaş’ın, kendi eseri üzerindeki etkisine de değinen Eyiler, Bektaş’a eleştirel yaklaştı ve izleyicilerin Anadolunun yerelliği ve modernizme algılarını yeniden gözden geçirmelerini sağladı. 

Konuşma, dinleyicilerin soru-cevap bölümüyle sona erdi.

“Mimarlık ve Tasarım Sohbetleri” dizisi, Türk kültürünün son iki yüzyıldaki mimarisi ve tasarımındaki değişimleri keşfederek gelişiminin haritasını çıkarıyor. Tasarım ve mimarideki çağdaş figürler, Türk kültürel mirasına ilişkin kendi çalışmalarını ve 20. yüzyıl modernist ataları hakkındaki görüşlerini tartışmaya davet ediliyor. Londra Yunus Emre Enstitüsü’nün  Facebook, Twitter ve Instagram sayfalarından (@yeelondra) veya web sitelerinden (https://yeelondon.org.uk/) serinin gelecek bölümleri ve tekrarları takip edebilirsiniz.

Mert Eyiler lisans eğitimini Anadolu Üniversitesi ve İstanbul Teknik Üniversitesi’nde, yüksek lisans eğitimini Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi’nde tamamladı. 1996 – 2006 yılları arasında NSMH’de Nevzat Sayın’nla çalıştı ve 2007 yılında kendi bürosu olan MeMA’yi kurdu. 2008 – 2017 yılları arasında Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul Kültür Üniversitesi, İstanbul Bilgi Üniversitesi ve Bahçeşehir Üniversitesi’nde mimari tasarım stüdyolarında yer aldı. Yükselen genç bir mimar olarak kazandığı çeşitli ulusal ve uluslararası başarılarının ardından bürosunu İngiltere’ye taşıyarak MeMALoNDoN’u kurdu. Arkitera Genç Mimar Ödülü ve “40 Under 40” gibi ulusal ve uluslararası birçok başarı elde eden Eyiler, “Geleceğe Kaçış” temasıyla düzenlenen TEDxKaş konuşmacılarından biri oldu.

Gökhan Karakuş, Columbia Üniversitesi ve Vassar College’da mimarlık tarihi ve teorisi eğitimi aldı. Tasarıma Türk Dokunuşu (2007) ve Turkish Architecture Now (2009) kitaplarının yazarı olan Karakuş, mimarlık eleştirmeni, kuramcı ve tasarımcı olarak çalışmaktadır. Mesleği ile ilgili başlıca konular, tasarımda yerellik ve modernizm, mimarlık ve şehirciliktir. Ağa Han Mimarlık Ödülleri ve Mies van der Rohe Avrupa Çağdaş Mimarlık Ödülleri’nde danışma kurulu üyeliği yapmıştır. İstanbul Teknik Üniversitesi, Bilgi Üniversitesi ve Politecnico di Milano’da dersler vermiştir. Şu anda, Beyrutlu mimar Nabil Gholam ve Türk tasarımcı Tanju Özelgin monografları, gecekondu alanlarındaki yapılar için mimari stratejiler hakkında ileri tasarım araştırmaları ve Orta Çağ İslam Mimarisi matematiğinin bilgisayarlı tasarıma entegrasyonu konularında çalışmalarını sürdürmektedir.