Normandiya Çıkarması’nın 70. yıldönümü

10 Haziran 2014

Fransa’da II. Dünya Savaşı’nın dönüm noktası olan Normandiya Çıkarması’nın 70. yıldönümü nedeniyle anma etkinlikleri yapıldı.Dünya liderleri bir arada ve diplomatik görüşmeler ön planda.
Dünya liderleri, aralarında Britanya Kraliçesi II. Elizabeth, ABD Başbakanı Barack Obama, Almanya Başbakanı Angela Merkel ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin olmak üzere, birçok devlet adamı etkinliklere katılmak için Fransa’ya gitti. Bunun yanı sıra Hollande’nin özel davetiyle ülkeye gelen Ukrayna Devlet Başkanı Petro Poroshenko ilk kez Putin ile yüzyüze görüştü.
Fransa cumhurbaşkanın ofisinden yapılan açıklamada 15 dakikalık kısa görüşmede Putin ile Poroshenko’nun önümüzdeki bir kaç gün içinde Kiev hükümeti ve Rusya yanlısı ayrılıkçılar arasındaki ayrıntılı ateşkes görüşmelerinin başlaması konusunda anlaştığı duyuruldu.
Nazi işgali altındaki Avrupa’ya yapılan Normandiya Çıkarması’nın 70. yıldönümü için, Fransa Cumhurbaşkanı François Hollande ile Obama savaşta ölen Amerikalı askerlerin gömüldüğü mezarlığı ziyaret etti. Törende konuşan Obama, “70 yıl önce Nazi komutanları onlara hiç bir şeyin zarar veremeyeceğini sanıyordu. Demokrasilerde büyük ideallerin büyük cesaretleri doğuracağını öngöremediler” diye konuştu. Hollande ise Fransa’nın Amerika Birleşik Devletleri’ne borçlu olduklarını ve iki ülke arasındaki dayanışmayı hiç bir zaman unutmayacaklarını dile getirdi.
Liderler ardından çıkartmanın gerçekleştiği kumsallardan birinde yapılan II. Dünya Savaşı gazilerinin de hazır bulunduğu törene katıldı. 6 Haziran 1944’te Nazi işgalini sonlandırmak amacıyla, çoğunluğu Britanya, Kanada ve ABD’den oluşan müttefik kuvvetleri Normandiya’ya çıkarma yapmış ve 2500 ile 4000 arasında kayıp vermişti. Karşı tarafta ise 9 bin Alman ölmüştü. Çıkarmadan 11 ay sonra Nazi Almanyası yenilgiye uğramıştı.
Yorum / Rosa Burç
NORMANDIYA ÇIKARMASI: BIR RÜZGAR GIBI GEÇTI
Dünya liderleri bir araya gelip Normandiya çıkarması ile İkinci Dünya Savaşı’nın bitmesini kutlarken, asıl dikkat çeken Ukrayna kriziyle gerilen Batı-Rusya ilişkileri oldu. Tören boyunca yapılan 15 dakikalık diplomatik görüşmeler ve ardından gelen açıklamalardan ziyade, dünya liderlerinin vücut dilleri konuştu.
Görüntüler arasında en çok yorumlanan Britanya Kraliçesi II. Elizabeth’in grup fotoğrafı çekiminden sonra Benouville Şato’sunun merdivenlerinden inerkenki fotoğraf oldu. Bir tarafta Rusya Devlet Başkanı Viladimir Putin tek başına dururken, diğer tarafta en başta ABD başbakanı Obama olmak üzere önemli batılı liderlerin hepsi 88 yaşında olan Kraliçe’nin merdivenlerden inmesiyle ilgileniyordu.
Ukrayna’daki krizin ardından Putin Avrupa’da “persona non grata” yani istenmeyen adam haline gelmişken bu resimle bir daha Batı- Rusya ilişkilerinin bütün ağırlığı sergilendiği ve ironik bir gönderme olduğu da düşünülebilir. Geçen Çarşamba ve Perşembe günleri gerçekleşen G7 Zirvesine ilk kez çağrılmayan Rusya’nın Normandiya çıkarmasına katılması dikkat çekti ve bir çok taraftan eleştirinin gelmesine neden oldu. Yeni seçilen Ukrayna cumhurbaşkanı Petro Poroshenko’nun Fransa tarafından davet edilmesiyle Putin’in törendeki varlığı dengelenmeye çalışıldı.
Peki 70 yıl önce gerçekleşen Normandiya çıkarması günümüzde ne anlama geliyor?
Batılı tarihçileri esasa alınca, İkinci Dünya Savaşı’nın kaderinin bu çıkarmayla değiştiği ileri sürülüyor. Bunun yanı sıra Hitler Almanya’sına karşı Normandiya’da batılı müttefikler tarafından ikinci cephenin açılması aynı zamanda ABD’nin önderliğinde gelişen batılılar İttifak’ı günümüze kadar uluslararası düzeni belirledi. Bir yandan Normandiya çıkarmasının ardından gelişen Avrupa’daki barış ve demokrasi öne sürülürken, ABD ve İngiltere’nin askeri olarak Hitler faşizmine karşı girişimlerinin yanı sıra Sovyet tehlikesini yenmek için de kullanıldığı unutuluyor. Zira Normandiya çıkarması yapılmadan önce Kızıl Ordu, Doğu Cephesi’nde Hitler ordusuna karşı savaşıp, Avrupa’ya doğru yol almaya başlamıştı. ABD ve İngiltere, Normandiya çıkarması ile Hitler’in yenilmesini ve böylelikle zafere ortak olmak istiyordu, hem de savaş sonrasında Almanya’yı Sovyet egemenliği altında bırakmamayı amaçlıyordu.
İkinci Dünya Savaşının ardından Avrupa’daki barışın ve demokrasinin temelleri atılırken, eş zamanda dünya politikalarını etkileyen ABD ve Sovyetler arasındaki Soğuk Savaş’ın başlamıştı. Ukrayna’daki kriz ve gerilen Batı-Rusya ilişkilerinin “Soğuk Savaş” doktrinini yeniden piyasaya sürmemesi için Normandiya çıkarmasının 70. yıldönümü kutlamaları gibi diplomatik etkinlikler dünya liderleri tarafından değerlendirilmesi gereken bir fırsat sayılıyor.
Putin ve Poroshenko’nun Fransa tarafından davet edilmesi, barış ve demokrasiyi konu olan tören boyunca diplomatik görüşmelerin gerçekleşmesi dünya liderlerinin şimdilik daha yumuşak bir üslup kullanmaya, gerilimi arttırmamaya gayret ettikleri görülüyor. Basına göre; liderlerin vücut dillerine bakılınca “Soğuk Savaş” rüzgarlarının estiğini görmek de mümkün.