Londra’da ‘Dede Efendi’ Türk Sanat Müziği Konseri’ icra edildi

29 Ocak 2024

Londra Yunus Emre Enstitüsü, döneminin en etkili bestekârlarından Dede Efendi’nin Osmanlı klasik müziğinin büyüleyici bir icrası olan “Dede Efendi” Türk Sanat Müziği Konseri’ni sundu.

Ud ve vokalde Baha Yetkin, kanunda Serdar Yılmaz, klasik kemençede Alexandros Koustas ve perküsyonda Muammer Sağlam gibi olağanüstü yetenekli müzisyenler tarafından Çarşamba akşamı icra edilen konserde Dede Efendi’nin musiki tarzının ve mirasının farklı bir yönünü temsil eden bestelerinden bir seçki çalındı.

Konser, 12. yüzyıldan kalma tarihi ve güzel bir kilise olan ve tarihi dokusu ile ve etkinliğin atmosferini zenginleştiren St. Mary’s Church Islington’da gerçekleştirildi.

1778 yılında İstanbul’da doğan ve Mevlevi ayinlerinden çeşitli formlardaki bestelere uzanan geniş bir yelpazede yaklaşık 300 eser besteleyen Dede Efendi’nin eserlerinden bir seçki ‘Dede Efendi Konseri’ olarak Londra’da bu temada ilk defa düzenlendi.

1778’de İstanbul’da doğan Hammâmîzâde İsmâil Dede Efendi, bestekâr, neyzen ve ses sanatkârı olarak klasik Türk müziği dünyasında iz bırakan bir isimdir. Dede Efendi Uncuzade Mehmet Emin Efendi ve ardından 1798’de Yenikapı Mevlevihanesi’nden Ali Nutkî Dede gibi değerli isimlerden ders almıştır.

Bu dergâhta Osmanlı Padişahı Sultan III. Selim’in dikkatini çekmiş ve dönemin gözde bestekârları arasına girmiştir. Dede Efendi’nin mirası günümüze ulaşan ve Türk müziğini şekillendiren 300’e yakın bestesi ile devam etmekte.

İcra edilen eserler arasında, Dede Efendi’nin başyapıtlarından biri olan ve sevgiliye bir övgü niteliği taşıyan “Yüzündür Cihanı Münevver Eden”, zarafeti ve inceliğiyle izleyenleri duygulandırdı.

“Ey Büt-i Nev Eda Olmuşum Müptela” parçasının icrasında perküsyonun ritmi ve kemençenin yükselen nağmelerine ud ve vokallerin kattığı derinlik dinleyenleri bu parçanın zengin melodileri karşısında derinden etkilendi.

Dede Efendi’nin en meşhur eserlerinden biri olan “Gitti de Gelmeyiverdi” de gecenin öne çıkan parçalarından biriydi! Kemençe ve vokale kanun ve udun kattığı kontrast ile dinleyiciler gecenin unutulmaz şarkılarından biri olan bu parçanın hüznünden ve güzelliğinden çok etkilendi.

Gecenin en çok alkış alan parçalarından biri, Dede Efendi’nin Gülnihâl Hanım için bestelediği ünlü Türk valsi “Yine Bir Gülnihâl” oldu. Doğu ve Batı müzik tarzlarının bir birleşimi olan eser müzisyenlerin tutku dolu icrası dinleyicilerin mırıldanarak eşlik etmesi ile yine hem dokunaklı hem de oldukça nostaljik bir deneyim yarattı.

Dinleyiciler Dede Efendi’ye ve onun bestelerine uygun bir saygı duruşu niteliğindeki bu eserin zamansız güzelliği karşısında büyülendi.

Baharın gelişini kutlayan ve en neşeli melodilerinden biri olan “Baharın Zamanı Geldi” eserinin icrası ile konser son buldu. Perküsyonun şenlikli havası, kemençenin canlı melodileri ve son olarak da ud ve vokalin sıcaklık ve çekicilik kattığı bu eserin neşesi ve enerjisi konser için unutulmaz bir final oldu.