Ev sahiplerinin sigorta komisyonlarını geri ödemeleri gerekebilir

3 Haziran 2025

 

Sigorta uzmanları, Londra’daki Trocadero Merkezi’nin bir kiracısına yaptığı ödemeyi geri vermeye mahkum edilmesinin ardından, sektörün büyük bir “kâbusla” karşı karşıya kalabileceğinden endişe ediyor. Yüksek Mahkeme hâkimi, ticari mülk sahiplerinin kiracılardan aldığı sigorta komisyonlarını geri ödemesi gerekebileceğine hükmetti.

Sigorta sektörü uzmanları, bu kararın ardından komisyon iadelerinin talep edilmesiyle sektörün büyük bir krizle karşı karşıya kalabileceği uyarısında bulundu. Mahkeme, mülk sahiplerinin aldığı komisyonların, kiracıların ödediği sigorta “primine” dahil edilemeyeceğine hükmetti.

Bu dava, kiracıların bina sigortası için ödeme yaptığı durumlarda sigorta brokerlarının aldıkları komisyonların mülk sahipleriyle paylaşılması uygulamasına ışık tuttu. Benzer bir uygulama, geçmişte konut kira sözleşmelerinde de tartışma yaratmış ve düzenlemelere yol açmıştı.

Karar, Criterion Capital grubuna ait Piccadilly Circus’taki Trocadero Merkezi ile kiracısı Picturehouse arasında çıkan bir anlaşmazlık sonucu verildi.

Criterion, 2015 ile 2023 yılları arasında sigorta sağlayıcılarından aldığı sigorta poliçeleri için Picturehouse ve diğer kiracılardan ücret alırken, brokerlardan primin %60’ına varan oranlarda komisyon alıyordu. Picturehouse (Cineworld grubunun bir parçası), bu komisyonların kiracıya ait olmadığını, sigorta primlerinin bu kısmından sorumlu olmaması gerektiğini savundu.

Yargıç Richards, mülk sahibinin aldığı komisyonun kira sözleşmesindeki “merkezi sigortalı tutma” amacına hizmet etmediğini, bunun yerine kiracının zararına, mülk sahibine kazanç sağlama fırsatı sunduğunu belirtti. Richards ayrıca, brokerların komisyonları mülk sahipleriyle paylaşmasının yaygın bir uygulama olduğunu da vurguladı. Ancak bu vakada, söz konusu komisyonların sözleşmeye dayalı olmadığını ve kiracının yüz binlerce sterlini geri alabileceğini söyledi.

Sigorta uyum uzmanı Branko Bjelobaba, şunları dile getirdi:

“Sigorta sektörü için yeni bir kâbus olabilir — binlerce ticari kiracı, sigortaları için olması gerekenden fazla ödemiş olabilir çünkü ev sahipleri onların sırtından kar elde etti. Diğer ticari kiracılar da bu kararı duyduklarında kendi sigorta düzenlemelerini incelemeye başlayacaktır çünkü önemli geri ödeme potansiyeli var.”

Hükümet, konut kiracıları ile ilgili sigorta uygulamalarının adaletsiz olduğunu tespit etmiş ve bu pazarda reformlara gitmişti. Konut sahipleri ile sigorta brokerları arasında paylaşılan yüz milyonlarca sterlinlik komisyonları geri almak için toplu dava (class action) açılması önerildi.

Bjelobaba, ticari mülk piyasasında da benzer bir odaklanmanın olabileceğini ifade etti:

“Bu durum konut sektöründekinden daha büyük olabilir. Aradaki önemli fark şu ki, ticari müşterileri korumak için hiçbir adım atılmıyor. Böylesine büyük meblağlar söz konusu olduğu için, bir toplu dava açılmasının gündemde olmasına şaşırmam.”

“Ev sahipleri, kendi mülklerini sigortaladıkları için neden para almalı? Kiracılar sömürülüyor ve sigorta sektörü de buna ortak oluyor.”

Criterion ve London Trocadero sözcüsü, kararı temyize götürmek istediklerini açıkladı:

“Hâkimin kararına saygı duyuyoruz, ancak karara katılmıyoruz. Sigorta brokerlarının ev sahipleriyle yasal şekilde paylaştığı komisyonların, mülkün sigortalı kalmasını sağlayan primin bir parçası sayılmaması, sektörde birçok kişiyi şaşırtacaktır.”

İngiliz Emlak Federasyonu direktörü Ion Fletcher ise şu açıklamada bulundu:

“Mülk sahipleri, kiracıları adına yaptıkları masraflar hakkında net olmalı — buna sigorta komisyonları da dahil. Mülk sahipleri büyük portföyler yönettikleri için, genellikle bireysel kiracıların ulaşamayacağı sigorta anlaşmaları sağlayabilirler. Bu tasarruflar kiracılara yansıtılmalı.”

“Mülk sahipleri bu anlaşmalar için zaman ve emek harcıyor, bu nedenle makul oranda belirlenmiş komisyonlar aracılığıyla masraflarını geri almaları mantıklı olabilir. Ancak bu tür ücretler sektör standartlarına uygun şekilde açıklanmalıdır.”

İngiliz Sigortacılar Birliği (ABI) yorum yapmaktan kaçındı. Sigorta Brokerları Birliği ise yorum için bilgilendirildi.