Ermeni sorununu inceleyen RED belgeseli 3 Kasım’da

26 Ekim 2018

Ermeni sorununu inceleyen RED belgeseli 3 Kasım’da saat 13’te Ku­zey Londra “22 Moorfield Road Tottenham N17 6PY” adresindeki Toplum Merkezi’nde (DAY MER) gösterilecek.

Film gösterimi sonrasında yönet­men ve “Paramaz” kitabının yazarı Kadir Akın, soruları yanıtlayacak ve kitabını imzalayacak. Türkiye’de Kadıköy Sineması’nda yoğun ilgi gören film daha önce de belgese­lin ham halinin basın için özel bir gösterimi yapılmıştı.

Kadir Akın’ın yapımcısı ve yönet­meni olduğu belgesel RED filmi, Os­manlı demokratik aydın hareketini ve 93 harbi sonrası Berlin anlaşması ile aktüel hale gelen Ermeni soru­nunu inceliyor. Belgeselde bu anlaş­madan doğan hakları için mücadele eden Ermeni partileri anlatılıyor.

Kumkapı, Sasun, Zeytun isyanla­rını ve Osmanlı Bankası baskınını tarihsel belge ve bilgilerle anlatan film 1908’de ilan edilen Meşrutiyet sonrası yeniden açılan Osmanlı Meclis-i Mebusan’ındaki Ermeni vekillerini ve onların sosyal haklar için verdikleri mücadeleyi örnekle­riyle belgeliyor.

Belgeselde Ermenilerin birlikte yaşama iradesine karşın İttihat ve Terakki iktidarının soykırımcı poli­tikalarına yer veriliyor. Belgeselde soykırımın entelektüel ve kültürel birikimi yok ettiği gibi bu topraklar­daki sosyalist hareketin köklerine de zarar verdiği anlatılıyor.

Kurgusu 1915’in Haziran ayında 19 arkadaşıyla birlikte Beyazıt mey­danında idam edilen Paramaz’ın ha­yatı üzerinden gelişen belgesel, Ce­nevre, Basel, Beyrut ve İstanbul’un değişik yerlerinde yapılan çekimler­den oluşuyor. Toplam süresi 56 da­kika olan ve HD olarak çekilen film, kimi röportaj ve belgelerle de zen­ginleştirilmiş.

Belgeselin yoğun ilgi gören ilk gösterimi sonrası sorunlarımızı yanıtlayan “Ermeni Devrimci, Pa­ramaz” adlı kitabın da yazarı olan Kadir Akın şunları belirtti:

“Belgeselin bu kadar ilgi görmesi elbette beni sevindirdi, çünkü bu belgesel unutulan ve yok sayılan bir tarihin tekrar hatırlanmasına vesile olacaktır. Ve özellikle sosyalist ha­reketin hafızasız, deneysiz, tecrü­besiz kalmasını belgelemesi bakı­mından da önemli görüyorum.

Bu ülkedeki anti demokratik uygulamaların, etnik kırımın, 100 yıl önce bir entelektüel birikimin, kültürel zenginliğin ortadan kaldı­rılmasının, yok edilmesinin, nasıl bir çoraklığa sebep olduğunu bu­günlerden bakarak daha iyi anlaya­bilmek bakımından da bu belgeseli önemli görüyorum.

100 yıl önce bu topraklarda mü­cadele eden Ermeni sosyalistleri­nin taleplerinin hala bizim talep­lerimiz olması, bugün hala bunla­rın güncel ve aktüel talepler olarak savunuluyor olması dikkat çekici.

Belgeselin bir başka özelliği de aslında 100 yıl önce ve 100 yıl son­rasının sorgulanmasını, benzerlik­lerin ortaya konulmasını göster­mesi. İçinde bulunduğumuz kon­jonktürün hem bölgesel olarak, hem de ülkenin karşı karşıya ol­duğu sorunlar bakımından 100 yıl öncesine ne kadar benzediğini an­latmaya çalışıyor. Ama belgeselin asıl vurguladığı yan tabii bu top­raklardaki entelektüel ve kültürel mirasın yok olmasının ve sosyalist hareketin köklerinin zarar uğratıl­masının, sosyalist hareketi nasıl deneysiz, tecrübesiz ve hafızasız bıraktığını anlatması.”