Zazaca için duyarlılık çağrısı: Zazaca’ya sahip çıkalım

21 Şubat 2019

Konuyla ilgili dernek tarafından yapılan ve “Zazaca’nin çığlığı” baş­lıklı açıklamanın içeriği şöyle: “Bir­lemiş Milletler Eğitim Bilim ve Kül­tür Örgütü UNESCO 2008 senesini ‘Beynelmilel Lisanlar Senesi’ ilan etmiş” ve “Kaybolma Tehlikesi İle Karşı Karşıya Olan Diller Listesi” yayınlamıştı.

O listede yok olma tehlikesi altında olan 2400 Dünya Lisanı arasında Türkiye’den de 18 dil yer alıyordu. Bu 18 dilin içinde Anadolu’nun kadim dili ZAZACA da yer almıştı. Zazaca; Hint–Avrupa Dil Ailesi’nin İrani Diller’in kuzey­batı şubesine ait İrani bir dildir. Terry Lynn Todd’da göre; Zazaca, Goranice ile birlikte Partçanın en az değişen şeklidir. Zazaca’nın Zaza coğrafyası (Diyarbakır, Bingöl, Ela­zığ, Désım/Tunceli, Erzincan, sive­rek ve Gerger), Türkiye ve Avrupa da günümüzde 5-6 milyon insan ta­rafından konuşulduğu tahmin edil­mektedir.

• Zazaca eğitim ve öğretimin ol­maması,
• Zaza coğrafyasından son 50 yıl­dır yoğun göçün yaşanması,
• Türk hükümetlerinin Zazaca’ya karşı ilgisiz kalmaları,
• Zazaca yazı dilinin geç başla­ması,
• Zazaların da günlük yaşamla­rında Zazaca’yı daha az kullanıyor olmaları ve çocuklarına da zazacayı yeterince öğretmemeleri,
• Zaza kurumlarının yeterli ileti­şim ve medya olanaklarıına sahip olamamaları,
• Zazaların onca talep etmesine rağmen, 17 yıllık AKP iktidarları bo­yunca TRT ZAZA TV KANALINI ha­yata ğeçirmemeleri gibi bir çok olum­suz nedenden ötürü, UNESCO’nun da tesbit ettigi gibi, Anadolu’nun ka­dim dili Zazaca günden güne yok olmakla daha fazla yüz yüze kal­maktadır.

Biz Britaniya Zaza Derneği (Bri­tain Zaza Association) olarak;

• 21 Şubat Dünya Ana Dil Günü vesilesiyle başta Britanya da yaşa­makta olan Türkiyeli tüm insanları­mızı Zazaca’ya sahip çıkmaya davet ederken,
• Dünyanın tüm entelektüel ve akademik çevrelerinin dikkatlerini Zazaca’ya verme uğraşı içindeyken, • Biz Zazaların vatandaşı olduğu­muz Türkiye Cumhuriyeti

Devletinden ve 17 yıldır iktidar olan Adalet ve Kalkınma Partisi hü­kümetinden de Anadolu’nun kadim dili Zazaca’nın yaşatılması için 24 saat Zazaca yayın yapacak ‘ TRT ZAZAKİ’ Kanalı’nın biran once ya­yına geçirilmesini,

• İlk adım olarak seçmeli Zazaca derslerine Zaza coğrafyası ile tüm Türkiye sathında daha çok Zaza öğ­rencinin ulaşması için pozitif ayrım­cılık yapmalarını,
• Giderek Zazaca’nın Türkçe ile birlikte Zazaların yoğunluklu yaşa­dıkları Türkiye’nin tüm il ve ilçele­rinde; ilkokuldan üniversiteye kadar eğitim dili ilan edilmesini demokra­tik hak olarak talep etmekteyiz. Unu­tulmamalı ki;

Bir dil, eğitim dili olmadıkça, ya­şaması olanaksızdır. Kaybolan her dil, daha başka dillerin de kaybolma sürecine gireceği anlamına gelmek­tedir. T

ek dilliliğe gitmenin insanlığın fe­laketi olacağını, bilim insanları sık sık dillendirmektedirler. Yine unu­tulmamalı ki; Türkiye’de konuşulan 3’üncü büyük dil olan Zazaca’nın yokolması; biz Zazaların ne denli utançı olacaksa, Bir o kadar da, biz Zazaların vatandaşı olduğumuz Türkiye Cumhuriyeti Devletinin de utançı olacaktır…”