Prof. Christopher Murray: Beslenme biçimi sağlığı etkileyen önemli faktörlerden biri

4 Nisan 2019

Beslenme alışkanlıklarının sağ­lığa etkisini inceleyen bir araştır­maya göre, kötü beslenmek insan ömrünün kısalmasında büyük rol oynuyor.

The Lancet dergisinde yayım­lanan Küresel Hastalık Yükü Çalış­ması (GBD) verilerine göre her yıl 11 milyon kişi beslenmeyle bağ­lantılı rahatsızlıklar nedeniyle hayatını kaybediyor. Dünya ge­nelinde her beş ölümden biri de beslenmeye bağlı rahatsızlıklar­dan kaynaklanıyor. Bu oran, si­gara içmenin neden olduğu ölüm­lerden daha fazla beslenmeye bağlı etkenler ara­sında ömrü en çok kısaltan ise, ek­mekte, soya sosunda veya işlenmiş gıdalarda bulunanlar dâhil, her türlü tuz tüketimi.

Araştırmacılar, kalp rahatsızlık­ları ve kansere yalnızca ‘obezitenin değil, kötü beslenme alışkanlıkları­nın’ neden olduğunu söylüyor.

Küresel Hastalık Yükü Çalışması dünya genelinde her yıl ölüm ne­denlerini inceleyen en kapsamlı araştırma. Araştırmaya göre, öm­rün kısalmasına neden olan teh­likeli beslenme biçimleri içinde çok fazla tuz tüketimi, tam tahıllı gıdaların az tüketimi ve az meyve tüketimi bulunuyor. Diğer ölüm sebepleri arasında da kabuklu ye­mişlerin, tohumların, sebzelerin ve deniz ürünlerindeki omega-3 ile lifli yiyeceklerin az tüketilmesi gösterildi.

BBC’ye konuşan Washington Üniversitesi Sağlık Metrik ve Değer­lendirme Ensititüsü Başkanı Prof. Christopher Murray “Beslenme bi­çiminin dünya genelinde sağlığı et­kileyen en önemli faktörlerden biri olduğu sonucuna vardık” dedi.

Beslenmeye bağlı sorunlar ne­deniyle yaşanan 11 milyon ölüm va­kasından yaklaşık 10 milyonunda kardiyovasküler (kalp, damar) ra­hatsızları görüldü. Bu da tuz tüke­timinin neden tehlikeli olduğunun kanıtı olarak gösterildi. Fazla tuz tüketimi tansiyonun yükselmesine, bu da kalp krizi ve felç riskinin art­masına neden oluyor.

Tuzun, kalp ve kan damarlarına da doğrudan etkisi olabilir. Organ­ların etkin bir şekilde çalışmaması da kalbin durmasına yol açabilir. Tam tahıllı ürünler, meyve ve seb­zelerin ise tam tersi yönde etkisi oluyor. Kalbi koruyan bu besin­ler, kalp bağlantılı rahatsızlıkların oluşma riskini de azaltıyor. Beslen­meye bağlı ölümlerde en çok görü­len kalp rahatsızlıklarını, kanser ve Tip 2 Diyabet izliyor.

Prof. Murray, “Doğru beslenme hangi kiloda olursanız olun önemli. Yapılması gereken tam tahıllı ürün­lerin, meyvelerin, kabuklu yemişle­rin, lifli gıdaların ve sebze tüketi­minin artırılması ve mümkünse tuz tüketiminin azaltılması” diyor.

Ama bu beslenme şekli bütçeyi zorlayabiliyor. Günde beş meyve ve sebze tüketiminin, yoksul ülke­lerde ev bütçesinin yüzde 52’sini oluşturduğu tahmin ediliyor.

Prof. Murray’e göre artık, yağ, şeker ve tuz tüketimine odaklan­mak yerine hangi sağlıklı besinle­rin tüketilmesi gerektiğine odakla­nılmalı.