Avrupa Komisyonu Başkanı Jean Claude Juncker, idam cezasının geri getirilmesinin Avrupa için kırmızı çizgi olduğu uyarısında bulundu.
Juncker ve diğer yetkililer, idam cezasının geri getirilmesinin, Türkiye’nin birliğe girmesini imkansız hale getireceğini söyledi. Avrupa’nın itirazlarını reddeden Erdoğan ise referandumu eleştiren Avrupalı gözlemcileri kınadı. Erdoğan, AB üyeliği konusundaysa, “Bizim için de önemli değil. Bizi Avrupa kapılarında 54 yıl beklettiler. Biz de oturup konuşur bu konuda da bir referandum yaparız” dedi.
Avrupalı liderlerin çoğu, Erdoğan’ın gazabına uğramamak için referandumla ilgili olarak dolaylı tepki vermeyi tercih etti. Avrupa, Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek’in, Ankara ve Avrupa arasındaki gürültünün yakında biteceği öngörüsünün doğru çıkmasını umuyor. Reuter Haber Ajansı’na konuşan Şimşek, bundan sonra Avrupa ve Türkiye’nin ortak çıkarlarına odaklanacaklarını söyledi.
İngiltere Dışişleri Bakanlığı’ndan gelen açıklamada, oylamanın yapılış şeklinin kaygı uyandırdığı, ancak buna rağmen anayasa değişikliğini demokrasiyi sürdürecek şekilde uyguladığı sürece İngiltere’nin Türkiye’nin müttefiki olmaya devam edeceği belirtildi. Avrupa başkentlerindeyse kötümser bir hava hakim.
Avrupa parlamentosundaki sosyalist bloğun İtalyan lideri Gianni Pittella, Türk vatandaşlarına vizesiz seyahat serbestisi önerisini veto edip etmeme konusunu ele alacaklarını söyledi. Pittella, “Demokrasi kriterlerine uymadığı için Türkiye’ye seyahat serbestisi tanıma konusunda her zaman son derece isteksizdik. Referandumdan sonra kaygılarımız daha da arttı” dedi. Pittella’ya göre referandum, Türkiye’nin Avrupa’dan uzaklaşma yolunda attığı bir başka kararlı adım. Türkiye’nin AB müzakere sürecinin sona erdirilmesi çağrısı yapan Pittella, “Türkiye böylesi bir anayasayla AB’ye giremez” dedi ve Erdoğan’ın Türkiye’yi giderek kişisel bir otoriter rejime çevirdiği uyarısında bulundu.
Türkiye- Avrupa ilişkileri, referandumdan önce hızla kötüleşmeye başlamıştı. Türkiye’nin Avrupa’da yaşayan hükümet karşıtı vatandaşlarına yönelik casusluk faaliyetleri, sert söz düellolarına yol açtı.