Göçmenlere, Ruanda’ya taşınmaları için binlerce sterlin ödenecek

Başarısız sığınmacılara, bakanlar tarafından hazırlanan yeni bir gönüllü program kapsamında, Ruanda’ya gitmelerini teşvik etmek için binlerce sterlin teklif edilecek.

The Times’ın edindiği bilgiye göre; Birleşik Krallık bu yılın başlarında Ruanda hükümetiyle tartışmalı sınır dışı etme planından ayrı yeni bir anlaşma imzaladı. Yeni anlaşma, Birleşik Krallık’ta kalma hakkı bulunmayan ancak ülkelerine geri gönderilemeyen on binlerce göçmeni sınır dışı etmek üzere tasarlandı.

No 10 tarafından desteklenen planlara göre, göçmenler bunun yerine Birleşik Krallık hükümetinin güvenli bir üçüncü ülke olarak gördüğü Ruanda’ya gönderilmeyi tercih edebilecek.

Nisan 2022’de açıklandığından bu yana yasal itirazlar nedeniyle duraksamış olan Ruanda ile mutabık kalınan plan kapsamında mevcut yapılar kullanılacak. Ayrıca, başarısız sığınmacıların, yabancı suçluların ve Birleşik Krallık’ta kalma hakkı olmayan diğer göçmenlerin kendi ülkelerine dönmelerine olanak tanıyan mevcut gönüllü geri dönüş sisteminden de yararlanacak.

Gönüllü geri dönüş programları kapsamında bu kişiler şu anda “menşe ülkelerine” dönmek için 3,000 Sterline kadar mali yardım alabiliyor. Ancak yeni Ruanda anlaşması türünün ilk örneği çünkü ilk kez göçmenlere menşe ülkelerine geri dönmeden Birleşik Krallık’tan ayrılmaları için ödeme yapılacak.

İçişleri Bakanlığı gönüllü Ruanda programını, Afganistan ve İran gibi şu anda geri dönüş uçuşları düzenleyemediği savaştan zarar görmüş veya otoriter ülkelerden göçmenleri uzaklaştırmanın bir yolu olarak görüyor.

Bu fırsat, sığınma başvurusu reddedilen herkese açık olacak ki bu da Birleşik Krallık’taki on binlerce kişi için geçerli.

Haberde yer verilen bilgiye göre, sadece geçen yıl İçişleri Bakanlığı 30,967 sığınma başvurusunu reddetti. Toplam 19,253 yabancı uyruklu kişi 2023 yılında kendi ülkelerine gönüllü olarak yeniden yerleşmeyi tercih etti; bunların 4,010’u başarısız sığınmacılar, 15,243’ü ise yabancı suçlular ya da vize aşımı yapanlardı. Geçen yıl ayrıca 6,393 zorunlu geri dönüş gerçekleşti.

Ancak Muhafazakârların iktidara gelmesinden bu yana gönüllü geri dönüşlerin sayısı 2010’da 31,762’den düşerken, zorunlu geri dönüşler de aynı yıl 13,928’e geriledi.

Yer değiştirmeyi tercih edenler Ruanda’ya vardıklarında ek destek de alacak. Kendilerine, zorla yerlerinden edilen göçmenler için Nisan 2022’de kabul edilenlerle aynı tedbir paketi sunulacak. Bu, önümüzdeki aylarda gönüllü olarak yeniden yerleştirilenlerin beş yıla kadar Ruanda makamlarından yardım ve barınmanın yanı sıra eğitim görmelerine, eğitim almalarına ve çalışmalarına yardımcı olacak entegrasyon programları alacağı anlamına geliyor. Üç bin sterlinlik teklifi reddeden sığınmacılar ise resmi olarak çalışamayacak, sosyal yardım alamayacak ve kalacak yerleri olmadan arafta kalacak.

Bu ayın başlarında Ulusal Denetim Ofisi tarafından hazırlanan bir rapor, Birleşik Krallık hükümetinin Afrika ülkesine yerleştirilen her bir göçmen için Ruanda’ya 171.000 Sterlin ödeyeceğini ve bunun yanı sıra en az 370 milyon Sterlin tutarında başka masraflar yapacağını ortaya koydu.

Bakanlar, yeniden yerleştirmeler gönüllü olacağı için yeni planın yasal olduğuna inanıyor. Yüksek Mahkeme’nin endişelerini gidermek için Ruanda’yı güvenli bir ülke olarak kabul eden bir yasa tasarısının parlamentoda hala tartışılıyor olmasına rağmen, bunun devam edebileceğinden eminler.

Bu hamle, Birleşik Krallık’ta kalma hakkı bulunmayanları, zorla sınır dışı edilmeden önce Ruanda’ya gönüllü olarak yerleştirilmeye teşvik ederek onları isteklendirmek üzere tasarlandı. Ayrıca Ruanda’nın sınır dışı etme planının tekrar durması ya da mahkemeler tarafından iptal edilmesi durumunda, Kigali ile varılan ilk anlaşmanın tamamen boşa gitmemesini sağlamak için bir acil durum planı olarak da hareket edilebilir.

Göçmenlik bürosu yetkilileri, iltica başvuruları reddedilen göçmenlere yaklaşarak onları Ruanda’ya gitmeye teşvik edecek. Kalma hakkı bulunmayan göçmenlere, Birleşik Krallık’ta yasal olarak çalışmaları yasak olduğu için bu şekilde çalışabilecekleri söylenecek. İlk yer değiştirmeler için belirlenmiş bir tarih yok. Bir kaynak, “Daha önce hiç güvenli bir üçüncü ülkeye gönüllü yerleştirme yapmadık” dedi.

Bir başka hükümet kaynağı ise şunları söyledi: “Birleşik Krallık’ta sosyal yardım alma ya da çalışma hakkı olmayan, uzun süre otellerde kalabilecek ve bu fırsatı değerlendirmek isteyebilecek başarısız sığınmacılar olacağını umuyoruz.”

Ancak bakanlar bunun Birleşik Krallık hükümetinin tıkanan Ruanda anlaşmasına bağlılığını göstereceğini ve daha fazla göçmenin küçük teknelerle Manş Denizi’ni geçmesini önlemek için umulan caydırıcı etkiyi yeniden canlandıracağını umuyor. Bakanlar ayrıca bunun uzun vadede vergi mükelleflerinin parasından tasarruf sağlayacağına da inanıyor.

Downing Street’in, İçişleri Bakanlığı’nın da desteğini alarak planı zorladığı söyleniyor. Ayrıntılar, Whitehall’daki toplu imza süreci kapsamında kabine bakanlarından oluşan küçük bir çevreye dağıtıldı.

Bir İçişleri Bakanlığı sözcüsü şunları söyledi: “Geçtiğimiz yıl 19,000 kişi gönüllü olarak Birleşik Krallık’tan çıkarıldı ve bu yasadışı göçle mücadele çabalarımızın önemli bir parçası. Burada bulunmaya hakkı olmayanların, hayatlarını yeniden kurmak isteyen ve Birleşik Krallık’ta kalamayan insanları kabul etmeye hazır olan Ruanda’ya gönüllü olarak yerleştirilmelerini araştırıyoruz. Bu, kabul edildiğinde Birleşik Krallık’a yasadışı yollardan gelen kişilerin Ruanda’ya gönderilmesini sağlayacak olan Ruanda’nın Güvenliği Yasa Tasarısı ve Antlaşmasına ektir.”

Rishi Sunak bahar sonuna kadar sınır dışı etme uçuşlarını başlatma sözü verdi ancak Yüksek Mahkeme’nin geçen yıl bu politikayı hukuka aykırı bulmasına yol açan yasal endişeleri gidermek üzere tasarlanan Ruanda’nın Güvenliği Yasa Tasarısı, Lordlar Kamarası tarafından sulandırıldı.

Tasarı, Pazartesi günü Avam Kamarasına geri dönecek, milletvekillerinin üst meclis tarafından desteklenen on yasa değişikliğini geri çevirmeleri bekleniyor. Hükümet, ay sonuna kadar yasa için Kraliyet onayı alacağından emin.