Beethoven’ın kirlenmiş saçları ‘sağırlığını’ açıklamak için kullanıldı

9 Mayıs 2024

Birkaç yanlış örnekten sonra bilim adamları bestecinin gerçek anahtarlarından bazılarına sahip olduklarını söylüyorlar ve bunlar şaşırtıcı miktarda kurşun içeriyor…

Beethoven ilk başlarda sağırlığını gizli tutmaya çalıştı. “Başka bir mesleğim olsaydı, sakatlığımla başa çıkabilirdim ama … bu korkunç bir handikap. Ve sayıları oldukça fazla olan düşmanlarım bunu duyarsa ne derler?” diye yazmıştı.

Ama herkes biliyordu. Sonunda, Beethoven görünüşte bir orkestrayı yönetirken, bir müzisyen onun nasıl “deli gibi kendini ileri geri attığını … Sanki tüm enstrümanları çalmak istiyormuş gibi ellerini ve ayaklarını salladığını” anlattı. Asıl orkestra şefi O’nu görmezden gelmeleri konusunda onları uyarmıştı.

Dünyanın en iyi bestecilerinden biri nasıl oldu da bestelerini duyma yetisini kaybetti? Yeni bir analiz, uzun süredir tartışılan bir suçlu için güçlü bir destek sağlıyor: Kurşun zehirlenmesi.

Araştırmacılardan oluşan bir ekip, bestecinin saçından doğrulanmış örnekler elde etmeyi başardı. Harvard Tıp Fakültesi’nden Nader Rifai, saç tellerini analiz için gönderdiklerinde “Adam daha önce hiç böyle bir şey görmediğini söyledi. Kurşun seviyeleri normal insanlarda gördüğümüzün yaklaşık 90 katı” açıklamasında bulundu.

Modern örneklerde bulabildikleri tek karşılaştırılabilir örnek, tek endüstrinin akülerden elde edilen kurşun kullanılarak fayansların sırlanmasından geldiği, Ekvador’daki köylerdeki insanlardan geldi. “Çocuklarına baktığınızda boyları kısa, zihinsel gecikmeleri var. Ayrıca işitme kayıpları da var.”

Bu, bilim insanlarının Beethoven’ın sağırlığına dair ipuçları bulmak için saç tellerine ilk bakışı değil. Ancak daha önce kullanılan ve besteciye ait en iyi doğrulanmış örnekler arasında sayılanlardan birinin, yapılan genomik analizler sonucunda bir kadına ait olduğu ortaya çıktı.

Clinical Chemistry dergisinde yayınlanan yeni analiz, daha iyi kökene sahip iki saç tutamı üzerinde bağımsız olarak gerçekleştirildi. Bu saç telleri, sadece erkeklerden gelen değil aynı zamanda aynı genomu paylaşan beş saç telinden oluşan bir gruptan alındı. Dahası, bunlardan birinin Beethoven’a kadar uzanan iyi belgelenmiş bir velayet zinciri vardı. Bu da onların gerçek olduğunu kuvvetle ima ediyordu.

Kurşun zehirlenmesi bulgusu, bestecinin sürekli mide krampları ve gaz çıkarması gibi diğer tıbbi gizemleri de açıklayacak. Peki neden bu kadar yüksek seviyelerde kurşuna maruz kalmış olabilir? Rifai iki olası kaynaktan bahsediyor: Balık ve şarap.

“Çok fazla balık yediği biliniyordu ve o dönemde Tuna Nehri tüm endüstri nedeniyle çok fazla kirlenmişti. Ayrıca çok fazla şarap içtiği de biliniyordu. Kayıtlarda birkaç doktorunun onu şarap tüketimini azaltması konusunda uyardığını görebilirsiniz. Daha da önemlisi, bu şarabın “kurşunla karıştırılmış” olması ve yine kurşunla karıştırılmış bir bardaktan içilmiş olması muhtemel” diyen Rifai, “Şaraplarını biraz tatlı seviyorlardı, kurşun buna yardımcı oluyordu” diye ekledi.

The Times’ta ki haberde yer alan bilgilere göre, ‘kurşun şekeri’ olarak bilinen kurşun asetat, tatlı bir tada sahip olup suda çözünür ve Roma döneminden beri asitliği azaltmak için kullanılmıştır. “Yaptığı bir başka şey de camdaki bulanıklığı gidermek: daha hoş görünüyor.”

Bunun Beethoven’ı neden özellikle etkilediğini bilmek mümkün olmayabilir. Belki de özellikle kötü bir şekilde maruz kalmış olabilir. Belki de genomu saçından deşifre edilebilir sonunda özellikle duyarlı olduğunu ortaya çıkarabilir.

Rifai, ne olursa olsun, iki asır sonra bile O’nun sağırlığına olan hayranlığın devam edeceğini söyledi. “Bu adam insanlığın üretebildiği en güzel müziklerden bazılarını yarattı. Yarattığı bu görkemli müziği duyamaması inanılmaz derecede trajikti.”

Beethoven’ın kulakları besteleri duymuyordu. 1824 yılında, dokuzuncu senfonisinin prömiyeri için sahnede olmakta ısrar etmişti. ‘Neşeye Övgü’ bittiğinde şefliğiyle tamamen eşzamanlı olmasa da seyirciye sırtı dönük kaldı. Onların tepkilerini duyamadı. Mezzo-soprano solist Caroline Unger gözlerinde yaşlarla koluna dokunarak, O’na arkasını dönmesini işaret etti. Ancak o zaman kalabalığın coşkuyla alkışladığını gördü.

Tags: ustmanset