Yıllık enflasyon oranı nisan ayında yaklaşık son üç yılın en düşük hızına gerileyerek %2,3 oldu. Ekim 2022’de yüzde 11,1 olan oranın Birleşik Krallık’ın yüzde 2’lik hedefine yakın bir seviyeye gerilemesi, ülkenin neredeyse yarım yüzyıldır yaşadığı en sert dezenflasyona işaret ediyor. The Times gazetesi tüm bunların anlamını şöyle açıkladı:
Enflasyon rakamları ekonomi için ne anlama geliyor?
Enflasyon rakamları, ekonomideki mal ve hizmetlerin ortalama fiyatının geçen nisan ayına göre yüzde 2,3 daha pahalı olduğu ve İngiltere Merkez Bankası’nın ılımlı ve istikrarlı olduğunu düşündüğü yüzde 2 oranının üzerinde kaldığı anlamına geliyor.
Enflasyonun düşük olması, mal ve hizmet fiyatlarının tamamen düştüğü anlamına gelmemekle birlikte, evlerde kullanılan gaz fiyatları gibi bazı durumlarda bu durum söz konusu. Ofgem’in haneler için belirlediği enerji fiyat tavanı yılın ilk çeyreğinden ikinci üç ayına kadar yüzde 12 azalarak 1.690 Sterline geriledi. Bu düşüşün neredeyse tamamı Rusya’nın, Ukrayna’da ki savaşından bu yana küresel gaz piyasasının normalleşmesinden kaynaklanıyor ve nisan ayında enflasyondaki düşüşün yarısını oluşturuyor.
İkinci el otomobil fiyatları da nisan ayında yüzde 10 puanlık bir düşüş daha yaşarken, mobilya fiyatları da geçen yıla kıyasla yüzde 0,8 puan geriledi. Gıda fiyatları da geçen baharda yaklaşık yüzde 20 oranında arttıktan sonra istikrar kazanıyor. Ortalama gıda fiyatları nisan ayında geçen yılın aynı ayına kıyasla sadece yüzde 2,9 artarak Kasım 2021’den bu yana en düşük seviyeye ulaştı.
Enflasyonun beklendiği kadar hızlı düşmediği alan, Birleşik Krallık’ta ki en büyük istihdam kaynağı ve ekonomik büyümenin en büyük itici gücü olan hizmet sektörüdür. Banka, Çarşamba günü Ulusal İstatistik Ofisi tarafından teyit edilen yüzde 5,9’luk değer yerine, Nisan ayında hizmet enflasyonunun yüzde 6’dan yüzde 5,5’e düşmesini bekliyordu.
Bu durum, sektördeki şirketlerin restoranlarda ve otellerde dışarıda yemek yemeye yönelik yüksek talep nedeniyle fiyatlarını arttırmaya devam ettiğini ve bazı şirketlerin nisan ayından itibaren ulusal yaşam ücretindeki artışı müşterilerine yansıttığını gösteriyor.
Faiz indirimleri ne zaman gerçekleşecek?
Times’a göre, yapışkan hizmet enflasyonu, faiz oranı kararları için sektörde neler olduğunu yakından izleyen Banka’daki faiz belirleyicileri endişelendirecek. Para politikası kurulu üyelerinin çoğunluğu, faiz oranlarını düşürmeden önce enflasyonun hizmetler ve ücretlerde düştüğüne dair daha fazla “güvene” ihtiyaç duyduklarını söyleyerek, finansal piyasaların Haziran ayında faiz indirimi olasılığını ortadan kaldırmasına yol açtı. Enflasyon rakamlarından önce yatırımcılar, baz faizde son dört yılın ilk düşüşünün Haziran ayında gerçekleşme ihtimalinin yüzde 50 olduğunu düşünüyordu.
Yatırımcılar şimdi kasım ayına kadar baz faizin yüzde 5,25’ten yüzde 5’e düşürüleceğine dair bahisleri artırıyor, ancak birçok ekonomist komitenin üç aylık enflasyon verisinin daha açıklanacağı ağustos ayında harekete geçmeye hazır olacağını düşünüyor. Axa Investment Managers, ING Bank ve Jefferies’deki ekonomistler ağustos ayında bir faiz indirimi beklediklerini söyledi.
Bu pound için ne anlama geliyor?
Faiz artışlarının gecikmesi, daha yüksek faiz ortamından yararlanan sterlinin değerini artıracaktır. Sterlin, enflasyon rakamlarının ardından Çarşamba günü dolar karşısında son iki ayın en yüksek seviyesi olan 1,27 dolara yükseldi. Daha güçlü bir para birimi İngiliz tatilciler için iyi bir haber olmanın yanı sıra ithalat maliyetini daha pahalı hale getirerek enflasyonun dengelenmesine yardımcı olabilir.
Kurlar, enflasyon ve büyüme gelecek yıl nereye gidiyor?
Tahmincilerin çoğu enflasyonun önümüzdeki aylarda düşmeye devam etmesini beklerken, Banka, mayıs ayında yüzde 1,9’a, haziran ayında ise yüzde 2’ye düşeceğini, ardından hafif bir yükseliş göstereceğini ve gelecek yılın ikinci yarısında sürdürülebilir bir şekilde yüzde 2’ye ineceğini tahmin ediyor. Danışmanlık şirketi olan Capital Economics, enflasyonun yüzde 2 hedefinin altına düşme riskinin, yüksek enflasyonun ekonomiye yerleşmesinden daha büyük olduğunu söyledi.
Banka, faiz oranlarını düşürmeye karar verdiğinde bunu muhtemelen her seferinde 0,25 puanlık bir indirimle yapacaktır. Uluslararası Para Fonu bu hafta baz faizin yılı yüzde 4,5’te tamamlayabileceğini ve 2025’te 1 puanlık bir düşüşle baz faizin 2021’den bu yana en düşük seviye olan yüzde 3,5’e inmesini beklediğini açıkladı.
Düşük enflasyon ve düşen borçlanma maliyetleri, hane halkı gelirlerini artırarak ve işletmeler için yatırım ve işe alma maliyetlerini düşürerek büyümeyi artırmaya yardımcı olacaktır. IMF, ekonominin bu yıl yüzde 0,7 ve gelecek yıl yüzde 1,5 oranında hızlanmasını bekliyor ki bu da 2022’den bu yana en hızlı yıllık genişleme anlamına geliyor.
Mortgage oranları nereye gidiyor?
Mortgage oranları bu yıl faiz oranlarının düşürüleceği umuduyla istikrarlı bir şekilde düşüyordu ancak bankaların mortgage anlaşmalarını belirlerken kullandıkları faiz oranı beklentilerinin yeniden fiyatlandırılması nedeniyle şimdi tekrar yükselişe geçebilir.
Mortgage oranlarının 2022 sonbaharındaki zirvesinden bu yana düşmesi, konut piyasasını canlandırdı ve potansiyel alıcılar daha düşük aylık ödemeler beklentisiyle satın alma işlemlerini ilerletti.
Geçtiğimiz hafta aralarında Barclays, HSBC ve TSB’nin de bulunduğu çok sayıda kredi kuruluşu konut kredisi faiz oranlarını düşürdü. Ocak ve nisan ayları arasında iki yıllık ve beş yıllık konut kredilerinin ortalama oranı sırasıyla %5,9’dan %5,8’e ve %5,55’ten %5,39’a geriledi.
HM Revenue & Customs’a göre, ocak ayında 67.000 olan konut satın alma sayısı mart ayında 87.000’e yükselirken, hane halkları mart ayında konut satın almak için aralık ayındaki 12 milyar Sterlin’den, 14,2 milyar Sterlin borçlandı.
Nationwide’a göre, Birleşik Krallık’ta bir mülkün ortalama fiyatının nisan ayında 262.000 £’a yükselmesi ve geçen yıla göre yüzde 0,6’lık bir artışla ev fiyatları da toparlanıyor.