“Yerdeki yıldızlar”… Her çocuk özeldir…

30 Eylül 2014

“Gerçek hayat; acımasız, rekabete dayalı bir dünya. Herkes çocuğu dereceye girsin, birinci olsun istiyor. Doktor, mühendis, yönetici olsun. Allah aşkına bir düşünün. Her çocuğun kendine özgü yetenekleri, kapasitesi ve hayalleri vardır. Ama yok öyle. Herkes aynı yarışta, aynı şekilde yetişmeli. Beş parmağın bile beşi bir değil. İsterseniz itip çekin ve aynı hizaya getirmeyi deneyin. Parmaklarınız kırılır. Ne zaman farkına varacaklar? Her çocuk farklıdır. Er ya da geç hepsi bir şekilde öğrenir. Her birinin kendi öğrenme hızı vardır.”
Yukarıdaki giriş paragrafını “Yerdeki Yıldızlar” filminden aldım. Hint filmlerine uzun bir süre önyargılı oldum. İnsanlığa ilham veren ve motivasyon konusunda öne çıkan filmleri sevdiğim için genelde dans ve şarkılardan ibaret olduğunu düşündüğüm Hint filmlerinden hep uzak kalmıştım. Bu durum Londra’da Hintli bir arkadaşımın ünlü yönetmen ve oyuncu Aamir Khan’dan bahsetmesine kadar sürdü. Aamir Khan’ın birçok ilham veren filmi vardı ama orjinal ismi “Taare Zameen Par” , İngilizce’si “Like Stars on Earth” ve Türkçe’si “Yerdeki Yıldızlar” beni çok ama çok derinden etkiledi. İşte bu filmden sonra önyargının ne kadar zararlı olduğunu bir kere daha anladım. Seyrettiğim en muhteşem, faydalı ve insanın kalbini en çok ısıtan filmlerden biri desem abartılı olmaz.
Aamir Khan bu filmin yapımcılığını, yönetmenliğini ve oyunculuğunu üstlenmiş. Kısaca bir öğrencisinin “Disleksi” (Özel Öğrenme Güçlüğü) olduğunu farkeden, onu okul hayatına ve dış dünyaya hazırlamak için çabalayan, aynı sorunları çocukken kendisi de yaşamış idealist bir öğretmenin yaptıklarını anlatıyor. Disleksi bir erkek çocugun dünyası, okulda yaşadığı zorluklar, ailesi ile yaşadığı problemler, etrafından dışlanması ve kendi ruhunda yaşadıgı bunalımlar çok iyi gözlemlenmiş ve muhteşem bir şekilde aktarılmış. Filmin içinde animasyonlar kullanılarak çocuğun bakış açısından farklı olmanın zorlukları öyle güzel aktarılmış ki kendinizi o çocuğun yerinde hissedebiliyorsunuz. Filmin müzikleri de çok güzel. Ayrıca film birçok ülkedeki ezberci eğitim, sınav sistemleri ve baskıya değinmiş.
Disleksinin en belirgin özelliklerinden biri harflerin ve kelimelerin karıştırılması ve tersten algılanmasıdır. Bu bakış açısından yola çıkan bir düşünceyle önceleri disleksiyle baş etmek için göz eğitimleri yaptırılıyordu. Daha sonra yapılan çalışmalar ise disleksinin görmeyle ilgili bir bozukluk olmayıp dil sistemiyle ilgili bir bozukluk olduğunu ortaya koydu.
Disleksi, en sık rastlanan öğrenme bozukluklarından biridir. Ancak zeka ile hiçbir alakası yoktur. Asıl sorunları hafıza ve dil ile ilgilidir. Hatta bir kısmı üstün zekalı, dahi insanlardır. İzafiyet teorisini ortaya koyan Albert Einstein, Rönesans döneminin büyük mimar, heykeltraş ve ressamı Leonardo da Vinci, dünyamızı elektrikle aydınlatan Thomas Alva Edison gibi daha birçok tanınmış deha dediğimiz kişilerin disleksi olduğu bilinmektedir.
Bu bilimsel açıklamadan sonra tavsiyem özel çocuklarla çalışan eğitimcilerin, hatta özel öğrenci ile karşılaşma olasılığı olan her eğitimcinin, annelerin, babaların ve kalbinde sevgi olan herkesin izlemesi gereken bir film. Uzun bir film. Ama film bittiğinde yüzünüzdeki mutluluğu ve kalbinizden çıkan sevgiyi şimdiden görebiliyorum. Aynen filmin sonunda benim yüzümde oluşan o kocaman ve mutlu gülümseme gibi.
Bu arada “Disleksi” ne demek biraz ek açıklama vermek gerekirse. İlk kez 1881 yılında tanımlanan Disleksi, Dünya Nöroloji Federasyonu tarafından “ geleneksel eğitim ortamında, yeterli zekaya ve sosyo- kültürel fırsata sahip olmasına rağmen, okumayı öğrenme güçlüğü ile kendini gösteren bir bozukluk” olarak tanımlanmıştır.
Neslihan Doğan