Reeves, CBI’ye bütçesini savunacak; “Başka bir alternatifimiz yoktu”

26 Kasım 2024

Maliye Bakanı’nın, iş dünyası liderlerine vergi artışlarının arkasında durduğunu söylemesi ve İşçi Partisi’nin büyümeyi destekleyen politikalarına dikkat çekmesi bekleniyor.

Dirençli Rachel Reeves, Pazartesi günü vergi artırıcı bütçesini eleştirenleri kınayarak, hoşnutsuz iş dünyası liderlerine planlarına “hiçbir alternatif” sunmadıklarını söyleyecek.

İş grupları, geçtiğimiz ay İşçi Partisi’nin 14 yıl içindeki ilk bütçesinden bu yana, Maliye Bakanı’nın işverenler için ulusal sigorta katkılarındaki (NIC’ler) 25 milyar sterlinlik artışının, işten çıkarmalara ve fiyat artışlarına yol açacağı konusunda uyardı. Ayrıca, binlerce çiftçi miras vergisindeki değişikliklere karşı protesto düzenledi.

Ancak Reeves, Westminster’daki Britanya İşyeri Konfederasyonu (CBI) yıllık konferansında, kimsenin önceki Muhafazakâr hükümetin geride bıraktığı zorlu duruma daha iyi bir çözüm sunmadığını söyleyecek.

The Guardian’in haberine göre Reeves’in, “Hükümetin ilk bütçesine pek çok yanıt duydum ama hiçbir alternatif duymadım. Biz, işletmeler ve en zenginlerden daha fazla katkı yapmalarını istedik. Bu kararların bir etkisi olacağını biliyorum. Ancak, ülkemiz için doğru kararlar olduğuna inanarak arkasındayım: NHS’yi düzeltmek ve Britanya’yı yeniden inşa etmek için yatırım yaparken, çalışan insanların maaşlarında daha yüksek vergilerle karşılaşmamalarını sağlamak” demesi bekleniyor.

Maliye Bakanı’nın 30 Ekim’deki bütçesi, kamu harcamalarını artırmak için 40 milyar sterlinlik vergi artışları içeriyordu. İşverenlerin NIC’lerindeki artışlar, Hazine için en büyük gelir artırıcı oldu. Nisan ayında asgari ücretteki önemli bir artışla birlikte, bazı sektörler, özellikle konaklama ve perakende sektörleri, işletmelerin ek NIC maliyetlerini karşılamakta zorluk çekeceklerini belirtti.

CBI’nin genel müdürü Rain Newton-Smith, toplantıdaki konuşmasında Reeves’in kamu finansmanını istikrara kavuşturma çabalarını memnuniyetle karşılayacak ancak aynı zamanda firmalara daha yüksek vergi uygulayarak ekonomik büyümeyi tehlikeye attığını da suçlayacak.

Habere göre Newton-Smith’ın , “Karları etkilediğinizde, rekabetçiliği, yatırımı ve büyümeyi etkilersiniz. Neredeyse üçte iki firma, bu bütçenin İngiltere yatırımına zarar vereceğini söyledi. Beklenmedik vergi artışına karşı kurumsal hayal kırıklığı var. Bu tür vergi artışları bir kez daha sadece işletmelere yüklenmemelidir. Bu, istenmeyen sonuçlara giden yoldur” demesi bekleniyor.

Newton-Smith, zorlanan işletmeler üzerindeki baskıyı azaltmak için hükümeti işyeri vergisi reformunu sürdürmeye çağıracak ve sağlık sorunları olan çalışanları işte tutmak için mesleki sağlık desteklemek amacıyla vergi indirimleri talep edecek.

Reeves’in muhaliflerin planlarına “hiçbir alternatif” sunmadığını ısrarla belirtmesinin, kaçınılmaz olarak Margaret Thatcher’ın sert ekonomik politikalarını savunmasıyla karşılaştırmalara yol açması bekleniyor. Başbakan, 1980’deki Muhafazakâr Kadınlar Konferansı’nda, “İnsanların gerçek bir alternatifin olmadığını kabul ettiklerini düşünüyorum” demişti. Bu ifadeye olan sevgisi nedeniyle Thatcher’ın kabine eleştirmenleri, O’na Tina takma adını verdi; bu, “There is no alternative” (Alternatif yoktur) kısaltmasıydı.

İşçi Partisi, bu yılki genel seçim kampanyası sırasında büyük kişisel vergileri artırmamayı vaat etti; bu vergiler, ulusal sigorta, gelir vergisi ve KDV’yi kapsıyor. Partinin büyük bir zaferle kazanmasının ardından, Reeves, kamu finansmanında 22 milyar sterlinlik bir “kara delik” ile karşı karşıya kaldığını iddia etti ve borçlanmanın kontrolden çıkmasını engellemek için harekete geçmesi gerektiğini belirtti.

Reeves’in, CBI’ye. “Bize bırakılan karmaşayı temizlemek zorunda kaldık. Yapabileceğim en kolay şey zorlu seçimlerden kaçınmak olurdu. Kısa vadeli çıkarları ulusal çıkarların önüne koymak. Bunu yapmaya istekli değildim. İşçi Partisi, gelecekteki yıllarda aynı ölçekte vergi artışları yapma niyetinde değil. Bir daha bu tür bir bütçe planlamıyorum. Tüm sayfayı temizledim” ifadelerini kaydetmesi bekleniyor.

Reeves ayrıca, iş dünyasıyla işbirliği içinde hayata geçirmek istediği büyümeyi destekleyen bazı İşçi Partisi planlarına da dikkat çekecek; bu planlar arasında bu hafta içerisinde yayımlanması beklenen İşe Dönüş beyaz kitabı da yer alıyor.

Geçtiğimiz haftadaki resmi büyüme verileri, ekonominin üçüncü çeyrekte sadece %0.1 büyüdüğünü gösterdi ve CBI dahil bazı iş grupları, belirgin yavaşlamanın bütçe öncesi belirsizlikten kaynaklandığını savundu.

Reeves, Keir Starmer’ın geçen hafta G20 zirvesinde verilere yanıt verirken kullandığı aynı ifadeyle, bu büyüme verilerinden “memnun olmadığını” tekrarlaması bekleniyor.

Mali piyasalar ayrıca, bütçeden bu yana İngiltere Merkez Bankası’ndan beklenen faiz indirimleri konusundaki beklentilerini aşağı yönlü revize etti ve bu durum, mortgage faizleri üzerinde yukarı yönlü baskı oluşturdu; ancak bu etki, Liz Truss’ın mini bütçesinin ardından yaşanan dramatik artıştan çok daha düşük bir ölçekti.

Gölge Maliye bakanı Mel Stride, Reeves’in bütçesini ekonominin görünümünü tehlikeye atmakla suçladı ve şunları iddia etti: “İşçi Partisi’nin ulusal sigorta iş vergisi işletmeler için maliyetleri artıracak; bu da yüksek fiyatlar, yüksek enflasyon, daha yüksek mortgage maliyetleri ve yavaş büyümeyi tetikleyecek.”

Reeves’in CBI etkinliğindeki konuşması, Başkanının bunu “korkunç bir şok” olarak tanımladığı ve organizasyonun “neredeyse ölüm tecrübesi” yaşamasına neden olan, lobicilik grubundaki cinsel suistimal ile ilgili Guardian’ın ifşalarının ardından iş organizasyonunun kamu imajını yeniden inşa etmeye çalıştığı bir döneme denk geliyor.