Engelli ve hastaların işe geri dönmesi için 1 milyarlık destek

19 Mart 2025

Çalışma ve Emeklilik Bakanı tarafından 18 Mart’ta açıklanan 1 milyar sterlinlik yatırımla desteklenen, çalışabilecek durumda olan ve çalışma potansiyeline sahip hasta ve engelli kişilerin iş sahibi olmalarına yardımcı olacak, bir neslin en büyük refah reformları.

• Çalışmanın önündeki engellerin kaldırılması için İş Yapabilirlik Değerlendirmesi kaldırılacak ve “deneme hakkı” iş garantisi getirilecek
• Hükümetin Değişim Planının bir parçası olarak, büyümenin önünü açmak için iş imkânlarının önünü açacak, istihdamı artıracak ve bozuk sosyal yardım sistemini ele alacak değişiklikler

Engelli ve uzun süreli hasta kişilerin işe geri dönmelerine yardımcı olmak için 1 milyar sterlinlik rekor istihdam destek tedbirleri açıklandı.

Yeni önlemler, amaçlarına uygun bir sosyal yardım sisteminin gelecekte ki nesiller için erişilebilir olmasını sağlamak amacıyla tasarlandı. Bu önlemler, istihdam fırsatlarını açarak ekonomik büyümeyi teşvik etmeyi ve artan sosyal yardım giderleriyle mücadele etmeyi hedeflerken, çalışamayacak durumda olanların hükümetin Değişim Planı kapsamında ihtiyaç duydukları desteği almasını da garantileyecek.

Seksen gençten birinin şu anda iş, eğitim veya stajda olmadığı ve uzun süreli hastalık nedeniyle ekonomik olarak aktif olmayan 2.8 milyon kişinin yer aldığı yıllarca süren eylemsizliği sona erdirecek; bu oran G7 ülkeleri arasında en yüksek oranlar arasında yer alıyor.

Ayrıca, Ana sağlık ve engellilik yardımlarından biri olan Kişisel Bağımsızlık Ödemeleri (PIP) alanların sayısı da hızla artarak, sürdürülemez bir hale geldi.

Pandemiden bu yana, PIP alan çalışma çağındaki kişilerin sayısı iki kattan fazla artarak ayda 15.300’den 35.100’e çıkmıştır. Aylık PIP alan gençlerin (16-24) sayısı da 2.967’den 7.857’ye fırladı. Önümüzdeki beş yıl içinde, herhangi bir önlem alınmazsa, PIP talebinde bulunan çalışma çağındaki kişi sayısının 2021’de 2 milyondan 4,3 milyona çıkması ve bunun yıllık 34,1 milyar sterline mal olması bekleniyor.

Tüm bunlar, on yılın sonunda yılda 70 milyar sterline ya da haftada 1 milyar sterlinden fazlasına ulaşacağı tahmin edilen sağlık ve engellilik yardımları faturasının artmasına neden oldu. Bu rakam NHS bütçesinin üçte birinden fazlasına ve polislik ve toplum güvenliğini sağlamak için harcanan miktarın üç katından fazlasına denk geliyor.

Parlamento’da bir konuşma yapan Liz Kendall, sistemin elden geçirilmesi için kapsamlı bir reform paketi açıkladı; böylece sistem, ihtiyacı olanları daha iyi desteklerken çalışmanın önündeki engelleri de ortadan kaldıracak:

• Çalışamayacak durumda olan engelli bireyler ve ömür boyu süren koşullara sahip kişiler için yeniden değerlendirmelerin sona erdirilmesi, böylece onlara onur ve güven içinde yaşamalarını sağlamak.
• Tartışmalı İş Yeterlilik Değerlendirmesi’nin kaldırılması, insanları bağımlılığa sürükleyen işlevsiz sürecin sona erdirilmesi – hükümetin manifestosundaki bu süreci reforme etme veya değiştirme taahhüdünün yerine getirilmesi.
• Hastalık ve engellilik yardımları alan kişiler için yeni özelleştirilmiş destek görüşmeleri ile engelleri aşarak istihdamı artırmak amacıyla 1 milyar sterlinle desteklenen geliştirilmiş istihdam desteği sağlanması – hasta ve engelli bireyler için şimdiye kadar sunulan en büyük istihdam destek paketlerinden biri.
• Çalışmaya şans verenlerin, yeniden değerlendirme veya ödeme kaybetme konusunda korunmasını sağlamak için yasal düzenlemeler yapılması.

Hükümet, sosyal yardim si̇stemi̇ni̇n şi̇mdi̇ ve gelecekte en çok ihtiyacı olanlar i̇çi̇n mevcut olmasını sağlamak amacıyla, si̇stemi̇n sürdürülebi̇li̇rli̇ği̇ni̇ artırmak ve en çok ihtiyacı olanları korumak i̇çi̇n cesur kararlar aldı:

• İş göremezlik ödeneği alan ve çalışma kabiliyetine sahip olan kişilerin doğru desteği almalarını ve süresiz olarak yardımdan mahrum bırakılmamalarını sağlamak için yeniden değerlendirmeye tabi tutulmaları.
• Mevcut uygunluk kriterlerine ek olarak, yardımın günlük yaşam unsurunu almak için uygunluk şartını günlük yaşam faaliyetlerinden en az birinde en az dört puan olarak değiştirerek daha yüksek ihtiyaçları olanlar için Kişisel Bağımsızlık Ödemelerini hedeflemek.
• Standart Ödeneği iyileştirmek için Evrensel Kredi’deki ödeme seviyelerini yeniden dengelemek. 2029/30 itibariyle enflasyonun üzerinde artırılarak nakit olarak yıllık 775 Sterlin eklenmesi.
• Evrensel Kredinin sağlık unsuruna erişimin 22 yaşına kadar ertelenmesi ve tasarrufların Gençlik Garantisi aracılığıyla iş desteği ve eğitim fırsatlarına yeniden yatırılması konusunda istişarede bulunulması.

Reformlar beş temel ilkeye dayanıyor:

1. Çalışamayan ve hiçbir zaman çalışamayacak olan engellileri korumak ve onurlu bir şekilde yaşamalarını desteklemek:

• Gelir Koruması: Halihazırda UC sağlık yardımı alanlar, artırılmış standart ödenekten faydalanacak ve gelecekte UC sağlık yardımını azaltma planlarından etkilenmeyecek.
• Ekstra Mali Destek: Gelecekteki sistemde yeni UC sağlık oranını alan kişiler için, hiçbir zaman çalışamayacak olan ciddi, yaşam boyu süren sağlık sorunları olan bireyler için yeni bir prim öneriliyor. Bu primin ayrıntıları, uygunluk kriterleri ve oranı zamanı geldiğinde açıklanacak.
• Yeniden Değerlendirmelerin Sona Erdirilmesi: Hiçbir zaman çalışamayacak olan engelliler ve ömür boyu sürecek rahatsızlıkları olan kişiler için yeniden değerlendirmeler kaldırılacak.
• Koruma Uygulamalarının İyileştirilmesi: Hükümet, en savunmasız kişilere yönelik koruma uygulamalarının nasıl geliştirilebileceğini ve sistemle ilgili deneyimlerin nasıl iyileştirilebileceğini inceleyecek ve iyileştirme alanlarını belirlemek için paydaşlarla birlikte çalışacak.

2. Daha fazla insanın sosyal yardımdan kurtulup işe girmesi için daha iyi ve daha özel istihdam desteği sağlamak. Buna aşağıdakiler dahildir:

• Engellilere ve uzun süreli rahatsızlıkları olanlara özel destek sağlamak için 1 Milyar Sterlinlik istihdam paketi.
• Sağlık sorunları olan kişilere iş hedeflerini ve mevcut yardımları tartışmaları için daha erken fırsatlar sağlamak üzere yeni Destek Görüşmeleri.
• UC sağlık unsuruna erişimi 22 yaşına kadar erteleyerek ve tasarrufları gençler için iş desteği ve eğitime yeniden yatırarak Gençlik Garantisine yatırım yapmak.

3. Erken müdahale ve destek yoluyla insanların uzun vadeli ekonomik hareketsizliğe düşmelerini engellemek:

• İşe Erişim Programı: Hükümet, yardımlar, cihazlar ve yardımcı teknolojiler de dahil olmak üzere makul düzenlemelerle insanların işe başlamalarına ve işte kalmalarına yardımcı olacak iyileştirmeler konusunda istişarede bulunacak. Bunlar, 1994 yılında yürürlüğe girmesinden bu yana İşe Erişim’de yapılan ilk önemli değişiklikler olacak.
• İşsizlik Sigortası: İnsanların becerilerinden en iyi şekilde yararlanarak dinamik ve üretken bir ekonomiye katkıda bulunacak yeni bir iş bulmaları için ihtiyaç duydukları desteği almalarını sağlamak amacıyla sisteme ödeme yapmış olanlar için katkı sağlayan yardımları (ESA ve JSA) tek, araç testine tabi olmayan, zaman sınırlı bir yardım olarak yeniden düzenlenecek.

4. İnsanları sosyal yardıma bağımlı hale getiren bozuk değerlendirme sürecini düzelterek sisteme olan güveni ve adaleti yeniden tesis etmek:

• İnsanların ‘çalışabilir ya da çalışamaz’ şeklinde etiketlenmesine son vermek için WCA’nın kaldırılması ve yeni bir tek değerlendirme konusunda istişarede bulunulması. Yeni sistem kapsamında, sağlık koşullarına yönelik her türlü ekstra mali destek (PIP, ESA veya UC sağlık dahil), PIP değerlendirmesine dayanan yeni bir tek değerlendirme yoluyla değerlendirilecek; engelliliğin günlük yaşam üzerindeki etkisi dikkate alınacak, çalışma kapasitesi değil.
• Farklı bir değerlendirme yöntemine ihtiyaç duyabilecek kişilerin ihtiyaçlarının karşılanmaya devam edilmesi sağlanırken değerlendirme kararının kalitesini artırmak için PIP ve WCA için Yüz Yüze Değerlendirmelerin artırılması.
• PIP Değerlendirmesinde daha uzun vadeli reform – Uzun vadede PIP değerlendirmesinde daha geniş kapsamlı reformlar yapılacak ve öncelikle değerlendirmeyi uyarlamak ve iyileştirmek için uzmanların ve paydaşların katılımıyla bir inceleme gerçekleştirilmesi planlanıyor.
• Deneme Hakkı Garantisi: Çalışmayı deneyen veya istihdam yolunda ilerleyen bir kişinin hiçbir zaman derhal yeniden
• değerlendirmeye veya ödülün gözden geçirilmesine yol açmamasını sağlayacak.
  Zorunlu Yeniden Değerlendirmelerin Yeniden Başlatılması: Hiçbir zaman çalışmayacak olanlar ve yaşam sonu bakım için özel kurallara tabi olanlar için istisnalar olmak üzere, iş göremezlik yardımları için yeniden değerlendirmeler yeniden başlatılacak.
• Yeniden değerlendirmeler 2021’den bu yana büyük ölçüde kapatıldı ve insanların işe girmelerine ve yaşam kalitelerini artırmalarına yardımcı olabilecekken yardımlara takılıp kalmalarına neden oldu.

5. Sistemin mali açıdan sürdürülebilir olmasını sağlayarak en çok ihtiyacı olanlara hizmet vermeye devam etmek:

• PIP Uygunluğunun Değiştirilmesi: PIP, mevcut uygunluk kriterlerine ek olarak bir günlük yaşam aktivitesinde en az dört puan gerektirerek daha yüksek ihtiyaçları olanları hedefleyecek. DWP, yeni uygunluk kuralları kapsamında bir ödül incelemesinin ardından artık yardım almaya hak kazanamayacak olan PIP talep eden mevcut kişilerin sağlık ve uygun bakım ihtiyaçlarının karşılanmasını sağlamak için DHSC ile birlikte çalışacak. Hükümet bunu en iyi şekilde nasıl başarabileceği konusunda istişarelerde bulunuyor.
• Evrensel Kredinin yeniden dengelenmesi: daha yeterli destek sağlamak için Standart Ödeneğin iyileştirilmesi. Hükümet, Standart Ödeneği 2029/30 yılına kadar enflasyonun üzerine çıkarmayı ve yıllık nakit olarak 775 £ eklemeyi planlıyor. Bu sayede insanların istihdam ya da yeterli mali destek arasında seçim yapmak zorunda kalmalarının önüne geçilmesi hedefleniyor. Bu değişiklik, sağlık unsuru oranının standart ödeneğin iki katı olduğu mevcut sorunu ele alarak, insanların sağlık unsurunu talep etmek ve daha fazla mali desteğe erişmek için çalışmaya uygun olmadıklarını kanıtlamaları için bir teşvik yaratıyor.

 

kaynak: GOV