Türkiye’de iş kazaları arttı

27 Temmuz 2013

İş kazalarında hayatını kaybe­denlerin sayısında artış yaşanırken, denetimlerdeki yetersizlikler dik­kat çekiyor. Türkiye’de toplam 1,5 milyon işyeri bulunmasına rağmen yılda ortalama 8 bin işyeri devlet ta­rafından denetlenebiliyor. Bunda, müfettiş azlığı ve mevcut kadronun yetersiz kullanılması etkili oluyor.
İş kazaları, sigortasız işçi çalış­tırılması, sağlıksız çalışma şartları, kaçak işyeri ve düşük ücret başta olmak üzere pek çok önemli sorun­ların yaşandığı Türkiye’de denetim rakamlarının yetersizliği dikkat çe­kiyor. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın verilerine göre son 10 yılda 81 bin işyeri denetlendi. Buna göre yıllık ortalama denetim sayısı 8 bin civarında. Türkiye’de yaklaşık 1,5 milyon işyerinin olduğu dikkate alındığında denetimlerin yetersiz olduğu dikkat çekiyor. Buna kar­şılık iş kazalarında ölen kişi sayısı artıyor. 2002’de iş kazalarında 872 kişi hayatını kaybederken bu rakam 2011’de 1.700 oldu. Bu sonuçlarla Türkiye iş kazalarında ilk sırada yer alıyor. Denetim yetersizliğinde mü­fettiş sayısının azlığı kadar kadro­ların etkin kullanılmaması da etkili oluyor. Türkiye’de 16 bin işçiye bir müfettiş düşüyor.
Çalışma Bakanı Faruk Çelik’in MHP Kütahya Milletvekili Alim Işık’ın soru önergesine verdiği ce­vap, Türkiye’nin çalışma hayatın­daki 10 yıllık denetim tablosunu gözler önüne serdi. 2002 ile 2012 arasında 81 bin 943 denetim yapıldı. Bu denetimlerin 30 binini İş Teftiş Kurulu Başkanlığı müfettişleri, 5 bi­nini SGK müfettişleri, 46 binini ise Sosyal Güvenlik denetmenleri ger­çekleştirdi. Bu denetimlerde 7 bin 603 kaçak işyeri tespit edildi. Kaçak işyerlerinden 6 bin 785’ini denetim­lerin de önemli bir bölümünü ger­çekleştiren SGK denetmenleri ya­kaladı.
10 yıllık dönemde denetlenen sigortalı sayısı 2 milyon 99 bin kişi oldu. Bu denetimlerde tespit edilen kayıt dışı sigortalı sayısı 35 bin. İn­celenen iş kazası sayısı ise 7 bin. Bu denetimlerde önerilen para cezası 416 milyon TL olurken, SGK zararı ise 38 milyon olarak tespit edildi. Çalışma Bakanlığı bünyesinde 1034 iş müfettişi görev yapıyor. SGK Reh­berlik ve Teftiş Başkanlığı bünyesin­deki müfettiş sayısı da 596.
Denetim cephesinde bu tablo ya­şanırken, yıllar içinde iş kazalarında hayatını kaybedenlerin sayısında artış gözleniyor. Ancak burada il­ginç bir gelişme dikkat çekiyor. İş kazası sayısı yıllar içinde azalış gös­terirken bu kazalarda ölen kişi sa­yısı sürekli artıyor. 2002’de 72 bin olan iş kazası sayısı, 2011’de 69 bine geriledi. Buna karşın ölen kişi sa­yısı 2002’de 872 iken 2011’de 1.700’e çıktı. Bu durum denetimin önemini artırıyor. İş kazaları sonucu sakat­lanarak sürekli iş göremezlik maaşı bağlanan kişi sayısı da 2002 yılında 1.802 iken 2011 yılında 2.216’ya yük­seldi.