Starmer, KDV artışını dışlamadı: 30 milyar sterlin açık risk yaratıyor

28 Eylül 2025

Başbakan ve Maliye Bakanı, 30 milyar sterlinlik bütçe açığını kapatmak için vergi artışına kapıyı açık bıraktı

Birleşik Krallık Başbakanı Keir Starmer, hükümetin 30 milyar sterlinlik bütçe açığını kapatmak için KDV artışı dahil olmak üzere yeni vergilere başvurabileceğinin sinyalini verdi. Starmer, Liverpool’da ki parti konferansı öncesinde yaptığı açıklamalarda yedi kez üst üste “KDV artışını dışlar mısınız?” sorusuna net yanıt vermekten kaçındı.

The Times’ta yer alan habere göre Başbakan, yalnızca “çalışan insanların vergilerini artırmama” vaadinin hâlâ geçerli olduğunu belirterek, bütçe öncesinde ayrıntılara girmeyeceğini söyledi. “Manifesto taahhüdü geçerlidir” ifadesini tekrarlayan Starmer, gelecekte bu taahhüdün korunup korunmayacağı konusunda netlik vermedi.

30 milyar sterlinlik açık ve OBR uyarısı

Maliye Bakanı Rachel Reeves, bu hafta Hazine’ye sunulacak ilk resmi ekonomik tahminleri bekliyor. Mali Sorumluluk Ofisi’nin (OBR) yüksek borçlanma maliyetleri ve düşük büyüme tahminleri nedeniyle ek 30 milyar sterlin gelir veya tasarruf gerektiğini bildirmesi bekleniyor.

Hazine, yeni yapay zekâ yatırımları ve AB ile ekonomik yeniden yapılanmanın büyümeyi artıracağını OBR’ye anlatmaya çalışıyor. Ancak OBR tahminlerini yükseltmezse Reeves’in bütçede büyük vergi artışlarına gitmekten başka seçeneği kalmayabilir.

Mali uzman Paul Johnson, “30 ila 40 milyar sterlinlik bir açığı kapatmak, gelir vergisi, KDV veya ulusal sigortaya dokunmadan neredeyse imkânsız. Küçük vergilerle bunu karşılamaya çalışmak ekonomik açıdan zararlı olur,” dedi.

Muhalefetten tepki

Muhafazakâr lider Kemi Badenoch, Starmer’ın tutumunu eleştirerek, “KDV artışını dışlamadı. ‘Manifesto geçerli’ demek, ‘KDV artışı olmayacak’ demek değildir. Başbakan derhal KDV artışını reddetmelidir, aksi halde çalışanlar yeni bir vergi bombasıyla karşı karşıya kalacak,” ifadelerini kullandı.

“Manifesto geçerli” ama belirsizlik sürüyor

Starmer’ın açıklamaları, Maliye Bakanı Reeves’in geçen hafta The Times’a verdiği demeçte kullandığı ifadelerle örtüşüyor. Reeves de “Taahhütlerimiz geçerlidir” demiş, ancak OBR tahminleri gelmeden kesin bir yanıt vermekten kaçınmıştı.

Ekonomistler, hükümetin bütçede 30 milyar sterlinlik açığı kapatmak zorunda olduğunu ve bunun büyük vergilerden biriyle mümkün olabileceğini belirtiyor. Küçük ölçekli sermaye kazancı vergileri, emeklilik fonları ya da servet vergileri gibi seçenekler tartışılsa da bu adımların büyük gelir sağlaması beklenmiyor.

Siyasi riskler

Vergi artışı için küçük kalemlere yönelmek çok sayıda kesimi karşısına almak anlamına geliyor. Daha önce çiftçilere miras vergisi getirilmesi, hükümete büyük tepki çektirmiş ve siyasi maliyet yaratmıştı.

Starmer’ın, geçmişteki başbakanlar gibi, bütçe öncesi “kesin dışlamalar” yerine semantik manevralar yaptığı yorumları yapılıyor. Genel seçim kampanyasında da işverenlerin ulusal sigorta oranını artırmayı reddetmiş, ancak iktidara geldiğinde bu artışı uygulamıştı.

Cuma günü açıklanacak ilk resmi tahminler öncesinde, Starmer ve Reeves’in seçeneklerini açık bıraktıkları görülüyor.