İngiltere’de işsizlik oranı yükseldi: Maaş politikalarında kritik sinyal

11 Kasım 2025

İşsizlik oranı %5’e çıktı; Rachel Reeves’in Kasım bütçesinde dengeli adımlar atması, büyümeyi koruyup istihdamı desteklemesi gerekiyor.

İngiltere’de işsizlik oranı Eylül ayında %5’e yükselerek son bir yılın en yüksek seviyesine ulaştı. Bu artış, hem hükümetin 26 Kasım’da açıklayacağı bütçe kararlarını hem de Aralık ayında beklenen faiz indirimi olasılığını doğrudan etkileyebilir. Ekonomistler, istihdamı koruma ve büyümeyi canlandırma yönünde dikkatli bir politika çağrısında bulunuyor.

İşsizlik oranı %5’e yükseldi

İngiltere’de işsizlik oranı Ağustos’taki %4,8’den Eylül’de %5’e çıkarak, 1,8 milyon kişinin doğrudan etkilendiği bir tablo yarattı.
Bu artış, 2025’in başından bu yana gözlenen en hızlı yükselişlerden biri olarak değerlendiriliyor.

Ekonomistler, bu gelişmenin hem Maliye Bakanı Rachel Reeves’in yaklaşan bütçe kararlarını, hem de İngiltere Merkez Bankası’nın (Bank of England) para politikası planlarını etkileyeceğini söylüyor.

Bütçede ikilem: Vergi artışı mı, büyüme mi?

26 Kasım’da açıklanacak bütçede Reeves’in hedefi, ek vergi gelirleriyle mali açığı azaltmak, ancak aynı zamanda ekonomiyi daraltmadan istihdamı korumak olacak.

Ancak işsizlikteki yükseliş, hükümetin temkinli olması gerektiğini gösteriyor.
Nisan 2025’te yürürlüğe giren ulusal sigorta artışı ve gelecek yıl için beklenen asgari ücret zammı, işverenlerin maliyetlerini artırabilir.

Bu durum, Reeves’in vergi politikalarını dengeleyici biçimde kurgulamasını zorunlu kılıyor.

“Eğer bütçe, istihdam teşviklerini daha da zayıflatırsa, işsizlik artış eğilimi hızlanabilir” diye uyarıyor Guardian ekonomi editörü Phillip Inman.

Ücret artışları yavaşlıyor

Resmî verilere göre, ortalama maaş artışı Eylül ayında %4,8’e geriledi (Ağustos: %5). Ekim ayı için yapılan ilk tahminler ise %3,1’e kadar bir yavaşlama öngörüyor. Bu eğilim, çalışanların alım gücünün enflasyona karşı hâlâ kırılgan olduğunu ortaya koyuyor.

Bank of England’a faiz indirimi baskısı

İşsizlikteki artış ve ücretlerdeki yavaşlama, Merkez Bankası üzerindeki faiz indirimi baskısını artırdı. Bankanın Aralık ayında faiz oranını %4’ten %3,75’e çekmesi bekleniyor.

Finans piyasaları, Şubat 2026’ya kadar bir indirim beklerken, son verilerle birlikte bu tahmin Aralık’a çekildi. Sterlinin dolar karşısında değer kaybetmesi, yatırımcıların yakın vadede faiz indirimi beklentisini güçlendirdi.

“İşgücü piyasası net bir mesaj veriyor:
Ekonomiyi desteklemek için faizlerin düşmesi gerekiyor.”
– Phillip Inman, The Guardian

Kamu ve özel sektör maaş farkı büyüyor

Kamu çalışanlarının maaş artışları (%6,8, ikramiyeler dahil), özel sektördekilerin (%4,4) oldukça üzerinde seyrediyor. Bu farkın, kamu sektörü sendikalarının olası grev kararlarını ve ücret müzakerelerini yeniden gündeme getirmesi bekleniyor.

Reform UK Partisi’nin Genel Başkan Yardımcısı Richard Tice, bu farkı kamuoyu önünde sıkça dile getirerek hükümete baskı yapıyor.

İstihdam piyasasında yeni dönem: “Kâr, çalışan sadakatinin önünde”

Uzmanlara göre, birçok işveren artık “personel tutma” (labour hoarding) stratejisinden uzaklaşıyor. Yapay zekâ teknolojilerinin yaygınlaşması ve otomotiv gibi sektörlerdeki durgunluk, bazı şirketlerin çalışanlarını daha kolay işten çıkarmasına neden oluyor.

Eskiden işletmeler, “kriz bittiğinde tekrar işe almak zor olur” kaygısıyla çalışanlarını elde tutarken, artık kâr marjlarını koruma refleksi öne çıkmış durumda.

Aralık için umut: Büyüme yeniden başlayabilir

Ekonomistler, Aralık ayında yapılacak faiz indiriminin ardından ekonominin aylık bazda yeniden büyümeye başlamasını ve istihdamın kademeli toparlanmasını bekliyor.

Ancak bu beklentinin gerçekleşmesi için hükümetin bütçede,