Erol Özkan: Brexit, Türk gıda pazarını büyütebilir

18 Mayıs 2018

Birleşik Krallık etnik gıda sek­töründe 20 yıldır hizmet veren Gima’nın ağırlıklı olarak Türk çift­çisinin ürettikleriyle bu pazarda yer aldığını hatırlatan Erol Özkan, dev­letin Türk firmalarını motive etmesi halinde bu pazarın daha da büyü­yebileceğini belirterek, Brexit son­rası yeni fırsatların olabileceğine işaret etti.

Gima UK’in, İngiltere gıda sek­törüne Lezzet peynirleri, Başak ve Penguen ürünleriyle İngiltere gıda pazarına girdiğini hatırlatan Erol Özkan, firmanın büyümesinde Av­rupa’daki göç hareketlerinin de payı olduğunu ifade etti.

GÖÇLER GIDANIN ROTASINI ÇİZDİ

Yugoslavya’nın dağılma süre­ciyle birlikte başlayan iç kargaşa­ların beraberinde insanların göç etmesine yol açtığına işaret eden Özkan, “Biz o yıllarda eski Yugos­lavya ürünlerini Avrupa’dan getire­rek Türk marketlerine veriyorduk. Onların damak tadları da bizimle hemen hemen aynı. Bu farklı ürün çeşitliliği İngiltere’deki bizim Türk marketlerin de satışlarına artı değer kattı. Avrupa’daki göçler gıda sektö­ründe tercihlerimizi önemli ölçüde etkiledi. Biz de pazarı yakından ta­kip ediyorduk ve ona göre ürün kon­septimizi belirliyorduk. Büyüme­mizde bunun çok etkisi oldu. Etnik pazara hitabettiğimiz için Avrupa ülkelerinden İngiltere’ye gelen her göç bizim çeşitliliğimizi artırdı do­ğal olarak” diye konuştu.

DOĞU AVRUPA ÜRÜN­LERİ YENİ PAZAR OLDU

Erol Özkan, Polonya’nın Avrupa Birliği’ne girmesiyle birlikte bir yıl gibi kısa süre içerisine yaklaşık bir buçuk milyon insanın İngiltere’ye göç etmesiyle gıda pazarında yeni fırsatları da beraberinde getiridğini kaydeden Özkan, “Bu göç bizim için ciddi bir potansiyel oluşturdu. Gima Türk firması olarak, Polonya ürün­lerine ilk giren firmalardan biriydi. Orada önemli bir pazar olduğunu gördük ve girdik. Gima’nın büyüme­sinde Polonya ürünleri önemli etki sağladı. Bu durum kısmi azalmaya rağmen halen devam ediyor. Daha sonra Bulgaristan ve Romanya’nın serbest dolaşım hakkı elde etme­siyle birlikte bu ülkelerden de ciddi bir göçmen akını oldu Britanya’ya şu anda her bir ülkeden 400 bin civa­rında göçmen geldi bu ülkede top­lamda 800 bin gibi bir nüfustan söz ediyoruz. Bulgaristan ve Romanya ürünleri de portfoyümüzü geniş­letti” diyerek göç ile pazarın oran­tısının altını çizdi.

Gıda sektöründe pazarın iyi takip edilmemesi halinde başarının müm­kün olmayacağına vurgu yapan Erol Özkan bu konuda ise şöyle konuştu:

“Marketlerin müşteri taleplerini karşılaması gibi, biz ürün tedarik firmaları da etnik pazarı yakından takip etmek durumundayız. Hangi ülke ürünlerini portföyümüze kat­mak istiyorsak önce o ülke ürünleri ile ilgili araştırma yapıyoruz. En iyi ve tüketilen ürenleri tesbit edip bu kriterlerle hareket ediyoruz. Tüketi­cilerin bildiği ve tercih ettiği ürün­leri alıyoruz. Balkan ülkelerinin da­mak zevkleri bize çok yakın. Tatlı ve acı yiyecekler, turşu, gibi ürünleri onlar da çok tüketiyorlar.”

TÜRK ÜRÜNLERİYLE MARKALAŞMA

Doğru stratejiler geliştirilme­mesi halinde, gıda sektöründe yoğun rekabet nedeniyle ayakta kalmanın zorluğunun altını çizen Özkan, markalaşma ve kurumsal­laşmayı da sektörün olmazsa ol­mazları olarak gösteriyor.

Firmanın ürün zenginliğine para­lel olarak kendi markalarını da oluş­turmasının kaçınılmaz olduğunu bildiren Özkan, “Biz Gima olarak büyüme sürecinde gıda pazarında kalıcı olmak için kendi markaları­mızı oluşturduk. Farklı ürünleri ‘Bodrum, Sultanım ve Melis’ mar­kaları altında Birleşik Krallık paza­rına sunduk. ‘Melis’ markamız et ve süt ürünlerini kapsıyor. ‘Sulta­nım’ daha çok discount storeların talep ettiği ürünlerin markası. En kaliteli ürünlerimiz ise ‘Bodrum’ markası altında. Bodrum markası ile bin 500’e yakın ürün çeşitimiz bulunuyor. İngiltere genelinde etnik pazara hetabeden 3 bine yakın müş­terimiz var. Bu marketlerin yüzde 80’ine Bodrum markalı ürünlerimiz ulaşıyor” şeklinde konuştu.

TÜRKİYE FİRMALARININ ARGE EKSİĞİ

Türkiye’deki firmalar Avrupa ve dünyanın farklı coğrafyalarına ürettikleri ürünle ulaşmak ister­ken önemli bir ayrıntıyı ihmal et­tiklerine dikkati çeken Erol Özkan, Öncelikli olarak, hitabedecekleri ül­kelerin veya toplumların beklenti­lerini etüd etmeliler. Bunları tesbit etmiş olan araştırma şirketlerinden bilgileri satın alma imkanı olmasına rağmen böyle bir zahmete girme­den, birbirine benzer ürünleri ge­tirip satmaya çalışıyorlar.

Oysa ARGE’ye ağırlık verip, git­mek istedikleri ülkelerin damak zev­kini, tüketim kültürünü tesbit ede­rek ürün sunarlarsa pastadan pay alabilirler. Aksi halde aynı pazarın içinde bocalayıp dururlar. Talep ve beklentiler doğrultusunda hareket etmeleri halinde mevcut pazarı bi­raz daha genişleterek kendilerine yer açmış olurlar. Biz firmalara hep bunu söylüyoruz. İngilizin kuruye­miş turşu ve şekerleme tüketimleri belli. Bizim sevdiklerimizi onlar ye­miyorlar. Turşu kültürleri yok. Sa­dece Kornişon tüketimleri var. Hel­vayı, reçeli yemiyorlar. Lokum iyi sunulursa onun biraz pazarı var. Öncelik ARGE olmalı” diyerek ih­racatçı firmalara yol gösterdi.

BREXIT ARTIŞ NEDENİ OLUR MU?

Erol Özkan, Gima’nın ürün port­föyünün yüzde 60’ının Türkiye ürünlerinden oluştuğunu, AB’nin uyguladığı kota engeli olmasa bu rakam daha yukarılara çekilebile­ceğini belirterek, “Bu açıdan bak­tığımızda belki Brexit sonrası Tür­kiye ürünlerinin İngiltere pazarında payının artması söz konusu olabilir. AB’nin Türk ürünlerine koyduğu ko­taların kalkması halinde bizim için olduğu kadar Türkiye’deki üretici­ler ve ihracatçılar açısından çok daha iyi olacak diye düşünüyorum. Türk insanı gerçekten çalışkan ve başarılı. Bizim insanımız Avrupa’da bir çok başarıya imza attı. Gerekli tecrübe ve birikime sahip girişim­ciler için bundan sonrası geçmişten daha zor olmayacaktır. Gima büne­sinde halen 170’ten fazla çalışan var. Bu ciddi bir rakam. Brexit’in Türk gıda sektörünü olumsuz yönde etkileyeceğini düşünmüyo­rum. İngiltere’nin halen ülkede bu­lunan Avrupalı göçmenleri geri gön­dereceğini düşünmüyorum çünkü ciddi işgücü ihtiyacı var. Dolayı­sıyla Brexit’in çalışan kesimi etki­lemeyeceği kanaatindeyim.

Ciddi bir göç olmasına rağmen İngiltere’den işsizlik artmadı. Hiz­met sektörlerinde çalışanlar genel­likle göçmenler olduğu için hükü­met geri göndermek istemeyecek. Bu insanlar bu ülkede yaşadığı için de bizim pazarımız olumsuz etkilen­mez. Çünkü tüketmeye devam ede­cekler. Yeni göçmenlerin gelmeye­ceğini hesap ederek önlemlerimizi ona göre alıyoruz. Birleşik Krallık genelinde dağıtımız var. İrlanda’ya da ulaşıyor ürünlerimiz” dedi.

DEVLETTEN BEKLENEN MOTİVASYON

Yurtdışındaki Türk girişimcile­rin kendi çabalarıyla önemli yol katettiklerini, devletten beklenti­leri olmadığını anlatan Erol Özkan açıklamalarını şöyle sürdürdü:

“Devletimizin bize sahip çıkması ve onore etmesi bizi gururlandırır. Devletten fazla beklentilerimiz yok. Motive etmeleri bile yeter. Bizimle teması kesmesinler, ilişkiyi sıcak tutup, sürdürsünler yeter. Geçmişe göre ilişkiler çok iyi.

Son dönemde Türkiye dış tica­rete çok önem verdiği için, devletin bizlerle ilişkileri geçmişe göre çok daha iyi durumda. Londra Ticaret Müşaviri Aytuğ Bey ve kendisinden önceki Müşavir döneminde başla­yan sıcak ilişkiler bizleri motive etti. Bu yakın temas sürdürülmeli ve gi­rişimcilerimize devlet yakın duru­şunu sürdürmeli.”

Özkan, Birleşik Krallık sınır­ları içinde Türkiye’den ithaledilen ürünler içinde en fazla tüketimin bakliyat olduğunu, bunu turşunun takip ettiğini bildiren Özkan, Eski Yugoslavya ülke toplumları, Polon­yalılar ve Bulgarlar’ın da Türk turşu­larının alıcıları arasında yer aldığını ifade ederek, “Turşularımız gerçek­ten çok iyi…

Tüketim sıralaması yapacak olursak; Bakliyat, Zeytin ve Turşu en çok tükettiğimiz Türkiye ürün­leri… Zeytinyağına AB kotası olduğu için malesef Türkiye’den fazla ge­tiremiyoruz. Yunanistan’da zeytin getiriyoruz ama Türk zeytinin kali­tesi bir başka. Gemlik zeytinini yedi­remeyiz ama tuzsuz zeytin tüketimi oldukça yüksek. Aydın bölgesinde yetişen Konfit zeytinin tüketimi ol­dukça yüksek. Doğru ürünü bulun­durduğumuzda pazar payınız artı­yor.

BÜYÜK SÜPERMARKET ZİNCİRLERİNDE

İngiltere’nin büyük süpermar­ket zincirlerinde devam ediyoruz… Asda ve Morison’da devam etmek­teyiz. Tesco ile çalışmayı bırakmış­tık ama tekrar görüşmelerimiz de­vam ediyor. Bu zincirler bizim kendi markalarımızı da satıyorlar, farklı ülke etnik ürünlerini de alıyorlar. Asda’da Bodrum ürünlerimiz mev­cut. Filiz makarna da bugünlerde raflarda yerini alacak. Türk ma­karnaları malesef Türk toptancıla­rın rekabeti sebebiyle çok ucuza satılıyor. Ülker gibi bir markanın 3 ürününü bir sterline satıyorlar” diye konuştu.

İLK ÖDÜL AVRUPA­LI TÜRK MARKALAR BİRLİĞİ’NDEN

Gima CEO’su Erol Özkan, 20 yıl­dır İngiltere gıda sektöründe hizmet veren bir girişimci olarak kendisi­nin ilk defa Avrupalı Türk Markalar Birliği ve Ekonomi Bakanlığı tarafın­dan ödüllendirildiği için memnuni­yetini dile getirdi…

Ödül için teşekkür eden Erol Öz­kan, “Benim için çok değerli bir ödül oldu. İş hayatımda ilk defa bu denli değerli bir ödül alıyorum. Türkiye Cumhuriyeti’nin bir bakanlığından ödül almak gurur verici. Bu ödülü şahsımdan ziyade Gima olarak al­dığımızı düşünüyorum.

Bu ödülün alınmasında en büyük emeği geçenler çalışma arkadaşları­mız. Aslında ortada bir başarı varsa bu tek başıma benim değil, takım arkadaşlarımın başarısı. En büyük paylardan biri de çok değer verdi­ğim ortağım Vehbi Keleş Bey’in de katkısı ile bir başarı yakaladık firma olarak. Bu vesile ile hem ortağıma hem de tüm çalışma arkadaşları­mıza çok teşekkür ediyorum çünkü her birinin büyük emekleri var.

Onlara çok değer veriyorum ve hepsini seviyorum. Onlarsız Gima olmazdı çünkü. Amacımız çok para kazanmaktan ziyade doğru yatı­rımlar yapıp istihdamı artırmak. Bu bize gurur veriyor. İnsanlara is­tihdam alanı oluşturmak, çiftçileri­mize para kazandırmaktan büyük haz alıyorum.”