Uzmanlar: Orta yaşlarda yüksek tansiyon beyne zarar veriyor”

22 Ağustos 2019

Uzmanlar, 30’lu yaşların orta­sındakilerin, beyin sağlıklarını ko­rumak için tansiyon değerlerine dikkat etmeleri uyarısında bulu­nuyor.

Lancet Neurology dergisinde yayımlanan yeni araştırmaya göre, beyin sağlığının korunması için “fırsatlar penceresi” 30’lu yaşların ortasından 50’lili yaşların ortasına kadar açık kalıyor. Araştırma için 1946 yılında doğan 500 kişi ince­lendi. Orta yaşın başlarında görü­len yüksek tansiyonun, daha sonra ortaya çıkan kan damarlarındaki hasar ve beynin küçülmesiyle bağ­lantılı olduğu anlaşıldı.

Uzmanlar, “kritik dönem” ola­rak görülen 30 ve 40’lı yaşlardaki yüksek tansiyonun “beynin gör­düğü hasarı hızlandırdığını” söy­lüyor.

Orta yaşlardaki kan basıncı de­ğerlerinin demans riskiyle bağlan­tılı olduğu daha önce yapılan araş­tırmalarda da görülmüştü ama bi­lim insanları bu zararın ne zaman ve nasıl oluştuğunu anlamak için yeni verileri inceledi. Araştırma boyunca katılımcılar beyin tara­masından geçirildi ve kan basınç­ları ölçüldü. 36-43 yaşları arasında kan basıncındaki artışın beynin kü­çülmesiyle bağlantılı olduğu sonu­cuna varıldı.

Herkesin beyni yaşlandıkça kü­çülür ama etkileri, vasküler demans gibi nörodejeneratif hastalıklardan mustarip olanlarda daha fazla görü­lüyor. İncelenen bireylerde kogni­tifi yetersizlik görülmese de araştır­macılar beynin küçülmesinin kog­nitif yetersizlik belirtilerinden önce yaşandığını söylüyor. Aynı bireyler gelecek yıllarda da bu belirtileri gösterip göstermediklerinin tespiti için incelenmeye devam edecek.

43-53 yaşları arasında kan basın­cındaki artışın, 70’li yaşlardaki bi­reylerin kan damarlarında oluşan zararla da bağlantılı olduğu sonu­cuna varıldı. Araştırmaya, UCL Üni­versitesi Nöroloji Enstitüsü’nde gö­revli klinik nörolog Prof. Jonathan Schott öncülük etti.

Schott, “30’larımızda bile kan ba­sıncındaki değerler on yıllar sonra bile beyin sağlığını etkileyebiliyor. İlerleyen yaşlarda beyin sağlığının korunabilmesi için orta yaşların ba­şında incelemelere ve takibe baş­lanmalı” dedi.

Oxford Üniversitesi’nde görevli kardiyovasküler tıp profesörü Paul Leeson, “Bir süredir yüksek tansi­yonu olanların, ilerleyen yaşlarda farklı beyin yapılarına sahip ol­duklarını biliyorduk. Ama doktor­lar, kan basıncına erken yaşlarda müdahalenin beyindeki değişim­leri önleyici etkisi olup olmadığını tartışıyordu” diyor.Leeson, erken yaşlarda müdahalenin önemini şöyle anlatıyor: “Şimdi ise yüksek tansiyonu anca yaş ilerleyince cid­diye alıyoruz. Dolayısıyla beyinde ciddi hasarlar oluşmuyor oluyor. “Bu araştırma, 30 ve 40’lı yaşlar gibi hayatın bazı dönemlerinin kritik önemde olabileceğini göste­riyor. Bu dönemlerde yüksek tan­siyon beynin gördüğü zararı hız­landırıyor.” Alzheimer araştırma merkezinden Dr. Carol Routledge da orta yaşlarda görülen yüksek tansiyonun demans riskini artıran en büyük etkenlerden biri olduğu ve erken yaşlarda kan basıncının kontrol altına tutulması için önlem­ler alınması gerektiği uyarısında bu­lunuyor.