Başbakan Johnson’ın ilk 100 günlük karnesi fırtınalı geçti

5 Kasım 2019

İngiltere Başbakanı Boris John­son, görevdeki ilk 100 gününde en büyük vaadi Brexit’i gerçekleş­tirmekte başarısız olurken, par­lamentoyu tatil etme kararında Kraliçe’yi yanılttığı iddiaları veya eski bir ABD’li modelle ilişkisinin derecesiyle de sürekli tartışıldı.

Johnson’ın 24 Temmuz’da The­resa May’in istifası sonrası otur­duğu başbakanlık koltuğunda dün doldurduğu ilk 100 günü fır­tınalı geçti. İngiliz Başbakan’ın en büyük başarısızlığı 31 Ekim’de Brexit’i gerçekleştirmemesi oldu.

Johnson, selefinin Brüksel’le vardığı anlaşmadaki Avrupa Birliği (AB) üyesi İrlanda Cumhuriyeti ile Birleşik Krallık’ın parçası Kuzey İr­landa arasındaki sınır ve ticareti düzenleyen tartışmalı tedbir mad­desini değiştirmeyi başarsa da parlamenterleri yeni metin konu­sunda ikna edemedi. AB’den “yeni bir Brexit ertelemesi istemek ye­rine bir kuyunun dibinde ölmeyi tercih edeceğini” söyleyen John­son, parlamentoda aldığı art arda yenilgilerle Brüksel’in kapısını çal­mak zorunda kaldı.

Anlaşmasız da olsa 31 Ekim’de AB’den ayrılacaklarını sürekli ola­rak dile getiren Johnson’ın önüne çıkan en büyük engel, 19 Ekim’e ka­dar bir anlaşmanın parlamentoda kabul edilememesi durumunda hükümeti yeni bir erteleme iste­meye mecbur bırakan yasa oldu.

Ayrıca, AB’yle vardığı anlaş­manın oylanmasının Brexit için gerekli tüm yasal düzenlemeler geçene kadar ertelenmesini ön­gören bir tasarının kabul edilmesi de Johnson’ın 31 Ekim hayalleri­nin sonu oldu. Johnson, takvimler 19 Ekim’i gösterdiğinde Brüksel’e imzasız da olsa mektup yazarak, üç aylık yeni bir erteleme istemek durumunda kaldı. Brüksel’in de kabul etmesiyle Brexit 31 Ocak’a ötelendi.

Parti içi isyan ve ihraçlar

Johnson, görevi sırasında parti içi isyanla yüzleşmek zorunda kaldı. 3 Eylül’de parlamento gün­demini belirleme yetkisini hükü­metten alıp parlamenterlere ve­ren teklif, Muhafazakar Parti üye­lerinin de desteğiyle 301’e karşı 328 oyla kabul edildi. Boris John­son, bu kritik oylamada muhale­fet partileriyle birlikte hareket eden 21 milletvekilini Muhafaza­kar Parti’nin parlamento grubun­dan ihraç yoluna gitti.İhraç kararı aralarında eski maliye bakanları Philip Hammond ile Ken Clark, eski adalet bakanı David Gauke ve Winston Churchill’in torunu Sir Nicholas Soames’ın da yer al­dığı 21 milletvekiline telefonla bil­dirildi.

Kardeşi terk etti

K a r d e ş i Jo Johnson’ın hükü­metten istifası, Başbakan’ın i m a j ı n ı sarstı. Kar­deş John­son, “Son b i r k a ç h a f t a d ı r aile sada­kati ve ülke ç ı k a r l a r ı a r a s ı n d a yıprandım. Bu çözüleme­yen bir ger­ginlik. Bakanlık ve meclis üyeliği görevlerimi başkalarına devretme zamanı geldi.” diyerek istifa kara­rını açıkladı. Başbakan’ın aksine Brexit karşıtı olan Jo Johnson, ay­rıca 12 Aralık’ta yapılacak seçimde de aday olmayacağını açıkladı.

Parlamentoyu tatil etmede ba­şarısız oldu

Başbakan Johnson, parlamen­toyu 9 Eylül-14 Ekim’de beş hafta tatil etme kararı aldı. Esasen par­lamenterlere anlaşmasız Brexit’i önleyecek bir yasa çıkarmak için yeterli zamanı bırakmamayı he­deflen Başbakan, kararına ge­rekçe olarak ise hükümet progra­mına hazırlık için süreye ihtiyacı olmasını gösterdi. Johnson’ın ta­lebi İngiltere ve İskoçya’da mah­kemeye de taşınırken, çok sayıda siyasetçi Başbakan’a tepki gös­terdi. Temyiz için gidilen Anayasa Mahkemesi, kararı hukuksuz bu­larak yok hükmünde saydı. Böy­lece Başbakan’ın kararının asıl gerekçesi konusunda Kraliçe 2. Elizabeth’i yanılttığı belirtildi.

İngiliz basını, bu tartışmalar arasında Kraliçe’nin danışmanla­rına Johnson’ı hangi koşullarda görevden alabileceğini sorduğunu öne sürdü.

Eski ABD’li modelle ilişkisi manşetlere taşındı

Johnson Brexit’le meşgulken, eski bir model olan Jennifer Ar­curi adlı Amerikalı bir iş kadınıyla ilişkisi günlerce manşetlerde yer aldı.

Haberlerde, Jennifer Arcuri’nin Johnson’ın belediye başkanlığı sı­rasında kamudan 126 bin sterlin teşvik aldığı ve dış ticaret ofisle­rine ayrıcalıklı erişime sahip ol­duğu iddia edildi. Ayrıca Johnson ile eski Amerikalı model Arcuri arasında özel ilişki imasında bu­lunuldu.

Taciz iddiaları

Johnson’ın ik 100 gününde mücadele etmek zorunda kaldığı diğer bir konu da hakkındaki ta­ciz iddiaları oldu. Köşe yazarı Charlotte Edwardes, Johnson’ın 1999’da bir öğle yemeğinde ken­disini elle taciz ettiğini öne sürdü.

O dönem 20 yaşında olan ve The Spectator dergisinde edi­tör olarak çalışan Edwardes, Johnson’ın tacizi sonrası masa­dan kalktığını, yemekte başka bir kadının daha olduğunu ve Johnson’ın onu da taciz ettiğini yazdı. Johnson ise bu iddiayı ya­lanladı.

Başarıları

Johnson’ın hanesine yazılan en büyük başarıları, AB ile var­dığı Brexit anlaşmasını ve erken seçim kararını kabul ettirmek oldu. Parlamentoda da Brexit ve erken seçim tekliflerinde 12 kez yenilgi alan Johnson, mücadele­sinin sonunda Brexit anlaşmasını da kabul ettirmeyi başardı. Ancak parlamenterler, anlaşmayı onayla­mış olmalarına karşın bir sonraki aşama olan Brexit yasasının üç gün içinde görüşülmesini engelleyerek 31 Ekim’de ayrılığı imkansız kıldı. Başbakan, erken seçim konusunda ise dördüncü denemesinde muha­lefeti ikna ederek, 12 Aralık için sandıkların kurulmasını sağladı. Seçimi önde tamamlayacağı ön­görülen Johnson’ın bu kez Brexit’i gerçekleştirip gerçekleştiremeye­ceği ise kestirilemiyor.