AP seçimlerinde kazanan ve kaybedenler

27 Mayıs 2019

Avrupa Parlamentosu (AP) için İngiltere’de yapılan seçimler, Bre­xit taraftarı ve karşıtları arasındaki çetin mücadelenin devam ettiğini bir kez daha kanıtladı.

UKIP’ten ayrılanlar tarafından kurulan ve Avrupa Birliği referan­dumunda ayrılık kampanyasının önemli figürlerinden olan Nigel Farage’ın liderlik ettiği Brexit Par­tisi, AP seçimlerinde açık ara birinci gelirken, Avrupa’da kalmayı des­tekleyen Liberaller ise ikinci sıraya yerleşti. Avrupa Parlamentosu’nda İngiltere’den yer alacak milletvekil­lerinin belirlendiği seçimlerdeki en ağır yenilgiyi Muhafazakar Parti ile İşçi Partisi aldı.

Şu ana kadar açıklanan 64 AP milletvekilinin 28’i Brexit Partisi, 15’i Liberaller, 10’u İşçi Partisi, 7’si Yeşil Parti ve 3’ü Muhafaza­kar Parti’den olurken, Galler’de Plaid Cymru 1 milletvekili çıkardı.

Öte yandan, seçim neticelerine değişik bir açıdan bakıldığında, ikinci bir Brexit referandumu ol­masını destekleyen partiler ko­lektif olarak oyların yüzde 40’ını, anlaşmasız Brexit’i destekleyen iki parti ise oyların yüzde 35’ini aldı.

AP seçimleri Avrupa genelinde ele alındığında, 28 AB üyesi ülkede merkez sağ ve merkez sol oy kaybı yaşadı. Liberaller, yeşiller ve aşırı sağın ise yükselişte olduğu görü­lüyor.

Kıta çapında merkez sağ ve mer­kez sol partilerin en büyük kayıpları yaşadığı seçime katılım oranı yüzde 50,95 ile 1994’ten beri en yüksek se­viyesine ulaştı. İngiltere, Brexit’i za­manında gerçekleştiremediği için AP seçimlerine katılmak zorunda kaldı. Ülke basınına göre, ana par­tilerin büyük oy kaybı yaşaması, yü­rüttükleri Brexit politikalarına bir eleştiri ve partiler için bir uyarı ni­teliğinde. The Daily Telegraph gaze­tesi, seçimin Muhafazakar Parti ve İşçi Partisi için felaket bir sonuca yol açtığını yazdı.

Seçimi birinci sırada bitiren Bre­xit Partisi’nin lideri Nigel Farage, gazeteye verdiği demeçte Avrupa Parlamentosu’na giderek 31 Ekim’de AB’den ayrılmak için gerekli çalışma­ları yapmaya başlayacaklarını söyledi ve ekledi: “Muhafazakar Parti her za­mankinden daha fazla bölünmüş gözü­küyor. 31 Ekim’de AB’den ayrılma ko­nusunda ciddi olan her lider adayıyla görüşmeye hazırım. Brexit müzakere­lerine dahil olmak istiyoruz.”

İngiltere’de iktidarda bulunan Mu­hafazakar Parti, Başbakan Theresa May’in istifasını açıklamasının ardın­dan yeni liderini seçecek.

The Telegraph gazetesi için bir makale yazan Muhafazakar Parti’nin liderlik adaylarından Boris Johnson, “Halkın desteğini geri kazanmak için sözlerimizi tutabileceğimizi göster­memiz gerekiyor” dedi.

Johnson, AB ile müzakerelerde anlaşmasız Brexit seçeneğinin ma­sadan kaldırılamayacağını vurgu­ladı ve daha kapsamlı bir yol hari­tası açıklayacağını söyledi.

Ana muhalefetteki İşçi Partisi Sözcüsü Barry Gardiner ise bu so­nuç nedeniyle erken seçime gidil­mesi gerektiğini söyledi. Gardiner, May’in yerine seçilmesi beklenen yeni Muhafazakar Partili başbaka­nın genel seçimde sınanması ge­rektiğini vurguladı. İşçi Partisi’nin kıdemli siyasetçilerinden ve gölge dışişleri bakanı Emily Thornberry, İşçi Partisi’nin AB’de kalma kampan­yası yürütmesi gerektiğini söyledi ve partinin lideri Jeremy Corbyn’i buna ikna etmeye çalışacağını açık­ladı. Corbyn hükümetin Brexit politi­kasını eleştirse de partisinin tabanında AB’den ayrılmak isteyenler olduğunu da göz önünde bulundurarak, doğru­dan Brexit karşıtı bir pozisyon almıyor.

Jeremy Corbyn, seçimle iktidara gelerek daha iyi bir Brexit anlaşması yapmayı vaat ediyordu.

İngiltere’nin AP’de en uzun süre­dir hizmet eden vekili David Martin de bu seçimde koltuğunu kaybetti. 1984’ten beri AP vekilliği yapan Mar­tin, seçimi kaybetmesinin gerekçesi olarak İşçi Partisi’nin “net bir mesaj verememesini” gösterdi, “kaybetme­mizin nedeni yeterince çalışmamak değil, net mesaj eksikliği” dedi.

Seçimin ardından konuşan Corbyn ise “Ya erken seçim olmalı ya da Brexit hakkında halk oylaması gerçekleşmeli” dedi ve açıklamala­rını şöyle sürdürdü: “Muhafazakar­lar çözülürken ve ülkeyi yönetemez hale gelirken, Parlamento kilitlen­mişken, bu konuyu tekrardan halka götürmek zorundayız. Bu bir genel seçimle veya referandumla olabilir.”

BBC’ye konuşan Queen Mary Üni­versitesi Siyaset Bilimi Profesörü Philip Cowley, bu sonuçların Mu­hafazakarlar ve İşçi Partisi için ola­bilecek en kötü sonuçlar olduğunu söylerken bunun uzun vadeli etkile­rini kestirmenin zor olduğunu söy­ledi. Cowley, genel seçimlerle AP se­çimleri arasında farklar olduğunu ve seçmenlerin AP seçimlerinde daha fazla protesto oyu vermeye yatkın olduğunu söyledi.