22 Şubat 2024
Maliye Bakanı, 6 Mart’ta açıklayacağı ilkbahar bütçesinde bir yandan büyümeyi artırırken diğer yandan da İngiliz işçilere yönelik vergi indirimleri konusunda zorlu bir dengeleme hamlesiyle karşı karşıya..
Maliye Bakanı Jeremy Hunt, hükümetin en son vergi ve harcama tedbirlerini, Muhafazakârların yıl sonundan önce yapılacak genel seçimlerden önceki son mali açıklaması olması muhtemel olan bahar bütçesinde açıklayacak.
The Times’ta yer alan habere göre,Muhafazakârlar, İngiliz işçileri üzerindeki ağır vergi yükünü azaltmak ve ekonominin geçen yılın sonunda resesyona girmesinin ardından büyümeyi artırmak istediklerini söyledi. Ancak Bütçe Sorumluluk Ofisi’nin son tahminlerine göre vergi yükü, yüzde 37,7 ile İkinci Dünya Savaşı’nın hemen sonrasından bu yana en yüksek seviyesine ulaşma yolunda ilerliyor.
Bahar bütçesi ne zaman?
Hunt, bütçesini 6 Mart Çarşamba günü öğle yemeğinden hemen önce Avam Kamarası’nda milletvekillerine sunacak. Hükümetin bağımsız mali gözlemcisi olan Bütçe Sorumluluk Ofisi, bütçe politikalarına ilişkin denetimini ve ekonomi ile kamu maliyesine ilişkin tahminlerini öğleden sonra yayınlayacak.
Bahar bütçesinde neler olması muhtemel?
Maliye Bakanı, 1950’lerden bu yana en yüksek vergi yüküyle karşı karşıya olan hane halkları için vergi indirimi olasılığını uzun süredir takip ediyor. Yüksek enflasyon, dondurulmuş gelir eşikleri ve artan işletme vergilerinin bir araya gelmesiyle ülkenin vergi yükü GSYH’nin yüzde 35’inin üzerine çıkarak İkinci Dünya Savaşı’ndan bu yana en yüksek orana ulaştı.
Herhangi bir vergi indiriminin kapsamı, Hunt’ın bütçe kuralları karşısında ne kadar mali boşluğa sahip olduğuna bağlı olacak. Geçtiğimiz Kasım ayındaki sonbahar açıklamasında OBR, Hunt’ın sadece 13 milyar sterlinlik bir marja sahip olduğunu ve bunun kayıtlardaki en düşük marjlardan biri olduğunu söylemişti. 2028 yılına kadar borcu azaltma hedefini tutturmak için ek bir yılı olması da buna yardımcı olmuştu.
Akaryakıt vergisi
Hükümetin akaryakıt vergisindeki dondurma kararını 14. yıl üst üste uzatması ve küresel enerji krizinin maliyetini hafifletmeye yardımcı olmak üzere 2022’de benzin vergilerinde yapılan 5 pennylik indirimi yerinde tutması bekleniyor. Hunt, verginin dondurulmasını uzatması halindeakaryakıt vergisi indirimlerini uygulamaya konulduktan sonra geri alamayan bakanlar arasına katılmış olacak. Mevcut vergi, dizel ve benzinde litre başına 52.95p’lik sabit bir oranda uygulanıyor. Verginin dondurulmasının uzatılmasının 2027-28 yıllarında Hazine’ye yılda yaklaşık 6 milyar sterline mal olması bekleniyor.
Gelir vergisi
Hükümet tarafından düşünülen “büyük patlama” vergi indirimlerinden biri, 31 milyondan fazla çalışana yardımcı olacak temel gelir vergisi oranında yapılacak bir indirim. Hazine yetkilileri, temel oranda yapılacak 2 pennylik bir indirimin etkisini modellemekte olup, bu indirimin yılda 14 milyar sterline mal olacağı ve Başbakanın öngördüğü mali boşluğun neredeyse tamamını kullanacağı tahmin ediliyor. Gelir vergisinde yapılacak 1 pennylik bir kesintinin maliyeti ise 6 milyar ila 7 milyar sterlin arasında olacak.
Milyonlarca düşük ücretli çalışan, hükümetin 2022 yılında kazanç eşiklerini dondurmasının ardından daha fazla gelir vergisi ödemeye itildi. O zamandan bu yana yükselen enflasyon, hanehalklarının kazançlarının enflasyona paralel olarak arttığı ancak artık fiyatlara paralel olarak artmayan kazanç eşiklerini geçtiklerinde maliyeye daha fazla ödeme yapmak zorunda kaldıkları mali sürüklenme olarak bilinen durumu yarattı.
Temel oranda yapılacak bir indirim, vergi yükünün on yılların en yüksek seviyesine çıkması anlamına gelecek. Hükümet, 2028’de sona ermesi planlanan tarihten önce gelir vergisi eşiklerini enflasyona paralel olarak çözüp yeniden düzenlemek istediğine dair herhangi bir öneride bulunmadı.
Ulusal sigorta
Çalışanlar üzerindeki kişisel vergileri azaltmak için daha ucuz bir seçenek, hükümetin yılın başında 2p’lik bir kesinti yapmasının ardından ulusal sigorta oranında yeni bir indirime gidilmesini içerebilir. Vergide yapılacak 1p’lik bir indirim, maliyeye yılda yaklaşık 5 milyar sterline mal olacak ve Hunt’ın çalışan aileler üzerindeki vergileri azaltma vaadini karşılayacak.
Veraset vergisi
Hükümet uzun zamandır, Birleşik Krallık’taki tüm mülklerin yüzde 4’ünden daha azı tarafından ödenen ancak ülkedeki en sevilmeyen vergilerden biri olan veraset vergisinin azaltılmasını ya da tamamen kaldırılmasını tartışıyor.
Mali Araştırmalar Enstitüsü’ne göre, veraset vergisinin kaldırılması 7 milyar sterline mal olacak ve bunun büyük kısmı 2.1 milyon sterlinden fazla değere sahip en zengin mülklere yansıyacaktır. Düşünce kuruluşuna göre, mevcut sistem devam ettirilirse, on yıl içinde hükümete 15 milyar sterline kadar gelir sağlayabilir.
Turizm vergisi
Hunt, 2022 yılında uluslararası turistler için gümrüksüz alışveriş sistemini sona erdiren selefi Kwasi Kwarteng tarafından ilan edilen “turizm vergisini” geri alması için baskı altında.
Maliye Bakanı, OBR’den, KDV’siz alışverişin sona ermesinin ekonomi için herhangi bir fayda sağlayıp sağlamadığını değerlendirmesini ve Mart bütçesinde bu politikayı iptal etmesini istedi.