İngiltere ekonomisi krizden kurtulma peşinde

11 Temmuz 2022

İngiltere’de resesyondan daha çok ‘ekonomik kriz’den bahsediliyor. İngiltere, enflasyondan vergiye, iş gücü arzında yaşanan sıkıntılardan AR-GE’ye kadar birçok kilit sorunla yüzleşmeye çalışıyor

The Guardian’dan Phillip Inman’ın haberine göre, İngiltere pandemiden birçok ekonomik göstergede alarm vererek çıktı.

İngiltere ekonomisinin bu yıl ve gelecek yıl göstereceği performansa dair beklentiler, Rusya’nın Ukrayna’yı işgali, henüz çözülmemiş bir yığın sorunu da beraberinde getiren AB’den boşanma süreci ve birçok sektörü etkileyen küresel tedarik zincirindeki tıkanıklıklar karşısında zayıfladı.

Finansgundem.com’un derlediğ bilgilere göre, Boris Johnson’ın görevinden ayrılmasının ardından yeni gelecek hükümetin, işletmeler için ekstra destek sağlayarak olası bir resesyondan kurtulmanın yollarını ararken, hanehalkı gelirleri üzerindeki enflasyonist baskıları hafifletmek için de eski Başbakan Rishi Sunak’ın harcama kısıtlamalarından kurtulması gerekiyor.

Ekonomik bir krizin açık şekilde dillendirildiği İngiltere’de olumlu senaryolar tükenmiş durumda.

Enflasyon

İngiltere’de tüketici fiyatları endeksi pandemi sürecinde neredeyse 0’dan yüzde 9,1’e sıçradı. Ekim ayına kadar bu oranın yüzde 11’e ulaşması bekleniyor.

Enflasyonda yaşanan bu önlenemez artışın yükselen enerji fiyatlarıyla gaz ve elektrik faturalarını yılda ortalama 2.800 euronun üzerine çıkaracağı tahmin ediliyor.

Çoğu ekonomist fiyatlardaki artışın gelecek yıl normale döneceğine inanıyor ancak tahminlerin hepsinin bir ön şartı var: Ukrayna Savaşı’nın sona ermesi.

Bilindiği üzere bu süreçte Brent ham petrolün fiyatı Rusya’nın Ukrayna’yı işgaliyle alevlenmiş ve neredeyse iki katına çıkarak 128 dolar seviyelerine kadar yükselmişti. Brent petrolün fiyatı son toparlanmanın ardından 102,5 dolar seviyesinde seyrediyor.

GSYİH

İngiltere, ekonominin altüst olduğu 2020 yılı Nisan ayında, 18. yüzyılın başlarından bu yana milli gelirde gerçekleşen en büyük düşüşü yaşadı.

Hızla toparlanan milli gelir, küresel ekonomide yaşanan belirsizlikle bu yıl yine yavaşladı. İngiltere gıda ürünlerinin yarısından fazlasını ve enerji ihtiyacının çoğunu ithal ediyor ve bu da onu küresel şoklara karşı savunmasız kılıyor. Bir sonraki ay açıklanacak olan Mayıs ayı verilerinde de aylık bazda art arda üçüncü kez daralma bekleniyor. İngiltere ekonomisinin GSYİH’sı 2019 yılı Kasım ayından yalnızca yüzde 0,9 daha büyük bir seviyede bulunuyor.

Vergi yükü

İngiltere’de, Johnson hükümetinin pandemi sırasında harcamaları karşılamak için işletmeler ve hanehalkları üzerindeki vergileri artırma planının tersine çevrilmesi için uğraş veriliyor. Ancak vergi indirimlerinin kapsamı, Rusya’dan gelen tehdit sonrası savunma harcamalarının artırılmasına yönelik önerilerin arasında geri plana atılacak gibi duruyor. Daha fazla ekonomik şok ve yaşlanan nüfus, hazineden talep edilecek nakit taleplerini artıracağa benziyor. İngiltere gıda ürünlerinin yarısından fazlasını ve enerji ihtiyacının çoğunu ithal ediyor ve bu da onu küresel şoklara karşı savunmasız kılıyor.

Ticaret

Ticaret rakamlarının GSYİH’ya oranı bakımından on yıllardır birbirini takip eden İngiltere ve Fransa ayrışmış gözüküyor. 2021 yılında yaşanan pandemi sonrası küresel toparlanma tüm engelleri kaldırmıştı.

Ancak son rakamlar İngiltere’nin ticaretinin durgunlaştığını, Fransa’nın pozisyonunun ise çarpıcı biçimde iyileştiğini gösteriyor. Birçok ekonomiste göre ise bunun nedeni Brexit. İngiltere Uluslararası İhracat ve Ticaret Enstitüsü de son değerlendirmesinde, Birleşik Krallık genelinde toplam ihracat gelirlerinin bir önceki aya göre yüzde 2 oranında düştüğünü belirtiyor. Değerlendirmede pandemi, tedarik zincirindeki aksaklıklar, Ukrayna Savaşı ve Brexit nedeniyle işletmelerin karşılaştığı zorluklardan söz ediliyor.

İş gücü piyasası

Tahminler, İngiltere’nin 2022 yılında, 2019 yılında beklenenden yaklaşık 1,2 milyon daha az işçiye sahip olduğunu gösteriyor. Bunda birçok AB çalışanının pandemi sürecinde ülkelerine dönmesinin büyük etkisi bulunuyor. Ayrıca yaşı geçgin işçilerin emekli olması ve on binlerce öğrencinin eğitimlerine geri dönmesinin de bu rakamlarda katkısı var.