Yeni vergiler, bütçedeki açığı kapatabilir mi?

28 Ekim 2024

Maliye Bakanı Rachel Reeves, son yılların en önemli İngiltere bütçe sunumlarından birine hazırlanıyor ve 40 milyar sterlinlik finansman açığını kapatma zorluğuyla karşı karşıya.

Enflasyon ve yavaş büyüme gibi ekonomik baskılar ülkenin kamu maliyesini yoğun incelemeye tabi tuttu. Şimdi soru, açığı kapatmak için yeni vergiler veya kamu hizmetlerinde kesintiler yapılıp yapılmayacağıdır. 40 milyar sterlinlik açık, daha önce 22 milyar sterlinlik bir açıkla ilgili endişelerin ardından geldi.

Ekonominin kırılgan bir durumda olduğu bir ortamda Reeves’in önerilerinin hükümet daireleri, işletmeler ve kamuoyu üzerinde geniş kapsamlı etkileri olacak. Vergi artışlarına ilişkin endişeler artarken, İşçi Partisi’nin seçim bildirgesinde gelir vergisi, Ulusal Sigorta ve KDV’de artış yapılmayacağı belirtiliyor ve bu da gerekli fonların toplanması için sınırlı seçenekler bırakıyor. Muhtemel çözümlerden biri, işverenlerin Ulusal Sigorta…

(NI) katkılarını artırmaktır. İşçi Partisi çalışanlar için herhangi bir artış yapmayacağını açıklasa da Reeves, işletmelere ek NI maliyetleri yüklemeye istekli olduğunu belirtti. Bu, maaşlardaki mevcut NI oranının artırılmasını (şu anda %13,8) veya işveren tarafından ödenen emeklilik katkılarına yaklaşık %2 oranında NI getirilmesini içerebilir.

Emeklilik katkılarıyla ilgili NI’da yapılacak bir artış 17 ila 22 milyar sterlin arasında bir gelir yaratabilirken, maaşlarda yapılacak %1’lik bir artış ise 8,5 milyar sterlinlik ek bir gelir sağlayabilir. Bu önlemler birlikte, bireysel vergi mükelleflerini doğrudan etkilemeden finansman açığının önemli bir kısmını kapatabilir. Bir diğer olasılık ise uzun zamandır beklenen yakıt vergisi artışıdır.

On yıldan uzun süredir dondurulmuş olan bu vergi, özellikle yakıt fiyatları düştükçe yeniden ele alınabilir. Litre başına 10 penilik bir artış, 4 ila 5 milyar sterlin arasında bir gelir sağlayabilir; ancak elektrikli araçlara geçiş ve 2035 yılına kadar benzinli ve dizel araçların aşamalı olarak kullanımdan kaldırılmasının planlanması, uzun vadeli geliri sınırlayacaktır.

Sermaye Kazanç Vergisi (CGT) de, kazanılmamış servet (temettü gibi) üzerindeki vergilerin gelir vergisi oranlarıyla uyumlu hale getirilmesine odaklanılarak revize edilebilir. Şu anda CGT oranları gelir vergisi oranlarından daha düşüktür (sermaye kazançları için %20 ve gayrimenkul için %24). CGT oranlarını artırmak yıllık yaklaşık 6 milyar sterlin getirebilir. Ancak İşçi Partisi, mülk işlemlerini caydırabileceğinden korktuğu için ikinci mülklerdeki vergileri artırma konusunda temkinli davrandı.

Miras vergisi reformu, Reeves’in hedef alabileceği bir diğer alan olup, servetin yeniden dağıtılmasını hedefleyen potansiyel değişiklikler içeriyor.Bu tür ayarlamaların yaklaşık 3 ila 5 milyar sterlin tutarında bir gelir sağlayabileceği tahmin edilirken, eleştirmenler bunun yatırımı caydırabileceği ve daha geniş ekonomik etkilere yol açabileceği konusunda uyarıyor.

Bu potansiyel vergi artışlarına yönelik kamuoyu tepkisi karışık olmaya devam ediyor. Birçoğu ekonomik belirsizlik ortamında mali durumları konusunda endişeli.