Postane-Horizon skandalıyla ilgili kampanyayı yürüten Alan Bates, bunun ‘yapılacak en doğru şey’ olduğunu söyledi; bu hamle 450 milyon sterlinlik tazminatın önünü açacak
Alan Bates, 21 yıldır sürdürdüğü adalet kampanyasının yüzlerce posta müdürünün mahkumiyet kararının bozulmasını sağlayacak tarihi bir zafer kazanması üzerine “artık zamanı gelmişti” dedi.
İngiltere tarihindeki en büyük adalet yanlışını ortaya çıkarmak için 2003 yılında kampanya başlatan 69 yaşındaki “kahraman” posta müdürü, Çarşamba gecesi, No 10’un şövalyelik unvanı için kendisini desteklemesi üzerine “tüm ülke arkamızda” dedi.
Rishi Sunak Avam Kamarasında yaptığı konuşmada; Post Office Horizon skandalında haksız yere yargılanan 800 postacının itibarını iade etmek için “haftalar içinde” yeni bir yasa çıkarılacağını söyledi. Başbakan, bu hamlenin ‘hayatlarını yeniden inşa etmelerine yardımcı olmak için’ 600.000 £’dan başlayan tazminatların önünü açacağını söyledi.
Bates, TheTimes’a yaptığı konuşmada şunları söyledi: “Zamanı gelmişti, yapılacak en doğru şey buydu. Artık tüm ülke arkamızda.”
Kendisine yöneltilen, ‘bu akşam kutlama yapıp yapmayacağı’ sorusu üzerine kampanyacı, kendisi ve 1,000’den fazla posta müdürü henüz nihai tazminatlarını almadığı için “şaka yapıyor olmalısınız. Bir şişe şampanya açabilirim belki ama hala yapacak çok iş var. Bir iş bittiğinde, bitmiştir ve biraz rahatlayabiliriz ama henüz o noktada değiliz” diye cevap verdi.
Yetkililer, mahkumiyet kararlarının yıl sonuna kadar bozulacağını ve en kötü etkilenenler için milyonlarca sterlin tazminat ödeneceğini söyledi
Skandalla ilgili kamu soruşturması Perşembe günü yeniden başlamaya hazırlanırken, hatalı Horizon yazılımını tasarlayan Fujitsu’ya skandalın 1 milyar sterlinlik maliyetine katkıda bulunması için baskılar arttı. Adalet Bakanı Alex Chalk Çarşamba gecesi LBC’ye verdiği demeçte; “Çevreyi kirletenler bedelini ödemeli” diyerek, hükümetin Japon teknoloji devine karşı yasal işlem başlatacağına dair en güçlü işareti verdi.
Başbakanlık Soruları’nda Sunak şunları söyledi: “Toplumlarına hizmet etmek için çok çalışan insanların hayatları ve itibarları kendi hataları olmaksızın yok edildi… Mağdurlar adalet ve tazminat almalıdır. Gerçeğin ortaya çıkmasını, geçmişte yapılan yanlışların düzeltilmesini ve mağdurların hak ettikleri adaleti almalarını sağlayacağız.”
“Benzeri görülmemiş tepki”, geçen hafta ITV’de dramatize edilen iki yıllık ‘Bates vs Post Office’ davasının ardından, skandalın nihayet Yüksek Mahkeme’de ortaya çıkmasından dört yıl sonra geldi. Temyiz Mahkemesindeki ilk karar 2021’de 39 mahkumiyeti bozduğunda, bunu yüzlercesinin izleyeceği umuluyordu ancak çok azı öne çıktı. Sonuç olarak, 236’sı hapis cezasıyla sonuçlanan 980 kadar haksız mahkumiyet kararından sadece 93’ü bozuldu.
Önerilen yasa Avam Kamarasında oylamaya sunulacak
Sir Keir Starmer Pazartesi günü yaptığı açıklamada İşçi Partisinin yasayı destekleyeceğini söyledi.
On yılı aşkın bir süredir posta müdürleri için kampanya yürüten İşçi Partisi milletvekili Kevan Jones haberi memnuniyetle karşılayarak şunları söyledi; “Hangi şekilde yaparsak yapalım bu iş biraz karışık olacak ama yapılması gerekiyor çünkü dışarıda hala bu mahkumiyet kararlarının bozulması gereken insanlar var. Bu çok gecikmiş ve yapılması gereken doğru bir şey.”
Posta İşleri Bakanı Kevin Hollinrake, hükümetin her bir davanın gerçeklerine dayanarak bireysel beraat kararlarını hızlandırmanın yollarını düşündüğünü söyledi. Bu durumda her posta müdürünün mahkemede bir gün geçirebilir ancak bunun “kapsamlı ve zaman alıcı bir idari süreç” olmadan mümkün olmadığını kaydetti. Bakan The Times’a verdiği demeçte; “Bu gerçekten harika bir an. Bu sabah Alan Bates ile konuştum. O’na çok fazla övgüde bulunamazdınız ancak şimdi bunu başardı.”
Posta müdürlerinin mahkumiyetlerinin iptal edilmesi için herhangi bir şey yapmaları gerekmeyecek ancak tazminat talep edebilmeleri için masum olduklarına dair yeminli bir ifade imzalamaları istenecek. Kabul edilmesi halinde sadece İngiltere ve Galler’de uygulanacak olan yasa, bir suçtan doğru bir şekilde mahkum edilen herkesin yeniden yargılanabilmesini sağlayacak ve suçlama kararları Kraliyet Savcılık Servisi’nin olağan kanıt ve kamu yararı testlerine dayanacak. Suçlu bulunanlar tazminatlarını kaybetmek üzere mahkeme kararıyla karşı karşıya kalacak.
Temyizi kazanan 93 posta müdürünün yaklaşık dörtte biri 600.000 sterlinlik tazminatı kabul etmeyi seçerken, geri kalanlar daha yüksek ödeme alma umuduyla “bozulan mahkumiyetler” programının bir parçası olarak kaldı. En büyük tazminat taleplerinin birkaç milyon sterline ulaştığı anlaşılıyor. Bu kişilere bugüne kadar 32 milyon sterlinden fazla tazminat ödenmiş ve 30’u nihai bir uzlaşma almıştı. İflas eden ya da paralarını geri ödemek zorunda kalan 3,000 mağdurun daha 150 milyon sterlinden fazla tazminat talep etmesi bekleniyor.
Adalet Bakanlığı, İskoçya ve Kuzey İrlanda’daki siyasetçilerle “görüşmelerin devam ettiğini” ve hükümetin “önümüzdeki günlerde” genel aklanmanın temyiz mahkemeleri tarafından onanan “az sayıdaki” mahkumiyet kararına uygulanıp uygulanmayacağını değerlendireceğini söyledi.
Haksız yere mahkum edilen ve hayatını kaybeden postacıların aileleri tazminat alabilecek.
Chalk şunları söyledi: “Bunlar gerçekten istisnai durumlardır ve bu yanlışı hızla düzeltmeli, mahkum edilenlerin adil ve hızlı bir şekilde tazmin edilmesini sağlamalıyız.” Başka bir bakan, Paula Vennells’in Postane skandalıyla ilgili kamu soruşturmasında “suçlu” bulunması halinde 2 milyon sterlinlik ikramiyeyi geri ödemek zorunda kalabileceğini bildirdi. Hollinrake, performansa bağlı ücretini geri almak için harekete geçmenin “ona uygulanacak bir yaptırım olabileceğini” söyledi. Posta işleri bakanı BBC’ye şunları söyledi: “Paula Vennells’in suçlu olup olmadığını henüz bilmiyoruz, şu anda ‘Sorumlu kişi sensin’ diyemeyiz. Belki de ikramiyelerin kaldırılması ona uygulayacağımız bir yaptırım olabilir.”
Bu yorumlar, 2010-2019 yılları arasında postaneyi yöneten eski genel müdürün CBE unvanını “alt posta müdürleri ve ailelerinin yaşadığı yıkım için gerçekten üzgün olduğunu” belirten bir açıklama ile geri vermesinin ardından geldi. 64 yaşındaki Vennells’e 2012’den 2019’daki ayrılışına kadar yılda 100.000 £’dan fazla ikramiye ödendi. En büyük ikramiyesi olan 245.000 Sterlin, ‘Mr Bates vs The Post Office’, ITV dizisinde tasvir edilen posta müdürü davasının en yoğun olduğu 2019 takvim yılı içindi.. Toplam 2.2 milyon Sterlin tutarındaki ikramiyeler, yıllık 320.000 Sterlin tutarındaki maaş ve emeklilik maaşına ek olarak verildi.
The Times, 2018 yılından itibaren hükümetin Post Office yönetim kurulundaki temsilcisinin, yönetici ikramiyelerine karar veren ücret komitesinin bir üyesi olduğunu ortaya çıkardı. Horizon skandalı nedeniyle yönetim kurulu tarafından uygulanan tek ceza, 2018-19 mali yılında “devam eden postmaster grubu davası ve bunun işletme üzerindeki etkisi” dikkate alınarak 35.950 sterlinlik bir indirim oldu.
‘Bates vs Post Office’ davasının ardından hükümet, şirketin iflas etmesini önlemek için 780 milyon sterlinlik tazminat faturasını ödemeyi kabul etti. Vennells, olası adalet yanlışlıklarını gerektiği gibi soruşturmamakla ve yüzlerce alt postacıyı iki yıl süren ve 90 milyon sterline mal olan bir Yüksek Mahkeme savaşına sürüklemekle suçlanıyor. Postane hesapları, genel müdürün ikramiyesinin “kişisel ve ticari” hedeflere tabi olduğunu belirtiyor. Vennells’in sözleşmesinde “hata veya ağır suiistimal” durumunda parayı geri ödemesini gerektiren bir claw-back maddesi bulunduğu da eklendi.
Daha önce avukatları ve bilişim uzmanları tarafından yanlış yönlendirildiğini söyleyen Vennells’e yorum yapması için ulaşıldı. Vennells’e, salı günü şunları söyledi: “Horizon sisteminin bir sonucu olarak haksız yere suçlanarak ve kovuşturularak hayatları paramparça olan alt posta müdürleri ve ailelerinin yaşadığı yıkım için gerçekten çok üzgünüm. Desteklediğim ve işbirliği yaptığım kamu soruşturmasına ifade verene kadar daha fazla yorum yapmayacağım.”