Sterlinde yaşanan değer kaybının petrol gibi yurt dışından ithal edilen ürünlerin fiyatını yükseltmesiyle, enflasyon ocak ayında son iki yılda görülen en yüksek seviyeye çıktı.
Fiyatların bu yıl daha hızlı artarak aile bütçelerini baskı altına alması ve ekonomik büyümeyi yavaşlatması bekleniyor. İngiltere Merkez Bankası’nın enflasyon hedefi %2 olmasına rağmen, ekonomi uzmanları fiyat artışı oranlarının 2017 yılı boyunca %3 veya daha yüksek olacağını tahmin ediyor. Yakıt fiyatları, yıllık olarak bakıldığında ocak ayında %16.8 arttı.
Bu artış da 2011 yılından bu yana görülen en hızlı artış oldu. Gıda fiyatları ise bir yıl öncesine kıyasla %0.5 oranında düşerek ailelerin biraz da olsa rahatlamasını sağladı.Buna rağmen, ocak ayındaki gıda fiyatlarının aralık ayına oranla arttığı belirtiliyor.
Pantheon Macroeconomics’ten Samuel Tombs, yaptığı açıklamada ithalata bel bağlamış olan perakendecilerin, gelecek aylarda ürün fiyatlarını büyük oranda yükseltmesini beklediklerini söyledi. Üretim yapan firmalar, bu durumdan en çok etkilenen firmalar olarak göze çarpıyor.Üreticiler, geçen yılda hammadde fiyatlarının %20’den daha fazla bir oranda arttığını ifade etti.Henüz bu artışları tüketicilere yansıtmış olmasalar da, gelecek aylarda fiyat artışları yaşanabileceği belirtiliyor.
AİLE BÜTÇELERİNİ BASKI ALTINA ALAN ETKENLER
Ekonomi uzmanları, enflasyonun son iki yılın en yüksek seviyesine çıktığını ve artmaya da devam edeceğini düşünüyor. Ekonomik büyüme ve maaş artışlarının yavaşlaması halinde ise bu durum aile bütçelerini baskı altına alabilir.
Bu ciddi bir sorun mu?
%1.8’lik enflasyon oranı 2014 yılının ortalarından bu yana görülen en hızlı fiyat artışlarının yaşanmasına neden olsa da, geçmiş tarihteki standartlara göre halen oldukça düşük. Yetkililer, enflasyonun %2 oranında devam etmesini hedefliyor ve 2011 yılında tüketici fiyatlarının artış oranı %5’ten fazlaydı. 2015 yılının başlarında enflasyonun sıfıra düşmesi ve maaşların artmasıyla ailelerin durumu düzelmişti, fakat bu yıl %3 oranına çıkması bekleniyor.
Fiyatlar neden artıyor?
Bu durum sterlinin değer kaybetmesi ve ticari ürün fiyatlarının artmasından kaynaklanıyor. Brexit referandumu sonrasında sterlin %15 civarında değer kaybetti ve bu da yırt dışından ithal edilen ürün masraflarının artmasına neden oldu. Ulusal İstatistik Ofisi (ONS)’nin açıklamasına göre, ocak ayında enflasyona sebep olan en önemli etkenler petrol ve dizel fiyatlarındaki artış oldu.
Diğer ürünler bu durumdan nasıl etkilendi?
Süpermarketkerin arasındaki rekabet sebebiyle, yiyecek fiyatları 2014 yılının ortalarından bu yana düşmekte. Fakat ithal ürün masraflarının artması bunun da sonunu getirebilir. Yine de, başka ürün fiyatlarında da yıllık düşüşler görüldü. Ayakkabı fiyatları %2.1, araba ve diğer araç fiyatları ise %0.4 oranında düştü.
Bu durum gelecek için ne gösteriyor?
Enflasyon artışının etki edeceği bir başka konu ise, İngiltere Merkez Bankası’nın faiz oranları hakkında vereceği karar olabilir. Banka’nın para politikası kurulunun hedefi enflasyonu %2 seviyesinde tutmak. Eğer enflasyon bu seviyenin üstüne çıkarsa, ekonomiyi soğutmak ve fiyat artışlarını kontrol altına almak için faiz oranları yükseltilebilir. Enflasyonun hedeflenenden daha yukarıya çıkacağı tahmin edilse de, İngiltere Merkez Bankası Başkanı Mark Carney, şimdilik faiz oranlarını yükseltmek gibi bir düşüncelerinin olmadığını söylüyor.