Sanatçı Metin Şenergüç’ü yitirdik

17 Aralık 2018

Ressam Metin Şenergüç’ü (58) kaybettik. Kendisinden iki gündür haber alınamayınca eski kadın arka­daşı ve dostlarının polisi aramasıyla evinin kapısı açtırılan Şenergüç’ün yatakta cansız bedeni bulundu.

Şenergüç’ün uyku halindeyken bir gün önce (15 Aralık) yaşamını yitirdiği sanılıyor. 8 yaşında bir oğlu olan Şenergüç’ün cenazesi ile ilgili açıklama, otopsi sonrasında yapıla­cağı öğrenildi.

Londra’da yaşayan sanatçı Açık Gazete’ye de köşe yazıyordu.

Şenergüç ile 2 yıl önce söyleşen Faruk Eskioğlu, Şenergüç’ün yaşam öyküsünü şöyle kaleme almıştı:

Sürgün yaşamında ressam oldu: Metin Şenergüç

Metin Şenergüç sürgün yaşa­mında çocukluk hayali sanatçı ol­mayı başardı. İngiltere’nin en iyi sa­nat okullarında üniversite ve lisans üstünü bitiren Şenergüç, toplumdaki bir elin parmaklarını geçmeyen res­samlar arasında. Şenergüç toplumda köşe yazarlığı ile de tanınıyor.

1960’da İzmir’de işçi çocuğu ola­rak beş kardeşin üçüncüsü olarak doğar. İlkokuldan liseye kadar ba­şarılı bir eğitim yaşamından sonra “Yaşamımın başlangıç noktası” de­diği politikayla lisenin son yıllarında tanıştığını anlatan Şenergüç, “Poli­tika her yönüyle yaşamımı belirledi ve yön verdi” diye konuşuyor.

TKP davasından 2 yıl yattığı ce­zaevi yaşamında üniversite sınavına girer, 12 Eylül darbesini koğuşunda karşılar. Cezaevinden tahliye olduk­tan sonra tekrar tutuklanacağını an­layınca kaçak yollarla Yunanistan’a gider. Yunanistan’da kendisi gibi pek çok politik Türkiyeli göçmenle karşılaştığını anlatan Şenergüç, “Ga­rip bir şekilde bugün de Yunanistan göçmenler için hâlâ ilk ama son du­rak değil. Yunanistan’ın tarihsel rolü olsa gerek” diyor.

Yunanistan’da 4-5 yıl politik sı­ğınmacı olarak kaldığını belirten Şenergüç, 1987’de Belçika’nın baş­kenti Brüksel’de yaşamaya karar verir. Orada yaşayan Türkiyelileri “Çok muhafazakar” olarak tanımla­dığı Brüksel’de 2 yıl kadar kaldıktan sonra tekrar Yunanistan’a döner, daha sonra bir süre Almanya’da ya­şamayı dener.

Üniversite okumak için 1990’de Londra’ya gelen ve sığınma isteyen Şenergüç, toplumun yoğun olduğu Hackney ve Haringey’i mesken edi­nir. Üniversite öncesi kursları ta­mamladıktan sonra 1994’de Camber­well School of Art’ın Güzel Sanatlar Resim bölümüne girer. 1998’de de master için St. Martins School of Art’a başlar ve iki yıl sonra mezun olur.

Çocukluk yıllarında ressam ya da mimar olma hayalini fırtınalı ve sürgün politik yaşamına rağmen gerçekleştiren Şenergüç, “Politika­nın yanında ikinci bir element daha eklendi. Sanat da yaşamımı belirle­meye başladı, iki ayağım üzerinde yükseldim” diye konuşuyor.

Şenergüç sanatını şöyle anlatıyor:“İzm’ler hiçbir zaman beni ilgilendirmedi. Yani onlara bir kıla­vuz gibi bakmadım. İçimden geldi­ğini, sezgilerimi kovalamayı seçtim. İzlediğim stratejiyi ‘aynılıklar içinde farklılıklar aramak’ olarak özetleye­bilirim. Bir ‘şey’i tekrar ediyorum. Bir elin hareketiyle ortaya çıkmış bir çizgi, bir şekil, sembol ya da başka bir şey de olabilir bu. Tekrarlanan şey taaa ki değişime uğrayıncaya ka­dar. O anı, tekrarlanan neyse onun dönüştüğü noktaya gelince anlaya­bilirsiniz zaten. İngilizce’de ‘Mark Making’ denilen herkesin eli, çizgisi farklıdır. Onu arıyordum belki de.”

Metin Şenergüç (Fotoğraf: Vehbi Koca)

İngiltere, Yunanistan ve Türkiye’de sergilere katıldığını be­lirten Şenergüç, “Sanat günümüzde yüzde 20 yaptığın işlerle ilintili, ka­lanı kendini pazarlamakla… Kapi­talist bir ülkede yaşıyoruz. Sanatın metaya dönüşmesi yeni bir şey değil ama sanatçının da bir birey olarak metaya dönüştüğünü görüyorsunuz artık. Galeri sahibi ya da küratör sa­natçının yapıtlarını görmeden daha sanatçıyla konuşurken veya sadece CV’sine bakarak bile karar verebi­liyor, eğer kendinizi iyi pazarlıyor­sanız. Bu açıdan çok yeteneksizim” diyor.

Şenergüç, BK’deki toplumun sa­nata ilgisi ve toplum içinden çıkan sanatçı oranı ile ilgili sorumuzu da şöyle yanıtlıyor: “Türkiye’deki top­lumsal yapıyı biraz yansıtıyor ga­liba… Londra’da yaşayan Türkiyeli toplumun oranına göre aslında sa­natçı sayısı az değil. Belli bir düzeyde eğitim almış insanlar, eğitimli kesi­min bile sanata ilgisi yüzeysel, bi­linçli değil. Ancak yüzde 10’unun ilgili olduğunu söyleyebilirim. Bu kesim, sanatsal üretimi satın alma konusunda da sorunlu. Sanatçının haliyle ürettiğini gösterme yanında satma gibi bir sorunu da var. Ne yazık ki ürettiği sanatı ile yaşamını sürdü­ren bir sanatçı bizim toplumda ta­nımıyorum. Sadece bizim için değil, genelde sanatçının ‘kaderi’ bu diye­bilirim. Bu anlamda bir İngiliz sanat­çıyla kaderimiz farklı değil. Sadece sanat üretimiyle yaşayamıyorsun. Ek iş yapmak zorunda kalıyorsun. O zaman da sanat üretimine ayırman gereken zamandan çalındığını hisse­diyorsun. Bu da insanda tahta-zım­para misali bir yıpratma yaratıyor…”

Açık Gazete’nin de içinde bulun­duğu bazı demokrat medyada köşe yazan Şenergüç, “Bazen okuyup ya­zıyorum, sonra geri çekilip resim yapmaya başlıyorum. Yazmak da yaratıcı sürecin bir parçası benim için” diyor.