Vegan veya vejetaryen olmak iklimi ne kadar kurtarıyor?

BBC Future, iki haf – talık bir deneyde vegan, vejetaryen ve omnivor bir diyetten kaynaklanan emisyon ölçümlerini izledi. Gıdadan kaynaklanan emisyon farkı şok edici seviyede çıktı

İngiltere Gıda Standartları Ajansı verilerine göre, İngiltere’de yaşayanların yaklaşık dörtte üçü, araştırma şirketi Statista’ya göre ise ABD’deki insanların yarısından fazlası sürdürülebilir beslenmenin öneminin farkında.

Fakat sorun şu ki, hangi gıdalar gerçekten sürdürülebilir, yeşil ve çevre dostu? Sığır etinden alkollü içeceklere kadar birçok ürün artık “karbon sıfır” etiketiyle satılsa da, bunun doğruluğundan emin olmak çok kolay değil.

En önemli zorluklardan biri gıda emisyonlarına katkıda bulunan birçok farklı faktörün nasıl ölçümleneceği… Örneğin bitkisel gıdaların hayvansallardan daha az enerji gerektirdiğine ilişkin kanıtlar bulunuyor. Peki ama ya çoğu ithalat veya ihracatla dünyanın bir yanından diğer yanına hareket eden bu gıdalar için harcanan enerji… Ayrıca farklı pişirme yöntemlerinin karbon emisyonları…

BBC Future, bu cevapları bulmak için İngiltere’deki York Üniversitesi’nde gıda, iklim ve toplum profesörü olan Sarah Bridle ve araştırmacı Rebecca Lait ile birlikte iki haftalık bir deney gerçekleştirdi. Amaç gıda emisyonlarını analiz etmekti.

Bir vegan olan Zaria Gorvett ve bir vejetaryen olan Martha Henriques’in diyetleri takip edildi. Ev yapımı yemeklerden dolap atıştırmalıklarına kadar tüm yenen yiyecekler sayıldı. Bunları karşılaştırmak için bir de gönüllü bir omnivore’un (yani her türlü yiyeceği yiyen birinin) beslenmesi de izlendi.

Diğer taraftan pişirme şekli, saklama koşulları gibi birçok etkenin çok önemli olduğunu gösterdi. Deney esnasında vegan veya vejetaryen şekilde beslenen birinin, herşeyi yiyenler kadar karbon emisyonu yaratabildiği ortaya çıktı.

Sarah Bridle, “Sebzeler eğer fırında kızartılırsa yiyeceklerin iklim üzerindeki etkisinin yüzde 80’ine bile neden olabilir” diyor.

Bir haftada her bir beslenme türü için üretilen karbon emsiyonu şöyle gerçekleşti:

Vegan: 9.9 kg (Benzinle çalışan bir otomobille 39.6 km sürüşe veya akıllı telefonun bin 204 defa şarj edilmesine eşdeğer).

Vejetaryen: 16.9 kg (Benzinli bir otomobille 41.9 km sürüşe veya akıllı telefonun 2 bin 56 defa şarj edilmesine eşdeğer)

Omnivore: 48.9 kg (Benzinli bir otomobille 194.7 km sürüşe veya akıllı telefonun 5 bin 948 defa şarj edilmesine eşdeğer)