Hamilelik döneminde beslenme

6 Haziran 2014

Gebelik öncesi ve gebelik döneminde yetersiz ve dengesiz beslenme, anne ve bebek ölümlerine yol açan birçok sağlık sorununa sebep olmaktadır. Dünyada her yıl doğan altı bebekten biri 2500 gramın altında ve düşük doğum ağırlığı ile doğmaktadır.
Düşük doğum ağırlığının en önemli nedenlerinden biri, gebe kadınlarda görülen beslenme bozukluklarıdır. Bebek, anne rahminde annenin yedikleri ile beslenir, gelişir, büyür. Annenin tükettiği besinler plasenta ile bebeğe iletilir. Bu nedenle gebelik döneminde enerji ve besin öğeleri gereksinimi artmaktadır. Bu ihtiyaç karşılanmadığı takdirde bebeğin büyüme ve gelişmesi için gereksinim duyulan besin öğeleri, annenin kendi depolarından sağlanır. Bu depoların azalması ve tükenmesi, doğacak bebek kadar annenin kendi sağlığını da olumsuz etkiler. Bunun sonucunda annede, çeşitli hastalıklar ortaya çıkar ve hastalıklara karşı direnç azalır.
Gebelikte beslenme bozukluklarına bağlı olarak, kansızlık ile folik asit (kan hücrelerinin yapımında gerekli), iyot (fiziksel ve zihinsel gelişim için gerekli), kalsiyum (kemik gelişimi için gerekli) yetersizlikleri görülmektedir. Gebelik öncesi ve gebelik döneminde yetersiz ve dengesiz beslenme, anne açısından doğum risklerini beraberinde getirirken, gebelik zehirlenmesi ve anne ölümlerine yol açar. Bebeklerde ise fiziksel ve zihinsel gelişim geriliğine, hastalıklara yakalanma riskinde artışa ve ölü doğuma neden olmaktadır.
Gebelik döneminde nasıl beslenmeli?
Gebelikte aşerme, hormonsal etkiler sonucu gerçekleşir. Bu nedenle canın her çektiği yiyecek değil, vücut için gerekli olanlar gerekli miktarlarda tüketilmelidir. Gebelik boyunca kazanılan kilo, her ay 1-1,5 kg olmak üzere, toplam 9-14 kilo alacak şekilde hesaplanmalıdır. Her gün 2 bardak süt içiniz. Her gün 2-3 kibrit kutusu kadar peynir veya 1-2 kaşık çökelek tüketiniz.
Her gün ek olarak bir adet yumurta veya yumurta kadar et, tavuk, balık tüketiniz. Bu besinlerin tüketilemediği zamanlarda kuru baklagiller tüketiniz. Fasulye, nohut, mercimek gibi kuru baklagillerin yanında, C vitamini açısından zengin bol limonlu salata, taze soğan veya meyve tüketiniz. Gebelikte kansızlıktan korunmak için, yumurta, kırmızı et, kuru baklagiller, pekmez ve taze meyve-sebze gibi yiyecekleri daha fazla tüketiniz.
Vitaminler açısından zengin olan taze sebze-meyveleri her öğünde düzenli olarak tüketiniz. Azar azar ve sık aralıklarla besleniniz, uzun süre aç kalmayınız. Yemeklerde sıvı yağlar tercih ediniz. Gün içinde zeytinyağı tüketmeye özen gösteriniz. Yemeklerde mutlaka iyotlu tuz kullanınız. Böylelikle bebek, guatr hastalığı ve zekâ geriliğinden korunmuş olur. İyodun kayba uğramasını engellemek için, iyotlu tuzu, koyu renk cam kavanozda, gün ışığı almayacak şekilde saklayınız. Yüksek tansiyonunuz varsa yemeklerinizi tuzsuz veya az tuzlu pişiriniz. Sigara ve alkol kesinlikle kullanmayınız. Sigara içilen ortamlardan uzak durunuz. Gebelikte artan sıvı gereksinimini karşılamak için daha fazla su veya süt, ayran, taze sıkılmış meyve suları içiniz.
Her gün en az 10 bardak su içiniz. Çay ve kahve tüketiminizi azaltınız. Yemeklerden bir saat öncesi ve bir saat sonrasına kadar çay ve kahve içmeyiniz. Açık çay tercih ediniz. Ambalajlı besinlerin son kullanma tarihi ve içeriğine dikkat ediniz. İçeriği bilinmeyen besinleri gebelik süresince tüketmeyiniz. Gebelerde D vitamini eksikliği, anne karnındaki bebeklerin beyin ve kemik gelişimini olumsuz etkilemektedir. D vitamininin en iyi kaynağı güneştir. Günde 10-15 dakika güneşe çıkınız.