Avrupa en büyük kumarını oynuyor

10 Haziran 2014

Deflasyon canavarından kurtulmak için, Avrupa Merkez Bankası ticari bankaların depozit hesaplarından faiz alacak. Geçen Perşembe günü Avrupa Merkez Bankası, hasta avro bölgesine hayat vermesi için şimdiye kadar eşi görülmemiş bir uygulama paketi açıkladı.
Avrupa’daki düşük enflasyon, Avrupa Merkez Bankası’nın en büyük sorunu sayılıyor. Böyle devam ederse ekonomik durgunluğa, dolayısıyla da Avronun bitmesine yol açmaktan kaygı duyuluyor. Avrupa, deflasyon tehlikesi ve tüketici ürünlerinde düşen talebe karşı çözüm arayışında. Avrupa Merkez Bankası Başkanı MarioDraghi geçen aylarda ev halkına uygun krediler sağlamak, işletmelerin para harcamalarını ve 18 üyesi olan avro bölgesine açılarak büyümelerini teşvik eden çözümler bulma baskısıyla karşı karşıya kalmıştı.
Bundan dolayı Avrupa Merkez Bankası ticari bankaların depozit hesaplarında para vermek yerine %0,1 faiz alarak bankaları cezalandırma kararı aldı. Yeni uygulama bu hafta Çarşamba günüden itibaren hayata geçiyor. Bu amaçla ticari bankalara sunulan faiz de %0,25’den %0,15’e düşürüldü. Böylelikle merkez bankaları ticari bankalara daha çok kredi vererek, bankaların kendi mudilerine yönelik bireysel ve ticari kredilerini çoğaltmayı ve kolaylaştırmayı teşvik ediliyor.
Bireysel ve ticari kredilerde İngiltere Merkez Bankası’nın “Funding for Lending” programını örnek alarak, ev halkına ve ticari olmayan işbirliklerine kolay borç para veren avro bölgesi bankalarına uygun şartlara fon sağlanacak. Değişen faiz rakamlarının yanı sıra Avrupa Merkez Bankası piyasaya 400 milyar avro kredi sundu. Böylelikle avro bölgesindeki bankaların tümü yeterince ucuz para kullanıp kredi verebiliyorlar. Merkez bankasının açıklamasına göre bu durumda borç para alan bankalara çok sağlam olmayan fonları dahi ek teminat olarak kabul edecek.
Ekonomi uzmanlarına göre Avrupa Merkez bankası euro bölgesinin kronik sorunlarını çözebilmek için kolları sıvamış durumda. Buna göre; ucuz kredi sağlamak, para sürümünü artırmak, deflasyonu atlatmak, talep oluşturmak ve büyümeyi teşvik etmek bu yeni uygulamaların merkezinde görünüyor.
Bu stratejinin merkezinde, ticari bankaların borç almalarını kolaylaştırarak bankaların borç para almak isteyenleri reddetme ihtimalini önlemek yatıyor. Bu yeni uygulamada bankaların “uyuşturucu satıcısına” dönüştüğünü savunan yorumlar da mevcut. Bu varsayıma göre; eğer insanların ceplerinde yeterince para olursa ve dolayısıyla daha çok tüketim sağlanırsa, enflasyon deflasyon tehlikesini defedecek. Ama, insanlar ürünlerin fiyat düşüşünü beklerlerse ve dolayısıyla borç para çekmezlerse, bu uygulama euronun sonu olabilir.
AVRUPA MERKEZ BANKASI 3 ALANDA SAVAŞIRKEN 4’ÜNCÜSÜ DE YOLDA
1. Ticari bankalar için mevduat faizi sıfırdan % -0,1’e düşürüldü. Böylelikle artık bankalar paralarını Avrupa Merkez Bankasında tutmak istedikleri zaman ücret ödemeleri gerekiyor. Resmi makamlara göre bankalar paralarını geri çekip ev halkına ve işletmelere borç olarak yatıracak.
2. Ticari bankalara sunulan faiz %0.25’den %0.15’e düşürüldü.
3. 400 milyar euro büyüklüğündeki bankalar için ucuz fon paketi “Longer-term Refinancing Operations” (LTROs) diye bilinen, ucuz fon paketleri, 400 milyar euro piyasaya sürüldü. Ancak ipotek için değil, sadece finans sektörü dışında olan şirketlere para vermeyi kabul eden bankalar bu ucuz krediden faydalanabilecek.
4. Mario Draghi’nin açıklamasına göre “Quantitative Easing” (QE) programı adı altında Avrupa Merkez Bankası ekonomiyi ucuz fonlarla pompalamayı hedefliyor. İngiltere, Japonya ve ABD Merkez Bankaları şimdiye kadar kendi QE programları ile dünyabütçesine trilyonlarca para aktardılar