Hükümetten, seçim öncesinde ilk kez ev alacaklara yardım sözü

27 Aralık 2023

Seçenekler arasında mevduatları azaltmak için uzun sabit vadeli mortgage’lerin desteklenmesi de yer alıyor.

Muhafazakârlar, genç seçmenleri kazanmak için seçim öncesi bir hediye olarak ilk kez ev alacaklar için konutun ön maliyetini düşürme sözü verecek. Michael Gove, The Times’a verdiği demeçte, partinin kampanyasının ana unsurlarından biri olması beklenen bu konuda, oy verme gününden önce “kesinlikle” yeni bir teklif sunacaklarını söyledi.

Üzerinde çalışılan seçenekler arasında, ilk kez ev alacakların depozito için bulmaları gereken miktarı azaltmak amacıyla çok daha uzun süreli sabit vadeli ipoteklere devlet desteği sağlama planı da yer alıyor. Bu tür planlar, ipotek oranlarının genellikle 30 yıl boyunca sabitlendiği ve temerrüde karşı devlet korumasının büyük mevduat gereksinimlerini azalttığı Amerika Birleşik Devletleri’nde yaygındır.

Diğer seçenekler arasında 2013 yılında başlatılan ancak geçen yıl yeni girişlere kapatılan ‘Help to Buy’ programının bir versiyonunun yeniden canlandırılması da yer alıyor. Bu program yeni alıcılara beş yıl boyunca faiz ödemeksizin satın alma fiyatının yüzde 40’ına kadar devlet öz sermaye kredisi sunuyordu. Yeni inşa edilmiş olması gereken mülkleri satın alanların sadece yüzde 5 depozito biriktirmeleri gerekiyordu. Geçtiğimiz on yıl içinde bu program kapsamında toplam 23.6 milyar Sterlin değerinde 375,654’ten fazla kredi verildi.

Hükümet kaynakları planın ya Mart bütçesinde açıklanacağını ya da Muhafazakâr manifestonun bir parçasını oluşturacağını söyledi.

Bakanlar ayrıca damga vergisi konusunu da yeniden ele alıyor ve bazıları bu verginin insanları taşınmaktan caydırıp, konut piyasasını bozduğunu savunarak verginin tamamen kaldırılmasından yana. Ancak bu durum Londra ve güneydoğu dışındaki ilk kez ev alacaklara pek yardımcı olmayacak, zira 425.000 sterlinin altındaki mülkler için bu vergi ödenmemektedir.

Gove, uzun vadeli sabit faizli ipoteklerin ilk kez ev alacaklara yardımcı olabileceğine inanıyor ancak son yıllarda artan faiz oranları ve enflasyonu körükleme endişesi nedeniyle bunun imkansız olduğunu söyledi: “Şu soruyu soruyoruz: Gerekli depozito miktarı nedeniyle zorlanan makul gelirli insanların konut merdivenine çıkabilmelerini nasıl sağlayabiliriz? Hiçbir şeyi önceden söylemek istemiyorum… ama bu, ipotek piyasasında diğer ülkelerde olmayan bazı katılıklara bakmakla ilgili.”

Muhafazakârların bir sonraki seçimlere ilk kez ev alacaklara daha fazla yardım vaat ederek girip giremeyecekleri sorusuna ise şu yanıtı verdi “Evet, yapmalıyız. Kesinlikle.” Gove’un yorumları, partinin genç seçmenleri kazanma şansı olması için “konut konusunda büyük bir teklife” ihtiyaç olduğunu söyleyen bir başka üst düzey Muhafazakar kampanya stratejisti tarafından desteklendi.

YouGov’un The Times için yaptığı kamuoyu yoklamasına göre 24-49 yaş grubundakilerin sadece yüzde 11’i bir sonraki seçimde Muhafazakârları destekleyeceğini söylerken, bu oran 65 yaş üstü grupta yüzde 43’e çıkıyor. Stratejist. “Bu grup ağırlıklı olarak şu anda bize oy vermeyeceğini söyleyen bir grup. Tekrar düşünmelerini sağlamak için somut bir teklif sunmamız gerekiyor” dedi.

Bir Hazine kaynağı, Maliye Bakanı Jeremy Hunt’ın bir süredir uzun vadeli mortgage seçeneklerini araştırmaya istekli olduğunu ancak yüksek enflasyon ve faiz oranları nedeniyle bunun “gerçekçi bir seçenek” olmadığını söyledi. Kaynak, “Faizler düşmeye başladıkça, bu şimdi kredi verenlerle değerlendirebileceğimiz bir şey gibi görünüyor” diye ekledi.

Ev sahipleri geçtiğimiz yıl boyunca yüksek mortgage oranlarından etkilenmiş olsa da, beklenenden daha iyi gelen enflasyon verilerinin ardından oranların önümüzdeki yılın başlarında düşmeye başlayacağı beklentisi artıyor. Analistler şimdi, beş yıllık sabit faizli ipoteklerin mayıs ayından bu yana ilk kez yüzde 4’ün altına düşmesini bekliyor.

Kaynak, Hunt’ın kasım ayındaki sonbahar açıklamasından önce ilk kez ev alacaklara daha fazla yardım etmeyi düşündüğünü, ancak “Banka’nın enflasyonu düşürme çabalarına ters düşecek bir şey yapmamak” için buna karşı karar verdiğini de sözlerine ekledi. Kaynak şunları söyledi: “Ancak daha istikrarlı bir ortama geçerken elimizde daha fazla seçenek var. Siyasi olarak bir şeyler yapmak mantıklı. Bu kesinlikle bir sonraki seçimlere girerken bir teklif sunmamız gereken bir şey.”

Muhafazakârların iktidara geldiği 2010 yılında 31 olan ilk kez konut satın alanların yaş ortalaması bu yıl 33,5’e yükseldi. Satışların yüzde 53’ünü ilk kez ev alanlar oluşturuyor ancak geçen yıl sayıları yüzde 10 düştü. Ticaret kuruluşu UK Finance’in verilerine göre, ilk kez konut satın alanların aldığı ipotek sayısı geçen yıla kıyasla bu yıl neredeyse dörtte bir oranında azaldı. Bu, 2013’ten bu yana en az ilk konut alımına işaret ediyor.

Birleşik Krallık’ta ilk kez ev alanlar için ortalama ev fiyatı 2021’de yaklaşık 264.000 £ iken geçen yıl 300.000 £’un üzerindeydi. Ortalama depozito miktarı ise 53.935 £’dan 62.470 £’a yükseldi. Londra’da bu rakam 125.000 £’a kadar çıktı.