Vergi artışları iş dünyası güvenini son iki yılın en düşük seviyesine çekti

6 Ocak 2025

İngiliz Ticaret Odaları, ‘bütçenin endişe verici yansımalarının’ açıkça görüldüğünü söylüyor.

Araştırmacılar, Rachel Reeves’in 40 milyar sterlinlik vergi artışının, iş dünyasının güvenini Liz Truss’un mini bütçesinden bu yana en düşük seviyeye indirdiğini ortaya koydu.

Geçen yılın son üç ayında, İngiliz Ticaret Odaları tarafından yapılan ankete katılan 4.808 şirketin yüzde 49’u, önümüzdeki 12 ay içinde gelirlerinin artmasını beklediklerini söyledi ki bu oran 2022’nin son aylarından bu yana görülen en düşük seviye.

İngiltere’nin en kısa süre görev yapan başbakanı olan Truss ve Maliye Bakanı Kwasi Kwarteng, Eylül 2022’de çift haneli enflasyon ve yükselen faiz oranlarının ortasında 45 milyar sterlinlik fonlanmamış vergi indirimi başlatarak, neredeyse bir mali krizin fitilini ateşliyordu. Paket, paniği bastırmak için İngiltere Merkez Bankası’nın finansal piyasalara acil müdahalesini zorunlu kıldı.

Ancak danışmanlık şirketi KPMG tarafından Pazartesi günü yayınlanan ayrı bir raporda, faiz indirimleri ve artan hükümet harcamaları sayesinde Birleşik Krallık ekonomik büyümesinin bu yıl iki katından fazla artma yolunda olduğu belirtildi.

Firmanın ekonomistleri, Birleşik Krallık ekonomisinin 2025 yılında, geçen yıl beklenen yüzde 0,8’lik büyümeden, yüzde 1,7 oranında büyüyeceğini öngörüyor. Bir bütün olarak 2024 yılı için resmi GSYH rakamları henüz mevcut değil.

BCC ve KPMG raporları, Maliye Bakanı’nın 30 Ekim’de açıkladığı açılış bütçesinin çelişkili doğasını ortaya koyuyor. Çoğunlukla şirketlere yüklenen vergi artışları duyarlılığı ve işe alım niyetlerini düşürürken, önlemlerden elde edilen gelir kısa vadede büyüme ve enflasyonu artırabilir.

Reeves ayrıca bir nesil boyunca kamu yatırımlarındaki en büyük artışı finanse etmek için borçlanmayı 30 milyar Sterlin artırarak faaliyeti ve aynı zamanda fiyat baskılarını daha da canlandırdı.

KPMG, ekonomik büyümenin bu yıl “daha gevşek bir para ve maliye politikası duruşu ile destekleneceğini” söyledi. Danışmanlık şirketi, İngiltere Merkez Bankası’nın şu anda yüzde 4,75 olan borçlanma maliyetlerini yüzde 4’e düşüreceğini tahmin ediyor.

BCC’ye göre, her on şirketin altısından fazlası, ulusal sigorta katkı payları (NICs) da dahil olmak üzere vergiler konusunda endişeli olduklarını söyledi. Maliye Bakanı, işverenlerin NIC’lerinin ana oranını yüzde 13,8’den yüzde 15’e yükseltti ve devreye girme eşiğini 9.100 £’dan 5.000 £’a düşürerek, 25 milyar £’luk bir vergi artışına neden oldu. Reeves bütçede vergileri toplamda 40 milyar Sterlin arttırdı.

BCC Genel Müdürü Shevaun Haviland şunları söyledi: “Bütçenin endişe verici yansımaları anket verilerimizde açıkça görülüyor. İşletmelerin güveni, artan maliyetler ve vergilerden oluşan bir düdüklü tencerede çöktü. Her şekil ve büyüklükteki firma bize ulusal sigorta zammının özellikle zarar verici olduğunu söylüyor. İşletmeler şimdiden yatırımlarını azaltıyor ve önümüzdeki aylarda fiyatları arttırmak zorunda kalacaklarını söylüyorlar.”

Şirketler, karlarını korumak için fiyatları artıracakları ve ücret anlaşmalarını kısıtlayacakları uyarısında bulundu.

KPMG, enflasyonun 2027 yılına kadar İngiltere Merkez Bankası’nın yüzde 2’lik hedefini aşacağını ve faiz oranlarının gelecek yılın sonunda yüzde 3,5 olacağını öngördü.

KPMG, “Daha güçlü büyüme, işletmelerin geçici bir talep bolluğunun tadını çıkarırken vergi artışlarının maliyetini yansıtmaları nedeniyle daha yüksek ve daha kalıcı bir enflasyona mal olabilir” dedi. Grup, Donald Trump’ın korumacı bir politika gündemi başlatmasıyla tetiklenen küresel bir ticaret savaşının Birleşik Krallık GSYİH’sinden yüzde 0,4 puan silebileceğini de sözlerine ekledi.

Hazine sözcüsü şunları söyledi: “Geçmişe sünger çekmek ve işletmelerin çaresizce ihtiyaç duyduğu istikrarı sağlamak için parlamentoda bir kez yapılacak bir bütçe sunduk.”