Reeves, Kamu Hizmeti işletme maliyetlerinde %15 kesinti yapılacağını doğruladı

24 Mart 2025

Maliye Bakanı, hükümetin işletme maliyetlerinin on yılın sonuna kadar %15 oranında azaltılacağı sözünü verdi.

Rachel Reeves BBC’ye yaptığı açıklamada tasarrufların ön hat hizmetlerinden ziyade arka ofis ve idari görevlerden yapılacağını söyledi.

Ancak sendikalar kesintilerin etkisinin halk tarafından hissedilmeye devam edeceği uyarısında bulunurken, 10.000 kişinin işten çıkarılması bekleniyor.

Bu gelişme, Maliye Bakanı’nın Çarşamba günü yapacağı ve bazı devlet daireleri için harcama kesintilerini duyurmasının beklendiği Bahar Açıklaması öncesinde geldi.Bu hamle, hükümetin tüm faaliyet alanlarını inceleyen ve devam etmekte olan harcama incelemesinin bir parçası.

Önümüzdeki hafta Kabine Ofisi Bakanı Pat McFadden’in on yılın sonuna kadar yılda 2 milyar sterlinden fazla tasarruf yapılması talimatını içeren mektubu Whitehall departmanlarına ulaşacak. İnsan kaynakları, politika danışmanlığı, iletişim ve ofis yönetimi gibi sektörlerin ateş hattında olması bekleniyor.

Reeves, BBC’nin Sunday with Laura Kuenssberg programına verdiği demeçte, hükümetin tasarrufları NHS gibi önceliklerine yatırım yapmak için kullanmak istediğini söyledi.

Kamu Hizmetlerinin büyüklüğünün pandemi sırasında “büyük ölçüde” arttığını ve pandemi öncesi seviyelere dönmediğini kaydeden Reeves, “Bu Parlamento’nun sonuna kadar, hükümetin yürütme maliyetlerini %15 oranında azaltacağımıza dair bir taahhütte bulunuyoruz” dedi.

Reeves, teknoloji ve yapay zekadaki ilerlemeler göz önüne alındığında, işletme maliyetlerini bu miktarda azaltmanın “fazlasıyla mümkün” olduğunu söyledi.

Maliye Bakanı, Sky News’e, kamu hizmetlerinde kaç kişinin işten çıkarılabileceği sorusu üzerine;  personel sayısının yaklaşık 10.000 azaltılabileceğini söyledi.

Ulusal İstatistik Ofisi’ne göre, Aralık 2024 itibariyle Kamu Hizmeti’nde tahmini 547,735 kişi çalışıyor. Bu sayıya geçici ve yevmiyeli çalışanlar da dahil. Devlet memurları, hükümet tarafından istihdam edilen ve politika geliştirme ile sosyal yardımlar ve cezaevleri gibi hizmetleri kapsayan, siyasi açıdan tarafsız görevliler.

Üst düzey memurları temsil eden FDA sendikasının başkanı Dave Penman, arka ofis ile ön hat arasındaki ayrımın “yapay” olduğunu söyledi. Penman, “Bu ölçekteki kesintilerin insan kaynakları ve iletişim ekiplerinin azaltılmasıyla sağlanabileceği fikri kuşlar içindir. Bu plan, bakanların kamu hizmetleri üzerinde yaratacağı etki konusunda halka ve memurlarına karşı dürüst olmalarını gerektirecektir” dedi.

Prospect sendikasının başkanı Mike Clancy de şunları söyledi: “Her türlü görevdeki devlet memurları halka yardımcı olmakta ve hükümetin görevlerini yerine getirmektedir. Bu kişilerin işten çıkarılması kaçınılmaz olarak kamuoyu tarafından fark edilecek bir etki yaratacaktır.”

Bu ayın başlarında Kabine Ofisi Bakanı McFadden, üst düzey yetkililer için performansa bağlı ödeme ve beklentileri karşılamayanların işlerinden ayrılmaya teşvik edilmesiyle Kamu Hizmetinde “radikal” bir reform sözü verdi.

Geçen hafta da Başbakan Sir Keir Starmer “hantal” devleti yeniden şekillendirme ve memurları “bürokrasiden” kurtarma sözü verdi.

Hayal kırıklığı yaratan ekonomik büyüme, yüksek borçlanma maliyetleri ve beklenenin altında kalan vergi gelirleri, hükümet üzerindeki tasarruf baskısını arttırdı.

Bu hafta başında hükümet, 2030 yılına kadar yılda 5 milyar sterlin tasarruf sağlamak amacıyla, insanların engellilik ödemelerini talep etmelerini zorlaştırmak da dahil olmak üzere sosyal yardım sisteminde kapsamlı değişiklikler açıkladı.

Reeves, önümüzdeki hafta yapacağı Bahar Açıklamasında vergileri ya da hükümet bütçelerini artırmayacağının sinyalini verdi ve bu hafta BBC’ye “daha yüksek yaşam standartlarına ve daha iyi kamu hizmetlerine giden yolumuzu vergilendirip harcayamayız” dedi.

Günlük harcamaları finanse etmek için borçlanmamak ve 2029/30 yılına kadar borcun Birleşik Krallık ekonomik çıktısına oranının düşmesini sağlamak gibi kendi koyduğu kurallarla sınırlandırıldı.

Reeves, bazı birimlerin bütçelerinde kesinti yapılıp yapılmayacağı sorusu üzerine şunları söyledi; “Bu Parlamentonun her yılında hükümet harcamalarında gerçek anlamda artışlar olacaktır.”

Ancak bunun Adalet Bakanlığı ya da İçişleri Bakanlığı gibi korumasız departmanlar için geçerli olup olmayacağını teyit etmekten kaçındı ve Haziran ayında yapılacak harcama incelemesinde belirleneceğini söyledi.

Her departmandan harcamalarını en önemliden en aza doğru sıralamalarının istendiğini söyleyen Maliye Bakanı, “Seçmenler için, vatandaşlar için en önemli olan şeylere daha fazla para harcamak ve gerekli olmayan ya da farklı bir şekilde yapmamız gereken şeylere daha az para harcamak istiyoruz” diye ekledi.

İşçi Partisi’nin sol kanadından bazılarının hükümetin yaklaşımının Muhafazakar kemer sıkma politikalarına geri dönüş anlamına geldiği yönündeki iddialarına yanıt veren Reeves, Ekim ayı bütçesinde açıklanan 100 milyar sterlinlik ekstra sermaye harcamasına ve NHS için 20 milyar sterline işaret etti. Reeves, “Bu, son 14 yılda Muhafazakar hükümetler döneminde gördüklerimizden çok farklı” diye ekledi.

Muhafazakarların gölge Maliye Bakanı Mel Stride, İşçi Partisi’nin ekonomiyi “gerçekten kırılgan bir durumda” bıraktığını söyledi. Stride, BBC’ye verdiği demeçte borçlanma maliyetlerinin kısmen arttığını çünkü finans piyasalarının “Birleşik Krallık ekonomisinin son dokuz aydaki gidişatından tedirgin olduğunu” söyledi.