Trump, ‘korkmuş’ uluslar için tarifeleri 90 günlüğüne askıya alırken, Çin’e yönelik baskıyı artırdı

10 Nisan 2025

ABD Başkanı, tahvil ve hisse senedi piyasalarının düşmesiyle birlikte, 13 saat sonra yabancı vergi rejiminden geri adım attı.

Başkan Trump, yürürlüğe girmesinden bir gün bile geçmeden, dünya genelindeki ülkelere uyguladığı tarifelerden geri adım atarken, “herkesle adil anlaşmalar” yapmak istediğini belirtti.

Trump, tahvil ve hisse senedi piyasaları negatif yönde değiştikten sonra, Çin hariç tüm ülkelere yönelik “karşılıklı” tarifeler için 90 günlük bir duraklama ilan etti.

Aynı zamanda, dünya üzerindeki en büyük ekonomik güçler arasındaki ticaret savaşının en son tırmanışı olarak, Çin mallarına uygulanan gümrük vergilerini %104’ten %125’e çıkardı. Pekin, daha önce, salı günü Trump’ın ithalatlarına uyguladığı ek %50’lik artışı eşleştirerek, ABD malları üzerindeki toplam tarifesini %84’e çıkarmıştı.

Neredeyse tüm Amerikan ticaret ortaklarının şimdi ABD’ye gelen mallar için %10’luk bir temel gümrük vergisi bulunuyor. Ekonomistler, bunun hala bir resesyon potansiyeli taşıdığını belirtti ancak Trump’ın geri adımı, dünya genelinde bir diğer dalgalanma gününden sonra piyasaları stabil hale getirdi.

Çelik, alüminyum ve otomobillere uygulanan %25’lik tarife, belirli ülkelere uygulanan vergilerin açıklanmasından önce duyurulmuştu ve değişmeden kalacak. Britanya, bu tarifelere ve geçtiğimiz hafta açıklanan %10’luk temel vergiye tabi olmaya devam edecek. No 10, Britanya hükümetinin “soğukkanlı ve sakin bir şekilde müzakereye devam edeceğini” söyledi.

Kararını açıklayan Trump şunları söyledi: “İnsanların biraz sıranın dışına çıktığını düşündüm. Biraz heyecanlandılar, biliyorsunuz, biraz yip, biraz da korkmuş haldeydiler. Esneklik göstermelisiniz.”

Beyaz Saray’da, Nascar sürücüleri ile düzenlenen bir etkinlikte, Çin’in kendisiyle bir anlaşma yapmak istediğini ısrarla belirten Trump, “Bakın, henüz hiçbir şey bitmedi. Ancak diğer ülkelerden, Çin dahil, büyük bir ruhsal destek alıyoruz. Çin, bir anlaşma yapmak istiyor. Sadece nasıl yapacaklarını tam olarak bilmiyorlar” dedi.

Trump, Yunanistan Başbakanı’nın, Avrupa Birliği’nin, ABD ile bir anlaşma yapabileceğine dair bildirdiği yorumlar hakkında ki soruya; “Her biriyle bir anlaşma yapılabilir… Adil anlaşmalar olacak. Benim tek istediğim adil olan. Herkes için adil anlaşmalar olacak” şeklinde cevap verdi.

Daha sonra Oval Ofis’te yaptığı konuşmada, duraklama planının o sabah erken saatlerde hayata geçtiğini ve “samimice yazıldığını” söyledi. Bu, “dünya için çok olumlu bir şeydi” ve kendisi ile ekibinin bunun üzerinde “bir süre” tartıştıklarını belirtti. Başkanın tonu, bir önceki akşam Cumhuriyetçi senatörlerden oluşan bir izleyiciye “Ülkeler beni arıyor, ayağımı öpüyorlar… Bir anlaşma yapmak için can atıyorlar” dediği andan itibaren dramatik bir şekilde değişmişti.

Çarşamba günü, bu ülkeleri ödüllendirdiğini öne süren Trump, “Karşılık vermeyenler için 90 günlük bir duraklama yaptım çünkü onlara ‘Eğer karşılık verirseniz, bunu iki katına çıkaracağız.’ dedim. Bunu Çin ile yaptım, çünkü onlar karşılık verdiler. Bakalım tüm bunlar nasıl sonuçlanacak. Bunun mükemmel bir şekilde sonuçlanacağını düşünüyorum” dedi.

Trump’ın ekibinin üst düzey üyeleri, ülkelerin daha iyi ticaret anlaşmaları müzakere edebilmesi için duraklama kararının her zaman onun ana planının bir parçası olduğunu ısrarla belirtti.

Avrupa piyasaları Çarşamba günü düşüşle kapandı;  FTSE borsa endeksi %2,87, Alman Dax %3 ve Fransız Cac40 %3,34 oranında azaldı. Buna karşın, ABD piyasaları duyurunun ardından önemli ölçüde yükseldi. Kurumsal Amerika’nın barometresi olarak görülen S&P 500 %9,52 artışla kapandı; bu, Mart 2020’den beri en iyi yüzdelik artışıydı. Teknoloji ağırlıklı Nasdaq ise %12,16 yükseldi ve bu, Ocak 2002’den beri en büyük yüzdelik kazançtı.

Basın sekreteri Karoline Leavitt, “Beyaz Saray’da nihayet uzun vadeli bir oyun oynayan, burada evimizdeki endüstrilerde Amerikan işçisi için doğru olanı yapan bir başkan var. Tüm dünya, Çin değil, Amerika Birleşik Devletleri’ni arıyor çünkü bizim piyasalara, tüketicilerimize ve onlarla konuşması için Oval Ofis’teki bu başkana ihtiyaçları var. Tam da bu yüzden 75’ten fazla ülke aradı, çünkü Amerika Birleşik Devletleri, dünyada iş yapmak için en iyi yer” dedi.

Ancak, ekonomik haberlerin kötü olduğu bir sabah boyunca geri adım atmaya karar verdiğini belirten Trump, on yıldan vadeli ABD tahvillerinde bir artışın, ipotek ve diğer borçlanma maliyetlerinin artabileceğini gösterdikten sonra, tahvil piyasasının onu rota değiştirmeye ikna edip etmediği sorulduğunda, “Hayır… Tahvil piyasası çok karmaşık. Onu izliyordum, ama şimdi baktığınızda, harika. Şu anda tahvil piyasası harika. Ancak evet, dün akşam insanların biraz rahatsızlandığını gördüm” dedi.

The Times’ta yer alan habere gore, bu kişiler arasında, bölünmüş Beyaz Saray’daki bazı üst düzey danışmanları da bulunuyordu. İki grup var: ABD’nin daha korumacı bir ekonomi benimseyerek yerel üretimi canlandırmasını ve ABD Hazine’sini finanse etmesini isteyenler ve temel olarak serbest ticarete inanan, Trump’ın tarifelerle tehdit ederek birçok yeni ticaret anlaşması yapmasını isteyenler.

İkinci grupta yer alan Hazine Bakanı Scott Bessent, Trump’ın ticaret ortaklarına tavizler vermeleri için sürekli olarak maksimum baskı uyguladığını öne sürdü. Bessent, “Geçmişte söylediğim gibi, hiç kimse kendisi için başkan Trump kadar baskı kuramaz” dedi.