Maliye Bakanı Reeves’e uyarı: Perakende vergisi artışı gıda fiyatlarını yükseltebilir

20 Temmuz 2025

İngiltere Maliye Bakanı Rachel Reeves, büyük perakende mağazalarına yönelik iş yeri vergilerinde planlanan artış nedeniyle gıda fiyatlarının yükselmesi ve enflasyonun artması konusunda uyarıldı.

Vergi yükünün tüketicilere yansıtılacağı ve bu durumun özellikle Noel döneminde fiyatlara olumsuz etki edeceği belirtiliyor.

British Retail Consortium (BRC) CEO’su Helen Dickinson, büyük mağazalara ve süpermarketlere uygulanacak iş yeri vergisi artışının “enflasyonu en hassas dönemde artıracağını” söyledi. Dickinson, 200’den fazla büyük perakende şirketini temsil eden kuruluş adına konuşarak, birçok işletmenin hâlihazırda “zor bir eşikte” olduğunu ve Nisan ayında yürürlüğe giren 25 milyar sterlinlik işveren ulusal sigorta artışının zincirleme etkilerini yaşadığını belirtti.

“Perakendecilerin Dayanma Gücü Sınırlı”

Dickinson, vergi artışının İngiltere Merkez Bankası’nın faiz politikaları ve milyonlarca kişinin ipotek yüküyle doğrudan ilişkili olduğuna dikkat çekti:

“Fiyatları daha da artırma riski var. Tam da ailelerin biraz nefes almayı umduğu, Merkez Bankası’nın ise enflasyonu düşürmeye çalıştığı bir dönemdeyiz.”

Bu açıklama, İngiltere İstatistik Ofisi’nin haziran ayında yıllık enflasyonun %3,6’ya yükseldiğini açıklamasının hemen ardından geldi. Bu oran, Ocak 2024’ten bu yana görülen en yüksek seviye. Özellikle motor yakıtı ve gıda fiyatlarındaki artış (%4,5) enflasyonun yükselmesinde belirleyici oldu.

Vergi Artışı Zincirleme Etki Yaratabilir

BRC’ye göre, bu durum son dönemde düşüş eğilimi gösteren enflasyonun yeniden yükselişe geçmesinin habercisi. Kötü hasat sezonu, tedarik zinciri sorunları ve artan işletme maliyetleri fiyat baskısını artırıyor.

The Times’ta yer alan habere göre, BRC’nin yöneticilere yönelik yaptığı son ankette, perakendecilerin üçte ikisi, ulusal sigorta artışı gibi maliyetlerden dolayı fiyatları artırmayı planladıklarını ifade etti.

Bütçe Açığı ve Ekonomik Baskılar

Rachel Reeves sonbahar bütçesi öncesi ekonomik baskılarla karşı karşıya. Yıllık ücret artışı yavaşlarken, işsizlik oranı %4,7’ye yükselerek son dört yılın zirvesine ulaştı. Aynı zamanda kış yakıt desteğinin iptali ve refah reformlarının rafa kaldırılması nedeniyle bütçede 5 milyar sterlinlik açık oluştu. Ekonomistler, bu açığın ya yeni vergilerle ya da kamu harcamalarında kesintiyle kapatılması gerektiğini belirtiyor.

Hangi Mağazalar Etkilenecek?

Hükümetin planına göre, Nisan 2026’dan itibaren büyük süpermarketler ve mağazalar daha yüksek iş yeri vergisi ödeyecek. Bu adımın amacı, küçük perakendecilerin üzerindeki mali yükü azaltmak.

İş yeri vergileri, mülkün yıllık kira değeri ile hükümetin belirlediği “çarpan” katsayısının çarpılmasıyla hesaplanıyor. Reeves’in önerdiği değişiklik, özellikle 500.000 sterlin üzerinde değere sahip mülkleri hedef alıyor. Analistler, büyük perakendecilere uygulanacak bu düzenlemenin, yıllık toplamda 600 milyon sterlin ek vergi yükü getireceğini öngörüyor.

BRC: Tüketiciye Fatura Kesilecek

BRC, bu düzenlemenin yaklaşık 4.000 büyük mağazayı etkileyeceğini ve zaten dar marjlarla çalışan bu işletmelerin maliyeti tüketiciye yansıtmak zorunda kalacağını savunuyor. Özellikle bu mağazalar, İngiltere’deki gıda ve giyim ürünlerinin büyük kısmını tedarik ettiği için, enflasyon üzerindeki etkilerinin çok daha büyük olduğu ifade ediliyor.

Dickinson: “Aileleri Desteklemek İçin Vergiler Gözden Geçirilmeli”

Dickinson, Maliye Bakanı Rachel Reeves’e seslenerek iş yeri vergisi artış planını gözden geçirme çağrısı yaptı. Ayrıca, büyümeyi engelleyecek veya fiziksel mağaza yatırımlarını caydıracak yeni vergilerin de gündeme gelmemesi gerektiğini vurguladı:

“Gıda fiyatları hâlâ artıyor ve aileler bunu markette hissediyor. Perakendeciler bu baskıları azaltmak için ellerinden geleni yapıyor ama absorbe edebilecekleri maliyetin de bir sınırı var.”

“Bu vergiler yalnızca gıdayı erişilebilir kılan mağazaları değil, aynı zamanda istihdamı destekleyen ve küçük esnafa müşteri çeken yüksek caddelerdeki kilit işletmeleri tehdit ediyor. Hükümet ya aileleri ve esnafı destekleyecek, ya da enflasyonun arttığı en kötü anda baskıyı artıracak.”