İngiltere’de beş büyük su şirketi, Ofwat’ın belirlediği sınırların üzerinde zam yapabilmek için CMA’ya başvurdu. Karar bu hafta açıklanabilir. Onay çıkarsa milyonlarca hane daha yüksek su faturalarıyla karşılaşacak.
İngiltere’de milyonlarca hane, su faturalarında beklenenden daha yüksek artışlarla karşılaşabilir. Beş büyük su şirketi, sektör düzenleyicisi Ofwat’ın belirlediği sınırların üzerinde zam yapabilmek için Rekabet ve Piyasalar Otoritesi (CMA)’na başvurdu.
CMA’nın bu hafta açıklaması beklenen ön kararı, çevre bakanı Emma Reynolds için de ilk büyük sınav olarak görülüyor.
Beş şirket daha fazla harcama için zam istiyor
Başvuru yapan şirketler:
- Anglian Water
- Northumbrian Water
- Southern Water
- Wessex Water
- South East Water
Bu beş şirket toplamda 14,7 milyon müşteriye hizmet veriyor.
Birleşik Krallık’ın en büyük su sağlayıcısı Thames Water da benzer bir başvuru yapmıştı ancak borç yeniden yapılandırma görüşmeleri sürerken süreci durdurdu.
Ofwat, Aralık ayında yaptığı açıklamada ortalama su faturalarının 2030’a kadar %36 artarak yıllık 597 sterline yükselebileceğini bildirmişti. Ancak şirketler, bu oranın altyapı yatırımları için yetersiz olduğunu savunarak ek harcama hakkı talep etti.
2 milyar sterlinlik ek yatırım talebi
S&P Global Ratings verilerine göre şirketler, beş yıllık dönemde izin verilen 104 milyar sterlinlik yatırımın üzerine 2 milyar sterlin ek kaynak talep ediyor.
Sektör kaynakları, CMA’nın yüksek yatırım ihtiyacını dikkate alarak bu talepleri tamamen reddetmeyeceği görüşünde.
Yatırım danışmanı Martin Young, özellikle Southern, South East ve Wessex Water için “Ofwat’ın verdiği bütçeyle şirketlerin talebi arasındaki fark çok büyük” diyerek CMA’nın bu şirketlere ek harcama izni verebileceğini söyledi.
Young ayrıca, Ofwat’ın belirlediği sermaye getirisi (cost of equity) oranının enerji sektörü düzenleyicisi Ofgem’den düşük olduğunu belirtti ve şunları ekledi:
“Yatırım ihtiyacının bu kadar yüksek olduğu bir dönemde, CMA’nın izin verilen harcama sınırını yukarı çekmesi şaşırtıcı olmaz.”
Siyasi baskı ve kamuoyu tepkisi
Ancak bazı sektör kaynakları, CMA’nın hükümetin siyasi baskısı altında olduğunu ve haneler için yeni zam dalgalarından kaçınmaya çalışabileceğini belirtiyor.
Hükümetin, Ofwat’ın yerine geçecek yeni bir düzenleyici kurum kurma hazırlığında olduğu biliniyor.
Eski çevre bakanı Steve Reed, Temmuz ayında yaptığı açıklamada, “Geçen yıl gördüğümüz şok edici fatura artışlarını bir daha asla yaşamamalıyız” demişti.
Yeni çevre bakanı Emma Reynolds ise İşçi Partisi Konferansı’nda yaptığı konuşmada, “Artık İngiliz halkını sömürmeye son vereceğiz” ifadelerini kullanmış, ancak aynı zamanda yatırımların hem tüketiciler hem ekonomi için gerekli olduğunu vurgulamıştı.
Altyapı krizi ve kamu tepkisi büyüyor
Thames Water’ın yatırımcıları, geçtiğimiz hafta nehir kirliliğini önleme çalışmalarının 15 yıla kadar sürebileceğini açıklayarak mevcut altyapının kötü durumuna dikkat çekti.
Bir hükümet sözcüsü ise su sektörünün durumuna ilişkin şu değerlendirmede bulundu:
“Bu hükümet, seleflerinden devraldığı çürümüş bir su altyapı sistemini düzeltmeye çalışıyor. Yıllardır çözülemeyen bu sorun, faturaların artmasına yol açtı.
Altyapıyı onararak gelecekteki fahiş fiyat artışlarını engelleyeceğiz.”