Ekonomik büyümeyi hızlandıracak yeni düzenlemeler yapılacak

6 Ekim 2025

 

Maliye Bakanı Rachel Reeves, bütçe öncesinde açıklayacağı planlama reformlarıyla konut ve altyapı yatırımlarını kolaylaştırmayı hedefliyor. Ancak hükümet içinde reformun kapsamı konusunda görüş ayrılıkları var.

Birleşik Krallık hükümeti, ekonomiyi canlandırmak amacıyla ülkenin planlama sisteminde önemli değişiklikler yapmaya hazırlanıyor. Maliye Bakanı Rachel Reeves, bütçe öncesinde duyurulacak reform paketinin, yavaşlayan büyümeyi yeniden canlandırması ve yaklaşık 30 milyar sterlinlik bütçe açığının 3 milyarını karşılaması hedefleniyor.

Reform paketi, konut inşaatı ve altyapı projelerini hızlandırmak amacıyla geliştiricilere daha fazla esneklik tanımayı amaçlıyor. Ancak bakanlar arasında, bu değişikliklerin ne kadar köklü olması gerektiği konusunda anlaşmazlık yaşanıyor.

Yeni yasa mı, teknik düzenleme mi?

Başbakan Keir Starmer yeni bir planlama yasasının “neredeyse kesin olarak gerekli” olduğunu söylerken, bazı bakanlar bu adımın “gereksiz bir dikkat dağıtma” olacağını savunuyor. Bir hükümet yetkilisi şunları söyledi:

“Hazine, planlama alanında büyük duyurular yapmak istiyor. Ancak çoğu şey zaten yürürlükte. Tüm süreci yeniden açmak doğru bir fikir değil.”

Çevre ve yasal düzenlemelerde değişiklik

Reform planının bir parçası olarak, hükümetin parlamentonun ilerleyen döneminde ayrı bir “doğa yasası” (nature bill) sunması bekleniyor. Bu yasa, çevresel düzenlemeleri güncelleyerek altyapı projelerinin daha hızlı onaylanmasını sağlamayı hedefliyor.

Ancak çevre odaklı kuralların gevşetilmesi, hükümet içinde tartışmalara yol açtı.
RSK Wilding hukuk şirketinden çevre hukuku uzmanı Alexa Culver, hükümeti “strateji, vizyon, danışma ve demokratik süreçten yoksun, kaotik bir yasa bombardımanı yürütmekle” eleştirdi.

Çatışan öncelikler: büyüme mi çevre mi?

The Guardian’da yer alan habere göre Reeves ve Starmer, büyüme planlarının merkezine planlama reformlarını yerleştirdi. Ancak hükümetin yaz aylarında çevresel koruma maddelerini zayıflatması, hem çevreci vekillerden hem geliştiricilerden tepki çekmişti.
Bu nedenle bakanlık, tasarıyı yeniden güçlendirmek için Lordlar Kamarası’nda yapılacak değişikliklere odaklanıyor.

Reeves’in, çevreye düşük etkili projelerin daha hızlı onaylanmasını sağlayacak bir öneri üzerinde çalıştığı, ayrıca önceden onaylanmış projelerde esneklik sağlayacak yeni düzenlemeleri değerlendirdiği bildiriliyor.

Yargı süreçlerine sınırlama geliyor

Yeni planlama düzenlemeleri arasında, altyapı projelerine karşı yargı denetiminin sınırlandırılması da yer alıyor.
Bu kapsamda hükümet, kimlerin yargı incelemesi (judicial review) başlatabileceğini kısıtlamayı ve yargı süreci devam ederken mahkemelerin projeleri durdurmasını önlemeyi planlıyor.

3 milyar sterlinlik ekonomik katkı bekleniyor

Reeves, planlama reformlarını destekleyici yasa değişikliklerinin bütçeden önce tamamlanması halinde, Bütçe Sorumluluk Ofisi’nin (OBR) bunların ekonomiye yılda 3 milyar sterlin ek katkı sağlayacağını öngördüğünü belirtti.

Eski hükümet danışmanı Nick Williams, mevcut planlama yasasının “zaten iddialı bir reform” olduğunu ancak “daha ileri gidilmesi gerektiğini” söyledi.

Yeni çevre yasası gündemde

Bu tartışmaların yanı sıra, Çevre Bakanı Emma Reynolds, planlama sürecini hızlandırmayı hedefleyen yeni bir doğa yasası taslağı hazırlıyor. Bu yasa ile Birleşik Krallık, Avrupa Birliği’nden devraldığı koruma listelerini terk ederek kendi tür ve habitat koruma listesini oluşturacak.

Ancak çevreciler, bu adımın doğa koruma alanlarına zarar vereceği uyarısında bulundu.
Wildlife Trusts CEO’su Craig Bennett, “Ne önceki Muhafazakâr hükümet ne de mevcut hükümet, AB çevre yasalarında gerileme olmayacağı sözünü tutmuyor,” dedi.

Starmer ve Carney modeli

Başbakan Keir Starmer, Kanada Başbakanı Mark Carney’nin modeline benzer şekilde, belirli altyapı projelerine otomatik onay verilmesini sağlayacak bir sistem kurmayı değerlendiriyor. Ancak bazı bakanlar, bu tür bir yasanın “sadece birkaç maddeden ibaret olacağı” gerekçesiyle gereksiz olduğunu düşünüyor.