Babalık izni eşitsizliği, Avam Kamarası’nda protesto edilecek

20 Kasım 2025

İngiltere’nin, Avrupa’nın en düşük ücretli babalık izni sistemine sahip olduğunu hatırlatan kampanya grupları, düşük gelirli babaların izne erişememesinin artık açık bir sınıf meselesi hâline geldiğini söylüyor.

Milletvekilleri, Avam Kamarası’nda, İngiltere’nin düşük ücretli babalık izni sistemine dikkat çekmek için ‘dad jokes’ okuyacak. Araştırmalar, babalık izninden neredeyse sadece yüksek gelirli babaların yararlanabildiğini ve bunun giderek bir sınıf sorununa dönüştüğünü ortaya koyuyor.

The Guardian’da yer alan habere göre Birleşik Krallık milletvekilleri, ülkenin “gülünç derecede düşük” babalık izni sistemine dikkat çekmek için Perşembe günü Avam Kamarası’nda ‘baba şakaları’ (dad jokes) okuyacak. Yapılacak mizahi eylem, düşük ücretli babaların babalık izninden yararlanamamasının artık belirgin bir sınıf meselesi hâline geldiğini vurgulamayı amaçlıyor.

Milletvekilleri, babalık hakları savunucusu the Dad Shift ve inşaat sektörü topluluğu On the Tools tarafından düzenlenen yarışmada toplanan şakaları, Uluslararası Erkekler Günü’nün ertesi günü yapılacak özel oturumda okuyacak.

Dad Shift’in kurucu ortaklarından George Gabriel, görünüşte eğlenceli olsa da protestonun arkasında ciddi bir mesaj olduğunu vurguladı. Haftalık £187.18 olan yasal babalık izni, OECD’nin 43 ülkelik karşılaştırmasında İngiltere’yi 40. sıraya yerleştiriyor. Devletin ebeveyn izni bütçesinin yalnızca %1.9’u babalık iznine ayrılıyor; serbest çalışan partnerler ise bu destekten tamamen mahrum.

Gabriel’e göre düşük ve orta gelirli babalar, çocuklarının doğumunda yanlarında olma hakkından fiilen dışlanmış durumda. HMRC verilerine göre, 2024-25 döneminde tüm babalık izni taleplerinin %90’ı, yıllık £37,800 üzeri kazancı olan babalardan geldi. Ortak ebeveyn izni (SPL) başvurularının %95’i de yine yüksek gelir grubundan yapıldı.

Gabriel şöyle konuştu:

“Kimin çocuklarıyla zaman geçirmeyi karşılayabildiği artık tamamen bir sınıf meselesi. Asgari ücretin yarısından az ödeyen bir sistem, çalışan babaların kullanması için tasarlanmış olamaz. Bu, kötü bir şaka.”

Opinium tarafından 2.000 kişiyle yapılan ankete göre, babaların %64’ü, babalık izninin ağırlıklı olarak yüksek gelir grubu tarafından kullanılıyor olmasından endişeli. Katılımcıların %58’i, babalık izni erişiminin “sınıfsal bir konu” hâline geldiğini düşünüyor.

Analiz, 2024-25 döneminde 216,000 babanın sadece %9.5’inin, yıllık ortalama ücret olan £37,800’ün altında kazandığını gösteriyor. 22,700 SPL talebinin yalnızca %5’i alt gelir grubundan gelirken, en düşük gelirli %20’lik kesimden hiç başvuru yapılmadı.

Dad Shift’in verileri ayrıca büyük bölgesel eşitsizliklere işaret ediyor. Güneydoğu ve Londra, SPL ödemelerinde tek başına; İskoçya, Galler, Kuzey İrlanda, Kuzey Batı, Kuzey Doğu ve Yorkshire & Humber bölgelerinin toplamıyla aynı miktarı alıyor.

“Parlamentoda daha çok baba, daha yüksek ses”

Hitchin milletvekili Alistair Strathern, bu tartışmaya çok sayıda vekilin gönüllü destek vermesinin parlamentonun ebeveyn hakları konusunda değişen tutumunu gösterdiğini söyledi. Temmuz ayında başlatılan ve 18 ay sürmesi beklenen ebeveyn izni incelemesine atıfta bulunarak, babaların ihtiyaçlarının artık daha görünür olduğunu belirtti.

Strathern şöyle dedi:

“Mevcut sistem neredeyse cinsiyet temelli bir ebeveynlik modelini kodluyor. Ekonomik baskılar olabilir ama sorunun kabul edilmesi ve çözüm iradesi umut verici.”

Tartışmayı düzenleyen iki çocuk babası Josh Newbury ile Liberal Demokrat milletvekili ve parlamentolar arası Fatherhood Grubu başkanı Freddie Van Mierlo da toplantıya katılacak. Van Mierlo’nun favori şakası şöyle:

“Eskiden sakallıları sevmezdim… sonra bana da yakıştı.”

Yarışmanın ödüllü şakaları 

1. Birinci:
“Tamirciye bir yapılacaklar listesi verdim ama sadece birinci, üçüncü ve beşinci maddeleri tamamladı. Meğerse sadece tek (odd) işleri yapıyormuş.”

2. İkinci:
“Alışverişe gittim, biri bana bir parça peynir fırlattı. Ben de, ‘Hiç de olgun değil,’ dedim.”

3. Üçüncü:
“Çocukken Gregorian rahip olmak isterdim. Ama hiçbir zaman dini ilahileri yakalayamadım.”