Dört kişiden birinde şeker hastalığı riski

8 Ocak 2016

Uzmanlar, Britanya’da şeker hastalarının sayısının son yıllarda büyük artış göstermesini obeziteye bağlıyorlar

Açıklanan rakamlara göre, tarihte ilk kez ülke genelinde 4 milyonu aşkın kişi şeker hastalığına sahip. Kronik sağlıksız yaşam alışkanlıkları, 12 milyon kişinin daha ikinci derece şeker hastalığına yakalanma riski taşımasına sebep oluyor. Bunun anlamı, nüfusun %25’inin körlük, kol ve bacak kaybı, kalp ve karaciğer hastalıkları, inmeler ve ölüm gibi sonuçları olan bir hastalığa yakalanma riskiyle karşı karşıya. Uzmanlar, Britanya’da her üç kişide ikisinin kilo fazlası olduğunu tahmin ediyorlar.

NHS İngiltere’nin obezite ve şeker hastalıkları ulusal klinik direktörü Johathan Valabhji, “Obezite ve şeker hastalığını engellemek, günümüzün en büyük sağlık sorunlarından bir tanesi” dedi. Diabetes UK’in başkanı Chris Askew ise, “Britanya’da şeker hastalığı ile yaşayan insanların sayısında büyük ve endişe verici bir artış var. “Pek çok insan gereksiz sağlık sorunları yaşıyor ve bir bölümü zamanlarından önce hayatlarını kaybediyor.

Bu insanlar, ihtiyaç duydukları eğitimi ve yardımı almadıkları için, içinde bulundukları duruma uygun olarak sağlıklarını yeniden kazanacakları biçimde hareket edemiyorlar. “Zaten oldukça esnetilerek idare edilmeye çalışılan NHS bütçesi, bunun gibi önlenebilir ve artış gösteren hastalıklar için harcanmak zorunda kalınıyor. “Bu tam bir saatli bomba durumunu anımsatıyor. Şeker hastalarına daha iyi bakım yapılması ve hastalıkları konusunda eğitim verilmesi gerekiyor” şeklinde konuştu.

Uzmanlar, şeker hastalarına sağlanan tedavilerin ülke genelinde büyük farklılıklar gösterdiklerini ve insanların ‘bir posta kodu lotosunun’ merhametine bırakıldıkları konusunda uyarıda bulunuyorlar. Yaşlı insanlardaki şeker hastalıkları konusunda uzman Prof. Alan Sinclair, “Bakım evlerinde yaşayan yaşlıların %27’si şeker hastalığına sahip. Elimizdeki bulgular, bakım evlerinde şeker hastalığına uygun tedavilerin yapılmadığını gösteriyor” açıklamasında bulundu.

İki tür şeker hastalığı bulunuyor. 1. derece şeker hastalığı önlenemiyor ve vücut insülin üretimini tamamen bırakıyor. Şeker hastalarının %90’ının şikâyetçi olduğu 2. derece şeker hastalığı ise, yeterince insülin üretilmemesi veya üretilen insülinin işe yaramaması sebebiyle yaşanıyor. Eskiden bu türe ‘yetişkin başlangıcı’ deniyordu. Fakat günümüzde çocuklar da bu rahatsızlıktan şikâyetçi olmaya başladı.

Diabetes UK tarafından açıklanan rakamlar, 4,05 milyon kişinin şeker hastalığıyla mücadele ettiğini ortaya koydu Bu rakamın içinde bulunan 3,5 milyon yetişkin, geçtiğimiz yıla göre 120,000 kişilik bir artışa işaret ediyor. Geçtiğimiz on yıla göre ise, artış oranı %65 civarında gerçekleşti. 549,000 kişinin ise, henüz teşhis konulmamasına rağmen ikinci derecede şeker hastalığı taşıdıkları tahmin ediliyor.

NHS şeker hastalığıyla mücadele için yılda £10 milyar harcıyor. Bu rakamın £8 milyarı, yapılması gereken acil müdahaleler için harcanıyor. Leicester Şeker Hastalıkları Merkezi’nden Prof. Melanie Davies, “Her yıl daha fazla kişinin genç yaşlarda ikinci derece şeker hastalığına yakalandığını görüyoruz. “NHS, şeker hastalığı eğitimini ciddiye almalı yoksa bu kriz çok daha ciddi bir sorun haline gelecek” şeklinde konuştu. Geçtiğimiz yıl Ulusal Denetleme Ofisi tarafından açıklanan bir rapor, sağlık yöneticilerini eleştirirken çok az kişinin hastalıkları konusunda temel bir eğitim aldıklarını belirtti.

NHS Şeker Hastalığını Önleme Programı bu yıl başlatılırken, 100,000 kişinin bu eğitimlerle ikinci derecede şeker hastalığına yakalanmasının engellenmesi amaçlanıyor. Problem çocuklukta başlıyor. Dört ve on yaş aralığındaki çocuklar, yılda tükettikleri yiyeceklerle 5,500 küp şekere eşit oranda şeker tüketiyorlar. Şu anda beş yaşındaki bir çocuğun ortalama ağırlığı 21 kg civarında.Dört ve beş yaşındaki çocukların beşte biri, on ve onbir yaşındakilerin ise üçte biri şişman kategorisinde yer alıyor.

Şeker hastalığı nedir?

Şeker hastalığı, hayat boyunca devam eden bir sağlık sorunudur. Britanya’da 3,5 milyon kişiye şeker hastalığı teşhisi konulmuş durumda ve hastalığa sahip olan 550,000 kişinin durumlarından haberi yok. Şeker hastalığı, vücudunuz tarafından kullanılamayan glükoz oranının kanınızda çok yüksek olması nedeniyle ortaya çıkan bir rahatsızlıktır. Pankreasınız, glükozun vücudunuzdaki hücrelere girmesine yardımcı olmak adına yeterince veya hiç insülin üretmediği için bu durum oluşur.

• İnsülin, pankreas tarafından üretilen ve glükozun vücuttaki hücrelere girerek enerji üretmesini sağlayan hormondur.

• Glükoz, karbonhidratların hazmedilmesi ile oluşmanın yanı sıra, karaciğer tarafından da üretilir.

• Eğer şeker hastalığına sahipseniz, vücudunuz glükozu doğru şekilde kullanamaz ve bu madde kan hücrelerinizde birikerek yakıt görevini yerine getiremez. Glükozun vücut hücrelerine girememesinin iki ana sebebine göre, hastalığın derecesi belirleniyor.

• Glükozun hücrelere işlemesi adına yapılan insülin üretimi hiç yoksa birinci derece.

• Eğer yapılan insülin üretimi yetersiz ise, ikinci derece.

Kontrolü elinize almak Pek çok insan yılda sadece üç saatlerini doktorlarıyla, hemşirelerle veya sağlık danışmanlarıyla geçiriyor.

Yılın geride kalan 8,757 saatinde ise, şeker hastalıklarıyla tek başlarına mücadele etmek zorundalar. Şeker hastalığını günden güne idare etmek zor olabilir. Bu yüzden insanların iyi bilgilendirmesi ve hastalıklarını idare etmeyi öğrenmeleri yaşam kalitelerini arttırmanın yanı sıra, hastalığın sonucu olan yan etkilerle karşılaşmak zorunda kalmazlar. Diabetes UK tarafından gerçekleştirilen Kontrolü Almak isimli kampanya ile, herkese bu hastalıkla ilgili doğru bilgilerin ulaştırılması amaçlanıyor.

Kampanya dahilinde, şeker hastalarının bilgilendirme amaçlı kurslara katılmasının yanı sıra, 2020 yılında Britanya’nın her bölgesinde bu eğitimlerin sağlanması amaçlanıyor.

Kampanya ile ilgili detaylı bilgi almak ve kurslara katılmak için www. diabetes.org.uk/taking-control adresini ziyaret edebilirsiniz.