ABD Dışişleri Bakanlığı 2013 İnsan Hakları Raporu

4 Mart 2014

ABD Dışişleri Bakanlığı’nın “2013 İnsan Hakları Raporu”nun Türkiye bölümünde, Gezi Parkı odaklı gelişmeler, İstanbul merkezli operasyon, telefon dinlemeleri gibi konularda eleştiriler ön plana çıkarken, Türkiye’nin Suriyeli mültecilere yönelik politikasından övgüyle bahsedildi.
Raporda, “sivil yetkililerin güvenlik güçleri üzerindeki etkin kontrolünü sürdürdüğü, ancak güvenlik güçlerinin bazı unsurlarının insan hakları ihlalleri işlediği” kaydedildi. Türkiye’de yıl içerisindeki “en büyük çaptaki insan hakları ihlallerinin” 4 ana başlıkta sıralandığı raporda, “Hükümetin ifade ve toplanma özgürlüğüne müdahalesi” başlığı altındaki bölümde, “ceza kanunu ve terörle mücadele yasasının ifade, basın ve internet özgürlüğünü kısıtlayıcı birden çok maddeyi içerdiği” ifade edildi.
Raporda, “cezasız kalmanın bir sorun olmayı sürdürdüğü, hükümetin güvenlik güçlerince kötü muamele ve bunun yanında hükümetin diğer kesimlerindeki yolsuzluk vakalarına dair raporları soruşturduğu, ancak tutuklamalar ve kovuşturmaların sayısının düşük olduğu ve mahkumiyet kararlarına nadir rastlandığı” kaydedildi. Raporda, Türk hükümetinin, 3 yıldır devam eden iç savaş nedeniyle ülkelerinden koparılan ve mülteci konumuna düşen Suriyelilerin ihtiyaçlarını karşılama konusunda etkili davrandığı övgüsü yapıldı.Türkiye’nin, ülkedeki 21 kampın inşası ve idaresi başta olmak üzere, Suriyelilere yardım konusunda yaklaşık 2 milyar dolar harcadığı ifade edilen açıklamada, Türkiye’nin Kasım 2013 itibariyle, 200 bini kamplarda olmak üzere, yaklaşık 600 bin Suriye vatandaşına koruma statüsü ve yardım verdiği bildirildi.
Raporda, “gözlemciler, bu kamplardaki yardımların düzeyinin, uluslararası standartların da üzerinde olduğunu belirtiyor” ifadesine yer verildi. Suriye 2013 yılında en kötü insan hakları ihlallerinin yaşandığı ülke Raporun genel bakış bölümünde, son 12 ayda, “hükümetlerin sivil toplum ile toplanma ve dernek kurma özgürlüklerine yönelik devam eden baskıları”, “basın ve ifade özgürlüğüne yönelik artan kısıtlamalar”, “güvenlik güçlerinin görevlerini kötüye kullanmaktan sorumlu tutulmalarına dair açıklar”, “işçi haklarının etkili korunmasındaki eksiklikler” ve “kırılgan grupların marjinalleştirilmesi” olmak üzere özellikle 5 alanda insan haklarına yönelik gelişmelerin yaşandığı kaydedildi.
Suriye rejiminin, 21 Ağustos 2013 tarihinde halkına karşı kimyasal silah kullanması anlatılarak başlanan raporda, bunun “on yıllardır yaşanan en ölümcül kimyasal silahlı saldırı” olduğu belirtildi. Raporda, Suriye, 2013 yılında en kötü insan hakları ihlallerinin yaşandığı ülke olarak gösterildi.
Bunun yanında, raporda, Bangladeş’te 8 katlı bir binanın çökmesi sonucu yaşanan trajedi, “son dönemlerde dünyada giyim endüstrisinde yaşanan en kötü trajedi” olarak tanımlanırken, “Mısır’da, Ağustos ayında güvenlik güçlerinin Rabia Meydanı’ndaki oturma eylemlerini bozmaya çalışırken yaklaşık 600- 900 protestocuyu öldürmesinin de 2013 yılında protestoları dağıtmadaki en şiddet içeren müdahale” olduğu vurgulandı.